Molenzorg

Booischot (Heist-op-den-Berg), Antwerpen


Prentkaart uitg. F. De Rijck. Verzameling Ons Molenheem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Groenmolen
Meesputtenmolen
Klettermolen

Ligging
Groenstraat 6
2221 Booischot (Heist-op-den-Berg)

noordoostzijde
schuin tegenover Maalderstraat
kadasterperceel E 74


toon op kaart
Type
Staakmolen met open voet
Functie
Korenmolen
Gebouwd
1829, overgebracht uit Olmen
Verdwenen
1917, oorlog
Beschrijving / geschiedenis

De Groenmolen, die ook Meesputtenmolen of Klettermolen (bijnaam) werd genoemd, stond aan de noordoostzijde van de Groenstraat (tussen de huisnummers 4 en 6), schuin tegenover de Maalderstraat.

De standaardmolen werd in 1829 opgericht door Willem Verlinden die hem in Olmen had aangekocht. Joannes Van den Broeck uit Onze-Lieve-Vrouw-Waver was in 1830 de molenaar.

We vinden hem aangduid in de Atlas der Buurtwegen, op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850° met de benaming "Groen Molen" en op de kadasterkaart van P.C. Popp (ca. 1860) met een kleine figuratieve afbeelding van een standaardmolen op teerlingen.

Opeenvolgende eigenaars:
- voor 1834, eigenaar: Verlinden-Van Houtvan Willem, molenaar te Booischot ("in hout vervaardigd, minder gunstige ligging")
- later, erfenis: en de kinderen (kinderen: a)  Verlinden Dymphna, echtgenote Vanwoensel Joannes, wagenmaker te Heist-op-den-Berg, b) Verlinden Angelina, echtgenote Vanwoensel Joannes, wagenmaker te Schriek, c) Verlinden Victor, herbergier te Herentals, d) Verlinden Josephina, echtgenote Vandenbroeck Franciscus, landbouwer te Booischot, c)  Verlinden Lucovicus, herbergier te Booischot, f) Verlinden Francisca, echtgenote Milants Jozef, huidevetter te Leuven en g) Verlinden Jozef, molenaar te Beersel (overlijden van vrouw Van Houtven)
- 03.06.1861, verkoop: Verlinden-Vandemeuter Ludovicus, herbergier te Booischot (notaris Heylen)
- 11.03.1867, verkoop: Verstappen-Vandenbroeck Carolus, molenaar te Booischot (notaris Heylen)
- 15.05.1882, erfenis: a) de weduwe en kind Verstapen-Van den Broek Carolus (kind: Verstappen Victorine, zonder beroep te Booischot), molenarin te Booischot (overlijden van Carolus Verstappen)
- 11.04.1885, verkoop: Van IJssel-De Neuter Amandus, rentenier te Schriek (notaris Mertens)
- 05.08.1889, verkoop: Van den Broeck-Van den Broeck Ludovicus Alexandre, molenaar te Booischot (notaris Caluwaert)
- later, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Van den Broeck)
- 04.03.1902, verkoop: Van den Broeck-Van Meensel Ludovicus Alexandre (hertrouwde de weduwnaar), molenaar te Booischot (notaris De Bie)

De laatste maalder was Ludovicus Vanden Broeck (°Heist-op-den-Berg, 1865), gehuwd met Leonia Van den Broeck en tweede maal met Josephina Van Meensel. Hij werd vroeger "de zotte meulder van Busschot" geheten, omdat hij de zeilen dikwijls los liet of maar half aan de wieken bond. Men hoorde ze kletteren tot in de Mechelbaan, vandaar de molennaam Klettermolen.

Tijdens het onweer op zondag 4 juni 1905 viel de bliksem in op den windmolen. De roeden werden verbrijzeld, de as gekraakt en de standaard beschadigd. De schade bedroeg rond de 1000 frank, maar de molen was niet verzekerd. Toch werd de schade hersteld. In omgeving werden ook twee bomen in splinters geslagen.

De molen werd vernield in 1917.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Het Weekblad van Oost- West- en Zeeuwsch-Vlaanderen, Zondag 11 juni 1905, jg. 15, nr. 24.
Gedurende het onweder van verleden Zondag [= 4 juni 1905] is de bliksem op den windmolen gevallen van L. Vanden Broeck, «Hooiweg», te Boisschot. De roeden werden verbrijzeld, de as gekraakt en de «standaard» beschadigd. De schade is rond de 1000 frank, maar niet verzekerd. In den omtrek zijn hier ook nog twee boomen in splinters geslagen.

De Denderbode - 8 juni 1905
Onweêr op maandag. Te Booischot werd eene wiek van den windmolen stukgeslagen. Van persoonlijke ongevallen heeft men niet gehoord.

----------------------

Volksverhalen over "de zotte mulder van Busschot"

Duivels doen windmolen van "de zotte mulder van Busschot" draaien
Duvels? O ja, dat heeft van zijn leven bestaan, maar dat waren de zwarte Mannekes. Die had een windmolen en die draaide, en daar was geen wind. Dat waren de zwarte mannekes die daarmee bezig waren. Dat was de zotte mulder van Busschot (Booischot). Op iedere roei (roe-einde, wiek) een duvel, en Lucifer op de staart. Maar toen sloegen ze zijn meulen kapot en 't was gedaan. Dat was in de oorlog van '14. Toen leefde de zotte mulder nog.

