Tielt, Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Naam
- Lonckes molen, Molen Warnez
- Ligging
- Deken Darraslaan 83
8700 Tielt
noordzijde
nabij de Ringlaan en de Pitemsesteenweg
kadasterperceel A1004a
Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Geo positie
- 50.998238, 3.313422 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Gilbert De Coutere-Van Thorre
- Gebouwd
- 1848
- Type
- Stenen stellingmolen
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- Aanvankelijk ook schorsmolen
- Gevlucht/Rad
- Verwijderd in 1930
- Inrichting
- Verwijderd; er waren twee steenkoppels
- Toestand
- De romp nog tot stellinghoogte, gerenoveerd
- Bescherming
- niet,
Niet beschermd - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Op afspraak, tel. 051.40.19.03
- Database nummer
- 874
- Ten Bruggencatenummer
- 01401
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Molen Loncke of molen Warnez (naar de eigenaars-molenaars) is een stenen koren-, olie- en schorsmolen, type stellingmolen (waarvan de romp tot gaanderijhoogte nog overblijft), aan de noordzijde van de Deken Darraslaan (nr. 83), nabij de Ringlaan en de Pittemsesteenweg.
Leerlooier Florentin Priem-Picavet kreeg op 11 maart 1848 de teostemming van de Bestendige Deputatie van West-Vlaanderen om een stenen graan-, olie- en schorsmolen te bouwen. De gemalen schors had hij nodig als looistof voor zijn leerlooierij.
Eigenaars
- 1848, opbouw: Priem-Picavet Florentin, leerlooier te Tielt
- later, erfenis: de weduwe en deelhebbers (overlijden van Florentin Priem)
- 01.05.1851, deling: de weduwe (notaris De Mûelenaere)
- 19.03.1867, deling: a) Priem Florence, b) Priem Silvie, c) Priem Fideline, d) Priem Leonie, e) Priem Emilie en f) Priem Théophile, student te Leuven (notaris Wauters)
- 23.05.1872, deling: Priem-Opsomer Prudent Théophile Honoré, geneesheer te Tielt (notaris Opsomer)
- 07.06.1878, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Prudent Priem)
- 13.04.1882, deling: a) Priem Joseph Marie Antoine, zonder beroep te Tielt en b) Priem Albert Maria Joseph, zonder beroep te Tielt (notaris Wauters - graan- en schorswindmolen)
- 18.10.1897, verkoop: a) Vanderschraeghe Virginia, handelaarster te Tielt en b) Vanderschraeghe Angela, landbouwster te Tielt (notaris Baert - graanwindmolen)
- 24.03.1900, erfenis: Vanderschraeghe Angela, herbergierster te Tielt (overlijden van Virginia Vanderschraeghe)
- 27.08.1925, verkoop: Warnez-Janssens Gustaaf Jozef, molenaar te Tielt (notaris Snoeckx - graanwindmolen)
- 14.03.1940, verkoop: Dendauw-Warnez Georges Arthur Claes, vlashandelaar te Gottem (notaris Hensmans - mechanische maalderij).
- 2015, eigenaar: De Coutere-Van Thorre, Gilbert
Molenaar Victor Loncke (°Tielt, 7 maart 1891), gehuwd maar kinderloos, die woonde aan de steenweg naar Pittem (1ste wijk, nr 28), was op zaterdagnamiddag 6 september 1924, rond 3 uur, werkzaam in zijn molen. Plots viel een molensteen van 2500 kg, die aan de galg hing, los en raakte de molenaar. Deze werd er van onder gehaald met verpletterd hoofd en met gebroken ledematen. Hij moet op slag dood zijn geweest.
Lonckes molen werkte tot in 1932 met windkracht. Daarna werd op het gelijkvloers een motormaalderij geplaatst. Rond 1955 werd de romp afgebroken tot de vloer van de steenzolder en toegevoegd aan een woonhuis. De huidige eigenaar liet het metselwerk van de overgebleven stomp herstellen.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Aanvullende informatie
"De Poperinghenaar", zondag 7 september 1924, p. 2.
Thielt. - Vreeselijk ongeluk. - De mulder Victor Loncke, geboren te Thielt den 7 Maart 1891, en wonende 1e wijk, Nr 28, steenweg Pitthem, was Zaterdag namiddag, rond 3 ure, werkzaam in zijnen molen.
Plotseling viel een molensteen van 2500 kilos, die aan de galge hing, los en raakte den molenaar.
Deze werd er van onder gehaald met verpletterd hoofd en de ledematen gebroken. De dood moet schier oogenblikkelijk geweest zijn. De ongelukkige was gehuwd, doch kinderloos.
----------------------
Interview van Jef Beeuwsaert met de laatste molenaar Gustave Warnez (+11.10.1989) in het Rusthuis te Tielt, 06.03.1989.
Loncke's molen, molen aan de Egempoort.
Deze gegevens werden opgetekend in het Rustoord, Deken Daraslaan 17, Tielt.
