Clappermolen

De Clappermolen (oudste benaming, ook: Clapetmolen, Clipetmolen, Molen te Clapette, Clypetmolen) was een watermolen op de Quaebeek iets ten noorden vande Rozenaaksesteenweg, ter hoogte van het huidig huisnummer 17.

In 1442 droeg deze molen als naam "Clappermolen", in 1556 (verkoopakte) "Meulen ter Clappette", in 1577 (penningkohieren) "molen te Clypen", in 1684 te "Clypetmeulen" en rond 1775 als "Moulin Clipet"

De verkoopakte van 1556 meldt: "... Den XI lauwe XV sessen vijftich, compareerde voor meyer ende scepenen van Ronsse, Meeus de Rore fs jans, ghezegt therte, den welcken drouch wettelic up bij coope michel Roels de molin ter Clappette met hueren toebehoorten ende erve so die ghestaen ende gheleghen es, voor somme van XX £ gr, eenen ende XII gs. te wijmen boven den last daer uutgaende ende den vercooper hilt hem dan of vermacht naer costume. Actum als boven ende was daerof onterft ende de cooper daerin gheerft."

In de penningkohieren van 1577 (f° 66 v°) staat: "... Jan Baccau fs. Loys een huys met de mole te Clypen groot 3 dachw. 40 p. parisis".

De molen werd tijdens de troebelen rond 1580 in brand gestoken. De molen "Clipitte" werd in 1592dan ook omschreven als een "verbrande meulen". Hij was dan in het bezit van de Zwarte Zusters (Sint-Annaklooster) van Ronse en werd dan in pacht gegeven voor 6 ponden per jaar: "Heeft het convent (van de Swarte Susterkens ghen. Ste Anna clooster binnen Ronsse) een verbrande meulen en is in pachte ghegheven voor 6 pond ts(iae)rs ghen. clipette" (Rijksarchief Gent, Fonds Bisdom, M., Ronse, Stuk over de bezittingen van de Zwarte Zusters of Sint-Annaklooster, 1592).

De "Clypetmeulne" op kaart 6 perceel 22 op de "Klijpebeek" op "Paelwulghe" in de kadasteratlas van 1684. Het perceel was 3 dagwant 19 1/2 roeden groot met een waarde van 3 p. 14 sch. 3 d. en als eigenaar werd genoteerd: "Clypetmeulen competeerende dhoirs Mre Arend Stalins". Er was een spaarvijver aanwezig.

We zien de molen nog getekend op de Ferrariskaart, met het symbool van een watermolenen de benaming "Moulin Clipet". Op kaarten uit het midden van de 19de eeuw (Atlas der Buurtwegen, Vandermaelen en P.C. Popp) zien we nog wel het gebouw aangeduid (op perceel A838), maar niet meer als watermolen. We vermoeden dat problemen met het waterdebiet geleid heeft tot de vroege stopzetting van het maalbedrijf.

 Lieven DENEWET & Julien VANDEPUTTE

Archieven
- Stadsarchief Gent, Penningkohieren Ronse, 1577, f° 66 v°.
- Rijksarchief Gent, Fonds Bisdom, M., Ronse, Stuk over de bezittingen van de Zwarte Zusters (Sint-Annaklooster), 1592.
- Stadsarchief Ronse, Kadasteratlas van Ronse van 1684 (kaart 6, perceel 22, wijk Paelwulghe).

Werken

Emmanuel-M. (Br.) & Mora N., "Eigen schoon. De watermolens van Ronse en wat er mee in verband staat", (Ronse), (1946), p. 63-67.
Julien Th. Vandeputte, "De molens van het arrondissement Oudenaarde uit hun geschiedenis", Oudenaarde, 1974, p. 166.
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963).
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 6. Gemeenten 0-R", Opwijk, 2006 (niet vermeld).

Persberichten
De watermolens van Ronse vervulden een grote rol in de plaatselijke nijverheid", in: Het Laatste Nieuws, 19.10.1960.
R. Vandevijvere, "Watermolens van Ronse", in: Vooruit, 22-23 mart 1969.