Kanne (Riemst), Vlaanderen - Limburg
- Naam
- Molen van Opkanne, Molen van Hoogkanne, Veldmolen
- Ligging
- Grenadiersweg 57
3770 Kanne (Riemst)
Opkanne
op de Jeker
kadasterperceel C658
Vlaanderen - Limburg
- Geo positie
- 50.808342, 5.672693 (Google Streetview)
- Eigenaar
- P. Daemen-Bastiaens
- Gebouwd
- voor 1479
- Type
- Onderslag watermolen
- Functie
- Koren- en oliemolen
- Kenmerken
- Witgekalkte gevel
- Gevlucht/Rad
- Metalen onderslagrad (gedemonteerd)
- Inrichting
- Drie steenkoppels
- Toestand
- Matig, rad verwijderd
- Bescherming
- M: monument, DSG: dorps- en stadsgezicht,
20.04.2006 - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Op aanvraag
- Database nummer
- 926
- Ten Bruggencatenummer
- 06427
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Molen van Opkanne of Veldmolen is een korenwatermolen op de Jeker aan de Grenadiersweg 57 in Opkanne.
Deze graanwatermolen dateert van voor 1479.
Enkele vermeldingen:
- 1479: "de veldmolen", "veldmeulenhoff"
- 1621: "moelenhoff"
- 1729: "veldtmeulen aen de groenstraete".
Het huidig gebouw werd het in 1901 vergroot.
Een molenaarsknecht in de 19de eeuw was Hubert Mengels, geboren op 06-06-1834 te Opkanne, zoon van Henri Mengels en Catharina Schiepers. Hubert kon niet schrijven en maar gebrekkig lezen. Hij was gehuwd op 21-10-1860 met Jeanne Rondsdag, dochter van Chretien of Christien Rondsdag en Cornelia Cox. Hij was molenaarsknecht in Opkanne en op latere leeftijd, toen het werk in de molen te zwaar werd, werd hij wasbaas (alsof dat geen zwaar werk was). Hij stierf rond 1891. Reeds in 1665 was de familie Mengels in Opkanne gevestigd. Eén van de leden van deze familie is Winard Mengels, schrijver van kronieken van Opkanne. Zijn kinderen en kleinkinderen waren niet zo belezen als hij en hadden banen als seizoenarbeider en molenaarsknecht.
De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 7 oktober 1846 de vastgestelde pegelhoogte van 1,474 m goed. De toenmalige eigenaar was Guillaume Schiepers.
Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Schiepers Willem, molenaar te Kanne
- 1860, deling: Schiepers-Bettonville Jan, molenaar te Kanne
- 1893, verkoop: Schiepers-Schiepers François, molenaar te Kanne
- 1900, vekoop: Delvoie-Nicolaes Mathieu, nijveraar te Kanne
- 1908, verkoop: Nicolaes-Eckenbach Lambert, landbouwer te Kanne
- 1911, eigenaar: Nicolaes-Eckenbach Lambert en compagnie, landbouwer te Kanne
- 1928, gift: Delvoie-Nicolaes Hubert, landbouwer te Kanne
- 1930, verkoop: Daemen-Pieters Paul, landbouwer te Kanne
- 1937: de weduwe en kinderen
- 1941, gift: Daemen Gerard, landbouwer te Kanne
- 1979, eigenaar: Daemen Gerard, te Kanne
- 2000, eigenaar: Daemen-Glaesemakers Jean
- 2014, eigenaar: Daemen-Bastiaens P.
Spijtig genoeg werd de Oude Jeker 80 meter verlegd. Ter gelegenheid van de verbreding van het Albertkanaal werd immers een nieuwe Jekerbedding gegraven om onder het kanaal te loodsen. Sedertdien (ca. 1982) staat de molen droog. Het metalen onderslagrad staat thans opgesteld in de weide. Op 11.06.2004 werd de molen beschermd als monument (voormalige watermolen, woonhuis, molenhuis, dienstgebouwen en dwarsschuur) en samen met zijn omgeving ("de mergelkern van Opcanne") als dorpsgezicht.
Lieven Denewet & Stella J.H. Mengels
Aanvullende informatie
"37 grottenwoningen en mergelhuizen beschermd in Kanne", in: Het Belang van Limburg, 22.04.2006.
In Kanne (Riemst) zijn 37 mergelhuizen, schuren, de molen, de pastorie en grottenwoningen beschermd. Ook 7 dorpsgezichten gelden voortaan als monument. Vlaams minister Van Mechelen heeft donderdag getekend.
Literatuur
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2;
J. Van Heukelom, "Toponymie van Kanne", in: Verzamelde Opstellen, XIII, 1937, p. 212-280;
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996.
"37 grottenwoningen en mergelhuizen beschermd in Kanne", in: Het Belang van Limburg, 22.04.2006.
Gijbels Mathieu i.s.m. gemeente Riemst, "Watermolen Nederkanne - Kleine Molenstraat Nr. 11", TIjdschrift van Heemkunde Kanne, jrg. 2, 2001, nr. 3.
Gijbels Mathieu i.s.m. gemeente Riemst, "Watermolen Opkanne - Grenadiersweg Nr. 57". Tijdschrift van Heemkunde Kanne, jrg. 2, 2001, nr. 4.
"Rechtzetting molen Nederkanne = molen Opkanne". Tijdschrift van Heemkunde Kanne, jrg. 7, 2006, nr. 1.