Ik (Jef Beeuwsaert) bracht op 6 maart 1989 een bezoek aan Gustave Warnez, enkele maanden voor zijn dood. Hij stierf op 11 oktober 1989. Hij was de laatste molenaar die maalde op de stenen stellingmolen aan de Egempoorte te Tielt. Hij was geboren op 4 december 1899 op de hofstede rechtover Loncke's molen in de Deken Daraslaan te Tielt. Bij mijn bezoek was hij bijna negentig jaar en nog helder van geest. Hij sprak van zijn kinderjaren met een tikkeltje weemoed en zijn verdere leven, rond en op de molen.
Reeds van in mijn kinderjaren heb ik het niet gemakkelijk gehad. Mijn moeder is vroeg gestorven, ik heb haar niet gekend. Ik heb twee oorlogen meegemaakt. Ik heb twee van mijn vijf kinderen verloren. In het jaar 1960 heb ik mijn eerste vrouw verloren en twee jaar terug is mijn tweede vrouw overleden. Ook de oorlogsjaren 1914-18 zijn me bijgebleven. Voor onze hoeve naast de molen stond een Duitse wachtpost. Niemand kon de stad in of uit zonder controle. Ook de molenaar moest alle richtlijnen volgen door de Duitsers opgelegd. Zijn molen stond dag en nacht ter beschikking van de bezetter als uitkijkpost. De molen mocht éénmaal per week onder toezicht malen. In die tijd waren de Loncke's gekend als een der beste mulders van Tielt. Er werd hier veel tarwe, baktarwe, gemalen, ook voor de bakkerijen. Arthur Loncke, de vader van Victor, die hem opvolgde, was een bijzonder goede maalder. De molen werkte toen met een beste koppel Engelse stenen, die hij zelf scherpte. Ja, hij kon ze op snee zetten. Dit waren de aangeboren knepen van het vak.
Toen de Duitsers in 1918 het hazenpad kozen moest de molen gedynamiteerd worden. Twee Duitsers graafden een put naast de molen om er dynamiet onder te plaatsen. Toen alles klaar was werd de molenaar aangeraden de omgeving te verlaten, maar die had reeds enkele emmers water klaar gezet. De Duitsers lagen in dekking op 60 meter verder oostwaarts om de ontsteking uit te voeren. Victor Loncke, de molenaar was achter de molen weggegaan, in de westelike zijde en loerde de Duitsers af, tot hij ze zag weggaan om dekking te zoeken. Hij liep terug naar de molen en goot de emmers water in de put waar de dynamiet in stak en koos het hazenpad. Wegens gebrek aan tijd kwamen de Duitsers niet meer terug en bleef de molen staan.
Toen ik hem vroeg, hoe hij als boerenzoon in de maaldersstiel was terecht gekomen, ging hij verder. In het jaar '25 (1925) gebeurde er een vreselijk zwaar ongeluk iop de molen. Victor Loncke, de molenaar, was bezig een koppel stenen open te steken om te scherpen en werd er onder verpletterd en dood aangetroffen. Als buren waren we daar nauw mee betrokken en staken soms een handje toe, bij het onverwacht verlies vann haar man. Ik was toen 26 jaar, ging er veel helpen en zo leerde ik de molenarin beter kennen, alsook het werk in de molen. Dan ben ik getrouwd met de weduwe. Vijf jaar heb ik nog met de wind gewerkt.
In 1930 werden de roeden uitgetrokken en er werd verder met de motor gewerkt. De kosten voor onderhoud werden te zwaar bevonden en de concurrentie met de gemechaniseerde maalderijen liet zich voelen. Dan bleef ik verder malen tot in 1960. De romp werd tot halfweg afgeboken in 1955.
Arthur Loncke, afkomstig van de Herentmolen te Marialoop, kwam naar de Egempoorte te Tielt. Hij was reeds gestorven in 1914-18. HIj had drie zonen maar die waren niet erg actief in de molen. Zijn weduwe kreeg in 1916 toelating van de Duitsers om één dag te malen. Victor, een zoon van Arthur, bleef op de molen wonen en verongelukte er in 1925.
Literatuur
Gedrukte bronnen
"De Poperinghenaar", 7 september 1924, p. 2 (dodelijk ongeval van molenaar Victor Loncke)
Werken
- Luc Devliegher, "De molens in West-Vlaanderen", Tielt/Weesp, 1984, (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9);
- Lieven Denewet, "Rapport. Dertig jaar molenzorg in het Tieltse Molenland", in: Molenecho's, XXXI, 2003, nr. 1, p. 120-145.
- Herman Holemans, "Windmolens te Tielt", in Ons Molenheem, 2002, nr. 4, p. 58.
- Herman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-U", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2003.
- Lieven Denewet & Luc Goeminne, Molenmakers in Vlaanderen. Het werkboek van Coussée uit Meulebeke, in Molenecho's; Vlaams tijdschrift voor molinologie, jg. 22, nr. 3-4, 1994, p. 263-266.
- Gonda Callaert & P. Santy m.m.v. B. Boone, K. Devooght & S. Moeykens, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, 2007.