Molenechos's Homepage Molenechos.org

Lubbeek, Vlaanderen - Vlaams-Brabant

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Sint-Martensmolen, Molen Moiné
Ligging
Broekstraat 29
3210 Lubbeek
westzijde
400 m N v.d. kerk
standaardmolen: kadasterperceel H127b
stenen molen: kadasterperceel H128

Vlaanderen - Vlaams-Brabant
Geo positie
50.884254, 4.841697 (Google Streetview)
Eigenaar
Jozef Pierlet - Denise Moin?
Gebouwd
1791 (hout) / 1864 (steen)
Type
Staakmolen, later stenen bergmolen
Functie
Korenmolen
Kenmerken
Boven elkaar geplaatste vensters
Gevlucht/Rad
Verdwenen in 1921
Inrichting
Elektrische maalderij
Toestand
Nog romp met maalderij
Bescherming
niet,
Niet beschermd, wel vastgesteld als bouwkundig erfgoed
Molenaar
Geen
Openingstijden
Op aanvraag (tel. 016 62 11 35, J. Pierlet-Moin?, e-mail: jozef.pierlet@telenet.be)
Database nummer
953
© Denis Van Cronenburg, 17.06.2021

Beschrijving / geschiedenis

Molen Moiné, genoemd naar de uitbater, is een stenen korenwindmolen, type bergmolen, aan de westzijde van de Broekstraat (nr. 29). Aanvankelijk stond hij iets noordelijker (westzijde Broekstraat, nr. 37).

De molen werd in 1791 opgericht als een houten "windgraanmolen". Pieter Baudewyns verkreeg daartoe op 13 augustus 1791 het octrooi van de Oostenrijkse keizer. Als locatie werd opgegeven: "vers le centre, sur la campagne dite het Kerckevelt".

We zien hem aangeduid als een standaardmolen in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp( ca. 1860). Op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) zien we het algemeen windmolensymbool.

De standaardmolen werd in 1864 door Jan Stiers herbouwd in steen op een naastliggend, zuidelijk gelegen perceel, waar hij thans nog staat. Het werd een bakstenen bergmolen met boven elkaar geplaatste rondboogvensters. Op de molenromp is duidelijk afgetekend tot waar de molenberg (nu afgegraven) oorspronkelijk kwam.

Eigenaars:
- 1791, oprichting: Baudewijns Petrus
- voor 1834, eigenaar: Baudewijns Petrus, de weduwe, te Lubbeek
- 1837, deling: Stiers Jan Cornelis en kinderen, landbouwer te Lubbeek
- 27.02.1879, erfenis: Stiers-Vannerum Prosper Cornelius, de weduwe en kinderen
- 31.09.1906, verkoop: Wauters-Stiers Philip Josephus, dokter te Essen (notaris Halflants)
- 28.04.1919, verkoop: Moiné-Dennia Germain Constantin, molenaar te Lubbeek (notaris Halflants)
- 13.08.1950, gift: a) Moiné-Cortoos Fredericus Camillus (voor naakte eigendom), molenaar te Lubbeek en b) Moiné-Dennia Germain Constantin (voor vruchtgebruik), molenaar te Lubbeek (notaris Halflants)
- 04.12.1961, afstand vruchtgebruik: Moiné-Cortoos Fredericus Camillus, molenaar te Lubbeek (notaris Halflants)
- 2013, eigenaar: Pierlet-Moiné J., Lubbeek

Sinds 1919 is de molen eigendom van de molenaarsfamilie Moiné. De molen verloor zijn gevlucht in 1921. Daarna werd de molen uitgerust met  een armgasmotor en in 1941 met een cilindermolen. De elektrische maalderij is intact, maar is nu buiten gebruik. De molensite wordt regelmatig opengesteld op monumentendagen en is ook op afspraak te bezoeken.

De site werd op 5 oktober 2009 vastgesteld als bouwkundig erfgoed. Een wettelijke bescherming als monument is hier zeker verantwoord.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

----------

De andere gebouwen op het molenerf (Agentschap Onroerend Erfgoed)

In de loop van de 20ste eeuw werden er een aantal bijgebouwen opgetrokken, onder andere tegen de molenromp, U-vormig geschikt rond een binnenplaats. In 1937 werd er tegen de straat een molenaarswoning gebouwd.

Molenaarswoning in een gevelsteen 1937 gedateerd en in de blauwe hardstenen plint gesigneerd "T. Herroelen Bouwmeester". Typische interbellumwoning, baksteenbouw van twee traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met mechanische pannen (nok evenwijdig met de straat), brede houten dakkapel onder plat dak. Driezijdige erker op gelijkvloerse rechtse travee, die wordt getypeerd door het gebruik van bepleisterde driekwartzuilen in de drieledige vensters. Bewaard schrijnwerk met typische roedeverdeling in de bovenlichten.

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1932 (oprichtingsbundel, 1791)
Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Lubbeek, Afdeling 1, 1864/12, 1919/11.

Werken
Kris Scheys, "Van molenstenen tot walsenstoelen in windmolen Moiné te Lubbeek", in: Molenecho's, jg. 23, 1995, nr. 1, p. 30-36.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 4: arrondissement Leuven (A-L)", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem', 1993;
Kris Scheys, "Molen in de Broekstraat te Lubbeek" in: Ons Molenheem, 1995, nr. 1, p. 3-7.
J. Pierlet & D. Moiné, "De Molenaarsfamilie Wierinckx op de Windmolens te Lubbeek en Pellenberg", in: Ons Molenheem, jg. 31, 2006, nr. 4, december, p.75-79, ill.;
Louis Peeters, "Van Neuenrode tot Nieuwrode", Nieuwrode, Peeters, 1995, 143 p. ill.;
J. Pierlet, "Leo Vanderhaegen, Molenaar op de molen Stiers te Lubbeek", in: Ons Molenheem, jg. 32, 2007, nr. 1, januari-maart, p.19-20, ill.
Denise Moiné & Jozef Pierlet, "Twee eeuwen molengeschiedens in de Broekstraat te Lubbeek", in: Lubbeekse Historische Tijdingen, 2008, 5, 96 p.

Persberichten
FG, "Tijdingen", in: Het Nieuwsblad, 21.01.2009.
FG, "Molen Moiné", Het Nieuwsblad, 03.09.2010.
FG, "Lubbeekse Historische Tijdingen staat stil bij molens", Het Nieuwsblad, 15.12.2015.
VDT, "Bezoek aan de molen Moiné en de O.L.V. Kapel in Lubbeek", Het Laatste Nieuws, 19.04.2018.

Overige foto's

Sint-Martensmolen, Molen Moiné, Lubbeek, Foto: Ton Slings, Heerlen, 17.08.2013 | Database Belgische molens
© Foto: Ton Slings, Heerlen, 17.08.2013
Sint-Martensmolen, Molen Moiné, Lubbeek, Foto: Fran?ois Gijsbrechts, Linkhout | Database Belgische molens
© Foto: Fran?ois Gijsbrechts, Linkhout
Sint-Martensmolen, Molen Moiné, Lubbeek, Foto: Robert Van Ryckeghem | Database Belgische molens
© Foto: Robert Van Ryckeghem
Sint-Martensmolen, Molen Moiné, Lubbeek, Foto: collectie N. Sonneveld-Riper | Database Belgische molens
© Foto: collectie N. Sonneveld-Riper
Sint-Martensmolen, Molen Moiné, Lubbeek, Prentkaart voor 1921. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart voor 1921. Verzameling Ons Molenheem