Wat deze mulder-tovenaar allemaal kan
Ja, daar heb ik iets van gehoord. Dat heb ik van mijn vader nog gehoord. Dat was een mens die met de duvel (duivel) bezeten was. Dat was de mulder van Busschot. En die mulder, dan mocht er geen wind zijn, die zijn meulen draaide altijd.
En die had een zwarte hond en daar voerde hem (hij) alles mee uit. Waar ze met een paard niet doorkonden daar kon hij met zijn zwarte hond door. Daar was daar een boer en die was vastgereden. "Allee," zei hem, "spant uw paard uit." Hij spande die zwarte hond in en hij kost eruit.
En hoe hem dat moeten leren heeft! Met een boek 's nachts om twaalf ure, maar daar moest hem een zwarte kat bij hebben. Dan moest hem daar één uur in lezen. Zo moest hem dat leren. En in het begin als hem dat moest leren, als hem dat twee dagen geleerd had, dan kost hem dat. En dan moest hem dat leren. 't Eerst dat hem leerde: een groen blad, dan deed hem daar slijk op en dan stiet hem (stootte hij) daartegen en dan waren dat muizen. En toen had hem zijn zwarte hond. Dat was zijn macht hé. En zijn meulen die hem kost doen draaien, met alle weer hé, die draaide effe (even) hard.
Dat was ene die met de duivel bezet was. Dat heb ik van mijn vader dikwijls horen vertellen, maar dat was ene van Busschot hé.

De molenaar laat de zeilen kletteren aan de wieken
De maalder werd vroeger de "Zotte meulder van Busschot" geheten, omdat hij de zeilen dikwijls los liet of half aan de wieken bond. Men hoorde ze kletteren (vandaar de naam Klettermolen) tot in de Mechelbaan.

- Zegspersonen: 1) Louis Van Calster (bijgenaamd "Petieke"), °Lier, 10.12.1876, landbouwer, Varkensmarkt 28, Houtvenne; 2) Augustinus ("Gust") Van Weert, °Houtvenne 08.11.1899, landbouwer, Varkensmarkt 25, Houtvenne; 3) Marie Bosmans-Van Craen, Booischot-Lo (verteld aan P.J. Lemmens uit Edegem op 09.09.1954).
- Bronnen: 1), 2) B. Van Grieken, "Sagenonderzoek in Westerlo en omstreken", Leuven, 1965 (licentiaatsverhandeling), p. 306-307. Enkel de eerste sage werd gepubliceerd in: B. Van Grieken, "De sagenschat van Westerlo en omgeving", Taxandria, N.R. XXXVIII, 1966, 1-4, p. 147-148; 3) P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Mechelen van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse randgemeenten, X, 1962, 4, p. 3-4 (overgenomen in: H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens der Zuiderkempen", Nieuwkerken, 1978, p. 18).
- Sagenmotieven: 1), 2) duivelssagen - werken; 3) ook: toverwereld - tovenaars - toverboek - macht door lezing; 3) etymologische sage - naamverklarend: "Klettermolen"K
* De zogenaamde "zotte mulder van Busschot" was Louis Van den Broeck (°Heist-op-den-Berg 1865), de laatste molenaar op de Klettermolen van 1890 tot aan de vernieling in 1917.

Literatuur

Het Weekblad van Oost- West- en Zeeuwsch-Vlaanderen, Zondag 11 juni 1905, jg. 15, nr. 24.
De Denderbode, 8 juni 1905.
Staf Peeters & Gerard Van Kerckhoven, "Booischot en Pijpelheide in vele facetten", p. 399-401.
Graaf Dellafaille, "Lied en Historische Beschrijving van Booischot", Antwerpen, 1874, p. 8.
L. Liekens, "Geschiedenis van Heist-op-den-Berg en omgeving", Mechelen, 1897, p. 36-37.
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Mechelen van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse randgemeenten, X, 1962, 4, p. 3-4;
H. Thys, "Molens in het arrondissement Mechelen, circa 1865-1870", in Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Kempen, Borgerhout, jg. 14, 1966, p. 3-14;
P.J. Lemmens & H. Holemans, "Molens der Zuiderkempen", Nieuwkerken (Sint-Niklaas), Studiekring Ons Molenheem, 1978, p. 18-19.
K. Lemmens, "De Groenmolen of Klettermolen te Booischot", in: " 't Swanekoeriertje", Heist-op-den-Berg, Heemkring Die Swane, jg. 28, 1999, nr. 5, p. 71-74.
K. Lemmens, "De Lemmensmolen te Booischot", in: " 't Swanekoeriertje", Heist-op-den-Berg, Heemkring Die Swane, jg. 28, 1999, nr. 7, p. 101-103, ill.
J. Keersmaecker en P.J. Lemmens, "Kempische Windmolens", Antwerpen, C. De Vries - Brouwers, 1973, p. 10, ill.
Gemeentearchief Heist-op-den-Berg, fototheek heemkundige kring "Die Swane"
Lieven Denewet, "Honderd bespookte molens in Vlaanderen. Een verzameling molensagen van de kuststreek tot het Maasland", Molenecho's, XX, 1992, 3-4, p. 128, 202;
Lieven Denewet, "Vlaamse molens in volksverhalen  (deel 3)", in: Vlaamse Molens, V, 2011, 5.

Overige foto's

<p>Groenmolen<br>Meesputtenmolen<br>Klettermolen</p>

Prentkaart, opschrift: N°15 BOISSCHOT. De Meesputten

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: dinsdag 11 juli 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens