De Delmerensmolen (naar de familie Delmeire) of Termotens molen (naar de familie Termote) is een stenen koren- en oliewindmolen, type stenen bergmolen. Hij is gelegen op de hoek van de Sterrestraat (bij nr. 60) en de Delmerensmolenstraat, op een halve kilometer ten zuidwesten van het centrum van Aarsele.
Voor de molen, aan de hoek van beide genoemde straten, ligt het voormalige molenaarshuis, thans ingrijpend gerenoveerd.

De benaming 'Delmerensmolen' verwijst naar de familie Delmeire die van in de 18de eeuw tot aan het begin van de 20ste eeuw eigenaar van deze molen was.

Vanaf de eerste helft van de 17de eeuw stond op deze plaats een houten staakmolen, Deze staat afgebeeld op een kaart (kopergravure) opgenomen in "Flandria Illustrata" van Antoon Sanderus (1641-1644). In 1653 (cf. landboek van Aarsele) was de molen eigendom van Guillaume Van Nieuwenhuyse. De huurders-molenaars waren de kinderen van Marcus Braet. Vanaf het einde van de 18de eeuw behoort deze toe aan de familie Delmeire, waarvan de huidige molennaam is afgeleid.

De straat werd in 1824 omschreven als "Molenweg Van op de Naillestraat tot op den Steenweg van Deynze op Thielt".

De staakmolen werd in 1854 afgebroken en vervangen door de huidige bakstenen bergmolen, voltooid in 1857. Het kadaster vermeldt: "un bâtiment converti en moulin à chevaux; un moulin vent totalement reconstruit"). Het bouwjaar 1857 was op het balkon geschilderd. Het binnenwerk van de staakmolen werd grotendeels behouden, getuige het klauwijzer: "H.D.C. 1802".

In 1897 werd de molen uitgebreid met een mechanische maalderij, aangedreven door een stoommachine. Vanaf 1918 wordt de molen bemalen door de familie Termote. De molen werd op 14 april 1944 beschermd als monument, bij besluit van secretaris-generaal Nyns. Pas in 1985 verscheen het beschermingsbesluit in het Belgisch Staatsblad. In de periode 1948-1951 worden nog diverse herstellingswerken uitgevoerd door molenbouwer Henri Lejeune (Westvleteren, 1892-1965).

De korenmolen werd in 1956 buiten werking gesteld. De laatste molenaar was Kamiel-Jacobus Termote, geboren te Handzame op 25 november 1877, gehuwd met Maria Castelein, overleden te Desselgem op 28  januari 1962. Hij was voorheen molenaar te Diksmuide.

Daarna komt de molen in handen van verschillende privé-eigenaars.
In 1973 wordt de molenwal bij de bouw van een aanpalende woning gedeeltelijk afgegraven, de molen zelf verkeert reeds in slechte toestand. Plannen werden ondernomen om de molen af te breken en 200 meter verder te reconstrueren.

In 1975 werd de romp hersteld en gewit door de nieuwe eigenaar, dokter Luc Goeminne uit Zulte, maar de restauratiewerken moesten worden stopgezet. In 1976 werd de omgeving van de molen verkaveld. In 1987 verkeerde de molen nog steeds in zeer slechte staat, maar bezat niettemin nog nagenoeg het volledige binnenwerk, met inbegrip van de olieslaginrichting. In het begin van de jaren 1990 is de molen echter inwendig ingestort. In 1995 werd de molenwal nog verder afgegraven, wanneer een aanpalend stuk grond wordt bebouwd. De molen wordt nu volledig ingesloten door bebouwing.

Door aanhoudende verwaarlozing geraakte de Delmerensmolen erg bouwvallig en vormde hij een gevaar voor de veiligheid van de omwonenden en voorbijgangers.

Al begin januari 1998 schreven verontruste buurtbewoners  een brief aan het stadsbestuur waarin geklaagd werd over naar beneden vallende stukken. Door aanhoudende verwaarlozing geraakte de Delmerensmolen erg bouwvallig en vormde hij een gevaar voor de veiligheid van de omwonenden en voorbijgangers. Het ging van kwaad naar erger. In december 2000 scheurde nog een wiek, gelukkig zonder veel schade.

In 2004 dreigde de molen door zijn erbarmelijke staat en gevaar voor de omgeving gedeklasseerd te worden. Deze intentie van de stad Tielt werd gelukkig afgewezen door de Vlaamse overheid. De vereniging Molenzorg Vlaanderen vzw had tegen dat voornemen trouwens heftig geprotesteerd, omdat dit een gevaarlijk precedent zou vormen: een opheffing van bescherming als “beloning” voor zij die hun molen verwaarlozen. 

De molen werd in februari 2005 gedemonteerd door Monument NV uit Ingelmunster. De nog herbruikbare onderdelen werden opgeslagen in een stedelijke loods. Met de demontage was alle gevaar voor de omwonenden weer geweken. Sommigen hoopten op een wederopbouw binnen het grondgebied van Aarsele. 

Het stadsbestuur van Tielt - zonder eigenaar te zijn - pompte vrij veel geld  in conserveringsmaatregelen en dringende herstellingen: in december 2004 bijna 30.000 euro voor dringende  beveiligingsmaatregelen, begin december 2005 2500 euro voor de plaatsing van een duivenwering, eind december 1300 euro voor het maken en leveren van een dekzeil voor het afschermen van elementen. Allemaal kosten die het stadsbestuur voorschoot. 

Het Tieltse schepencollege stelde in december 2008 een raadsman aan om bij de Belgische Staat - de vermeende eigenaar - de gemaakte kosten voor de instandhoudingswerken te recupereren. 

De Rechtbank van Eerste Aanleg te Brugge volgde in haar vonnis van januari 2010 de Belgische Staat en leidde uit de hypothecaire registers af dat de Britse particulier Michael Pearson nog steeds eigenaar van de molen was. Zodoende kon de stad Tielt geen verhaal maken op de Belgische Staat. De stad Tielt, die een rechtplegingsvergoeding van 2000 euro diende te betalen, ging in beroep. 

Bij arrest van het Hof van Beroep te Gent op 22 november 2012 werd de vordering van de stad Tielt tegen de Belgische Staat (ertoe strekkend voor recht  te horen zeggen dat de Belgsiche Staat eigenaar is van de Delmerensmolen en deze te horen veroordelen tot de terugbetaling van de kosten voor de beveiligingswerken die de stad Tielt aan de molen heeft laten uitvoeren) als ongegrond afgewezen. 

De stad Tielt besliste in het najaar 2015 om de bouwvallige Delmerensmolen in Aarsele gedeeltelijk te slopen. Met het Agentschap Onroerend Erfgoed werd een mondeling  akkoord  bekomen  om alles te mogen afbreken wat  los zat.  De stad Tielt plaatste op 7 juli 2016  een bord bij de molen met bekendmaking van een aanvraag tot een stedenbouwkundige vergunning voor een gedeeltelijke sloop. Er werd geen verzet aangetekend. Hierop  leverde de stad de stedenbouwkundige vergunning af en stelde een aannemer aan. Die stelde de werf op en stond op het punt met de werken te starten. De stad kreeg op dat moment een telefoontje van het Agentschap Onroerend Erfgoed met de melding dat de sloop toch niet mocht doorgaan, aangezien de bescherming nog niet opgeheven was. De stad Tielt riep evenwel in dat de veiligheid van de omwonenden in het gedrang was. Wegens hoogdringendheid kan bijvoorbeeld de brandweer een beschermd monument slopen.

Inmiddels is het acuut gevaar geweken.In juni-juli 2017 voerde bvba Bel-Gem uit Dendermonde instandhoudingswerken uit aan de Delmerensmolen van Aarsele in opdracht van de dienst Handhaving van het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse Overheid. Deze firma plaatste de romp in de steigers, verwijderde de woekerende klimop, dichtte de raam- en deuropeningen en bekleedde de romp met een veiligheidsnet tegen vallende brokstukken. Wel stellen we vast dat inmiddels grote gedeelten van het aangebrachte veiligheidsnet weer losgekomen en gescheurd zijn… 

En wie is nu eigenlijk de eigenaar van de Delmerensmolen? Sinds de jaren 2000 is de eigendomstitel onduidelijk. Michael James Pearson, een makelaar uit Douglas (Santon, Isle of Man, UK) had de molen in 1989 aangekocht en bracht die onder in de vennootschap Brackenglen Limited in Sale (Trafford, Greater  Manchester).  Deze  vennootschap  deed  in 2002 afstand van al haar aanspraken op de molen en  werd  op 9 december 2003 ontbonden en vereffend. Hierop werd de molen  “heerloos”  en  werd  hij volgens de artikelen 539 en 713 van het Burgerlijk Westboek (BW) - overgedragen aan de Belgische Staat, die deze transactie evenwel weerlegde, omdat het niet terug te vinden is in de hypothecaire registers. Zoals al aangehaald oordeelde de Rechtbank van Eerste Aanleg te Brugge in januari 2010 dat de Britse particulier nog steeds de eigenaar is. Volgens het arrest van het Hof van Beroep van Gent van 22 november 2012 dienen de art. 539 en 713 BW zo geïnterpreteerd te worden dat heerloze monumenten, na de bevoegdheidsoverdracht van de materie van de monumenten en landschappen aan de Gewesten, behoren tot het openbaar domein van de Gewesten. Zodoende zou de Delmerensmolen toebehoren aan de Vlaamse Overheid… 

Volgens ons hebben zowel de Rechtbank van Eerste Aanleg te Brugge als het Hof van Beroep te Gent ongelijk: de heerloos geworden Delmerensmolen behoort thans wel degelijk toe aan de Belgische Staat! De bevoegdheidsoverdracht van monumenten en landschappen naar de Gemeenschappen (1980) en naar de Gewesten (1989) houdt immers geen overdracht in van de eigendomstitels van het onroerend erfgoed. En er bestaan trouwens ook federale (dus Belgische) monumenten, zoals het Koninklijk Paleis…  We “nodigen onze lezers uit” om het betrokken arrest van het Hof van Beroep te Gent en de toelichting van advocaat Michiel Vanwynsberghe van het Instituut Goederenrecht van de KULeuven goed na lezen. Of hoe een heerloos monument een speelbal vormt tussen een (buitenlandse) particulier, zijn ontbonden vennootschap, de stad Tielt, de Belgische Staat en het Vlaams Gewest…  

In juni 2006 stelde raadslid Stefaan Huyghelier (°1962 - +2012) nog voor om het dossier van de Delmerensmolen te laten kandideren voor het VRT-programma Monumentenstrijd. Toen reageerde burgemeester Michiel Van Daele dat het dossier vast zit rond de kwestie wie nu de eigenaar van de molen is. Volgens het stadsbestuur is de Belgische staat eigenaar.

Het stadsbestuur van Tielt besliste in het najaar van 2015 om de bouwvallige Delmerensmolen in Aarsele gedeeltelijk te slopen. Met het Agentschap Onroerend Erfgoed werd een mondeling akkoord bekomen om alles te mogen afbreken wat los zat. De stad Tielt plaatste op 7 juli 2016 een bord bij de molen met  bekendmaking van een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning voor de afbraak. Er werd geen verzet aangetekend. Hierop leverde een stedenbouwkundige vergunning tot afbraak af en stelde een aannemer aan. Die stelde zelfs al de werf op en stond op het punt met de werken te starten. De stad kreeg op dat moment een telefoontje van het Agentschap Onroerend Erfgoed met de melding dat de sloop toch niet mocht doorgaan. Deze dienst heeft immers een negatief advies tot sloop geleverd, aangezien de bescherming nog niet opgeheven is. De stad Tielt roept evenwel in dat de veiligheid van de omwonenden in het gedrang is. Wegens hoogdringendheid kan bijvoorbeeld de brandweer een beschermd monument slopen. Welke van de twee procedures er nu uiteindelijk gevolgd zal worden, is momenteel niet duidelijk. Kernvraag is in hoeverre de veiligheid van de omwonenden in het gedrang komt. Als zowel het stadsbestuur als het Agentschap daarover dezelfde mening delen, kan de molen alsnog snel gesloopt worden.

In juni-juli 2017 voerde bvba Bel-Gem uit Dendermonde instandhoudingswerken uit in opdracht van de dienst Handhaving van het Agentschap Onroerend Erfgoed. Deze firma plaatste de romp in de steigers, verwijderde de woekerende klimop, dichtte de raam- en dakopeningen en bekleedde de molenromp met een veiligheidsnet tegen vallende brokstukken.  Inmiddels zijn grote gedeelten van dat veiligheidsnet los gekomen en gescheurd...

Eigenaars na 1800:
- sinds einde 18de eeuw: Delmeire, molenaarsfamilie
- voor 1832, eigenaar: Delmeire Pieter, molenaar te Aarsele, gehuwd met Vanden Berghe Coleta
- 14.11.1832, erfenis: de weduwe en de kinderen (kinderen: a) Delmeire Carolina, zonder beroep te Aarsele, b) Delmeire Celestinus, molenaar te Kanegem en c) Delmeire Louis, molenaar te Aarsele (overlijden van Pierre Delmeire)
- 16.12.1836, verkoop: Delmeire-Vandenberghe Louis, molenaar te Aarsele (onderhandse akte)
- 27.04.1836, erfenis: de weduwe en kinderen (kinderen: a) Delmeire Célestin, molenaar te Kanegem, b) Delmeire Louis, molenaar te Aarsele en c) Delmeire Caroline, zonder beroep te Aarsele (overlijden van Louis Delmeire)
- 19.07.1859, verkoop: de weduwe (notaris Wibo)
- 15.06.1894, de kinderen (overlijden van de weduwe Vandenberghe van Louis Delmeire)
- 07.11.1894, verkoop: Verstraete-Delmeire Conrard, handelaar te Izegem (notaris Van der Heyde)
- 04.09.1908, verkoop: Labens-Lalemand Alidor Joseph, handelaar te Aarsele (notaris Viaene)
- 31.12.1919, verkoop: Termote-Castelein Camiel, handelaar te Aarsele (notaris Schauteet)
- 31.03.1959, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Castelein)
- 12.07.1961, verkoop: D'Hondt-Termote Robert Henri Joseph, handelaar te Nalinnes (notaris De Visscher)
- 12.07.1961, verkoop: De Clercq-Van Landuyt Octave René, landbouwer te Aarsele (notaris De Visscher)
- 15.09.1975, verkoop: Goeminne-Vanderschueren Luc Joseph, geneesheer te Zulte (thans te Astene-Deinze)(notaris Bauwens)
- 12.08.1987, maatshappij: vennootschap NV Silogos (beheerder: Goeminne Luc)(notaris Pauwels)
- 26.09.1989, verkoop: Pearson Michael James, makelaar te Santon-Douglas (GB) (notaris Dewolf) voor de vennootschap Brackenglen Limited (384 Washway Road, Sale, Cheshire, M33 4JH) (notaris Dewolf). Deze vennootschap ging in 1992 in faling. Aangeduide curatoren: Mr. G.F. Hilton en vanaf 2001 Miss L.J. Cooper, van HLB Kidsons, Devonshire House, 36 George Street, Manchester M1 4HA,  naar het besluit van de High Court of Justice op 20.12.2001.
- 09.12.2003: heerloos geworden
- 22.12.2012: (bij arrest Hof van Beroep in Gent, 22.11.2012): de Vlaamse Overheid; (in werkelijkheid): de Belgische Staat

Uitspraak van de rechtbank van 1e aanleg te Brugge op 16 oktober 2014 (bij verstek gewezen) (betreft Tielt, Delmerensmolen - verwaarlozing beschermd monument - probleem eigendomstoestand - sepot parket; burgerlijke dagvaarding): De rechtbank kent het herstel toe in 2 fasen onder verbeurte van een dwangsom van 250 euro per dag vertraging met maximum van 1.000.000 euro. Indien de molen niet wordt hersteld, is ambtshalve uitvoering mogelijk. Het vonnis is uitvoerbaar bij voorraad. Het vonnis wordt betekend aan de procureur.

Bij ministerieel besluit van 20 oktober 2020 werd de bescherming als monument van de stenen windmolen Delmerensmolen in Tielt (Aarsele), opgenomen in het besluit van de secretaris-generaal van 14 april 1944 tot bescherming van windmolens in West-Vlaanderen, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 26 juli 1986, definitief geheel opgeheven, overeenkomstig de bepalingen van het Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013 (Belgisch Staatsblad, 16.11.2020).

TECHNISCHE BESCHRIJVING

Bakstenen bovenkruier, type berg- of beltmolen, waarvan thans de  romp met een groot deel van zijn binnenwerk nog ter plaatse staat. De muren worden steeds meer met plantengroei overwoekerd, hetgeen slecht is voor het metselwerk.
Conische molenromp in rode baksteen onder voorlopig nooddak. Rondboogingangen en -vensters voorzien van druiplijst. Thans afgedekt met noodkap.
Doorheen de molenwal is een overwelfde doorrit met poort.
De zolders zijn ingestort en de moleninrichting ligt op elkaar gehoopt.
Voorheen was de bergmolen voorzien van een gebroken zetelkap, type wolfsdak, gedekt met eternitschaliën, met verdekkerde wieken met een vlucht van ca. 24 m. Was op balkon aan staartzijde gedateerd met geschilderd opschrift: "ANNO 1857"
De binneninrichting bestond uit een doorrit en vier zolders.
De eerste zolder was ingericht als olieslagerij met een nog bestaand koppel pletstenen (steenwiel 62 kammen, kamwiel 20 kammen), twee builen.
Op de maalzolder bevinden zich nog de buil en de graankuisers.
Steenzolder met drie maalgangen (spoorwiel 78 kammen, kamwielen van 35, 29 en 30 kammen). Kapzolder met kapzetel en Engels kruiwerk (bovenwiel 48 kammen, kamwiel 32 kammen).
Inscriptie op pasbrug: "SVD / ABEELE 1866 / VAN OVERBEKE", en op pasbalk: "SVD / ABEELE 1855". Op het klauwijzer: "H D C 1802".

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

BELGISCH STAATSBLAD — 16.11.2020 — MONITEUR BELGE 81075
VLAAMSE OVERHEID
Omgeving
[C − 2020/43507]
Definitieve opheffing
Bij ministerieel besluit van 20 oktober 2020 wordt de bescherming als monument van de stenen windmolen
Delmerensmolen in Tielt (Aarsele), opgenomen in het besluit van de secretaris-generaal van 14 april 1944 tot
bescherming van windmolens in West-Vlaanderen, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 26 juli 1986, definitief
geheel opgeheven, overeenkomstig de bepalingen van het Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013.

-----------------------------------

Intekendatum: nov. 2004
Molen: Aarsele (Tielt), Delmerensmolen - stenen bergmolen, koren- en oliemolen
Bouwheer & ontwerper: Stad Tielt (= niet de eigenaar), Technische Dienst, in overleg met molenbouwer Roland Wieme, Deinze
Opdracht: Dringende conserverings- en beveiligingsmaatregelen
a) Archeologische opmeting en fotografische opname
b) Demontage van de loszittende delen:
- wegnemen van loshangende stukken bovendak en openleggen onderdak
- uitnemen molenas met vangwiel en wiekenkruis (gewicht ± 8 ton), te demonteren op de openbare weg
- voeren ontmantelde stukken naar de stapelplaats
- afnemen van het molendak (gewicht ± 8 ton), te demonteren op de openbare weg
- vervoer en stapelen van onderdelen en staart
c) Vervoer van de waardevolle inboedel en stapelen in een loods
d) Montage van een nooddak
Onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking; o/cat.
D24, kl. 1; raming: €55.000, incl. btw
Plaats aanbesteding: Stadhuis Tielt
Toewijzing: Monument (Vandekerckhove) nv, Ingelmunster
-----------------------------------------
Besluit van de burgemeester van Tielt van 27 oktober 2004, om voor de openbare veiligheid conserveringsmaatregelen (= demontagewerken) uit te voeren aan de Delmerensmolen te Aarsele
BESLUIT VAN DE BURGEMEESTER
DE BURGEMEESTER,
Gelet op artikel 133 en 135&2 van de Nieuwe Gemeentewet;
Gezien desbetreffend artikel uitdrukkelijk voorziet dat het de taak is van de gemeente te waken over een vlot en veilig verkeer op de openbare wegen wat o.m. omvat het slopen of herstellen van bouwvallige gebouwen en het verhinderen dat er voorwerpen vallen die aan voorbijgangers verwondingen of schade kunnen toebrengen;
Gelet op het feit dat op het grondgebied van de Stad Tielt, deelgemeente Aarsele, hoek Sterrestraat / Delmerensmolenstraat een stenen molen met houten kap staat, gekend als Delmerensmolen;
Gelet op het feit dat bij Besluit van de Secretaris-Generaal van 14.04.1944 deze molen als monument werd beschermd en dat deze bescherming werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad dd. 26.07.1986;
Gezien deze molen reeds jarenlang in een vervallen toestand verkeert;
Gezien de molen tot voor kort behoorde aan de vennootschap naar Engels recht BRACKENGLEN Limited, een vennootschap die sinds 03.04.1992 in vereffening werd gesteld;
Gezien de liquidator van de vennootschap naar Engels recht afstand heeft gedaan van alle rechten van de vennootschap in de molen middels een verklaring dd. 22.10.2002 van de County Court van Manchester en aldaar geregistreerd op 28.11.2002;
Gezien in toepassing van de artikelen 539 en 713 van het Burgerlijk Wetboek de Belgische Staat als eigenaar dient te worden beschouwd;
Gelet op het feit dat de Stad Tielt terzake reeds meermalen haar verantwoordelijkheid heeft opgenomen door:
- aan AROHM, Monumenten en Landschappen, bij brief dd. 10.12.1999 te verzoeken strafklacht jegens de eigenaar in te dienen wegens het niet-naleven van de instandhoudings- en onderhoudsplicht aan een monument
- het actief zoeken van potentiële kopers
- het wegnemen van loszittende delen eind 2000 door de brandweer en een aannemer (waarbij de kosten werden voorgeschoten door de stad)
Gelet op het feit dat recentelijk opnieuw onderdelen van de molen zijn naar beneden gevallen;
Gelet op het Proces-Verbaal van vaststelling dd. 30.08.2004 van Gerechtsdeurwaarder Geiregat waarin de totaal vervallen toestand van de molen uitvoerig staat beschreven en gefotografeerd;
Gezien van de wieken nog enkel het houten [sic] kruis rest en alle andere onderdelen ontbreken. Aan het uiteinde van 2 wieken hangen enkel nog gevaarlijke ijzeren pinnen te bengelen. De houten kap is grotendeels weggerot. Het dak van de kap is ingestort. De opstaande panelen aan de achterzijde ontbreken. De cementbepleistering aan de buitenzijde is grotendeels afgebrokkeld. De voegen zijn uitgesleten. Het metselwerk vertoont aan de zijde van de naburige woning van de heer en mevrouw Wim Quintyn – Nadine Van den Broucke, gelegen aan de Delmerensmolenstraat 4, een grote uitstulping;
Gezien mevrouw Nadine VAN DEN BROUCKE, buurvrouw, verklaard heeft dat zij en haar man eind augustus 2004 een afgewaaid stuk roest ijzer op het dak van hun tuinhuisje vonden en dit ijzeren onderdeel voorgelegd heeft aan gerechtsdeurwaarder Geiregat. Naast de oprit naar hun woning is niet ver van het voetpad een nog groter stuk roest bandijzer van de molen gevallen;

Gelet op het plaatsbezoek van mijzelf en de heer Roland WIEME, gespecialiseerd molenbouwer uit 9870 Machelen, welke aanraadt dringende en bewarende maatregelen te nemen zoals beschreven in zijn brief dd. 24 september 2004;
Aangezien de heer Wieme wijst op de loshangende planken, op deels verrotte gebinten, afgevallen trekarm, korte spruit deels verrot, op verschillende plaatsen doorroest molenkruis, windpulm en pinnenbalk sterk aangetast, trappen welke op elk moment kunnen instorten;
Gelet op het feit dat bij windstoten de openbare veiligheid voor de omwonenden en de voorbijgangers op de openbare weg totaal niet meer kan worden gegarandeerd;
Gezien er zich bijgevolg thans dringende maatregelen opdringen om aan deze onveilige toestand te verhelpen;
Gelet op de bepalingen van de omzendbrief dd. 06.04.1998 ML/9 betreffende de problematiek rond verwaarlozing, verval en sloping van monumenten;
Gelet op het feit dat zowel AROHM, Monumenten en Landschappen bij brieven dd. 07.09 en 16.09.2004 op de hoogte werden gebracht alsmede de huidige eigenaar, de Belgische Staat in hoofde van de heer Ontvanger der Domeinen en Penale Boeten te Brugge bij brief dd. 22.10.2004;
BESLUIT:
Art. 1.
Dringende en conserverings- en beveiligingsmaatregelen uit te voeren aan de Delmerensmolen te Aarsele ten einde de openbare veiligheid voor omwonenden en voorbijgangers opnieuw te kunnen garanderen en bestaande uit:
a) Archeologische opmeting en fotografische opname
b) Demontage van de loszittende delen:
- wegnemen van loshangende stukken bovendak en openleggen onderdak
- uitnemen van de molenas met vangwiel en wiekenkruis (gewicht +/- 8 ton), te demonteren op de openbare weg
- de reeds ontmantelde stukken naar de stapelplaats voeren
- demonteren van de spruitbalken, trekarmen en staart
- afnemen van het molendak (gewicht +/- 8 ton), te demonteren op de openbare weg
- vervoer en stapelen van onderdelen en staart
c) Vervoer van de waardevolle inboedel en stapelen in een loods
d) Montage van een nooddak
en waarvan de uitvoeringsprijs geraamd wordt op 55.000 euro, inclusief BTW
Art. 2.
Kennis van onderhavig besluit te bezorgen aan de gemeenteraad van Tielt op haar eerstvolgende zitting en te verzoeken goedkeuring te verlenen aan een bestek dringende conserverings- en beveiligings-maatregelen met inachtneming van de procedure voorzien in art. 234 en 236 van de Nieuwe Gemeentewet en art. 17&2 van de wet van 24.12.1993 inzake overheidsopdrachten.
Art. 3.
De heer Vlaams Minister D. Van Mechelen, bevoegd voor Monumenten en Landschappen, in kennis te stellen van voormeld besluit alsmede AROHM Monumenten en Landschappen en de eigenaar de Belgische Staat in hoofde van de heer Ontvanger der Domeinen en Penale Boeten te Brugge.
Art. 4.
Alle door de stad in uitvoering van voormeld besluit geprefinancierde kosten zullen, in toepassing van de bepalingen van de zaakwaarneming, ten laste gelegd worden van de eigenaar.
Tielt, 27 oktober 2004.
De burgemeester,
[get.] Michiel Van Daele
BRON: uitgehangen bericht aan de gevel van het stadhuis van Tielt (genoteerd door LD op 30.10.2004).

2. Motivering van het stadsbestuur van zijn genomen beslissing tot het uitvoeren van beveiligingswerken en zijn aanvraag om tot ophef van de bescherming van de Delmerensmolen
Delmerensmolen in Aarsele
Omdat het risico op ongevallen te groot geworden was, besliste de raad afgelopen maand om dringende renovatiewerken (1) te laten uitvoeren aan de sinds 1944 beschermde Delmerensmolen in Aarsele. Het bestuur – en met name de burgemeester – is immers verantwoordelijk voor de veiligheid op het grondgebied van de stad. De bedoeling is om de kosten van de reparatie (1) te verhalen op de eigenaar. Maar wie is eigenaar van deze molen?
Sinds de Tweede Wereldoorlog is de molen verschillende keren van eigenaar veranderd. De laatste eigenaar – de Engelse vennootschap BRACKENGLEN (2) – ging op 3 april 1992 in vereffening. De Engelse curator (3), hierin gesteund door het stadsbestuur, poogde tot een oplossing te komen o.m. door de molen te koop te stellen. Gezien er in al die jaren geen kopers gevonden werden, liet de curator op 6 juni 2003 weten dat hij voor de County Court van Manchester afstand deed van zijn rechten en dat hij ons verder niet meer behulpzaam kon zijn. (“I’m sorry I cannot be of further assistance.”) Het is echter niet omdat de molen op Tielts grondgebied gelegen is dat deze eigendom van de stad Tielt wordt. Integendeel, volgens de regels van het Burgerlijk Wetboek worden onbeheerde eigendommen die geen eigenaar hebben, eigendom van de Belgische Staat.
Als gevolg van de verschillende staatshervormingen is monumentenzorg echter een Vlaamse bevoegdheid geworden. De Vlaamse overheid eist dat beschermde monumenten die in Vlaanderen gelegen zijn, in goede staat bewaard worden. Deze bevoegdheidsverdeling zorgt dan ook voor een conflict: de federale overheid zal de molen willen verkopen; de Vlaamse wetgever wil daarentegen dat beschermde molens – indien nodig – door de eigenaar heropgebouwd worden op een geschikte(re) plaats.
De beslissing van de raad om bij de heer Dirk Van Mechelen, Vlaams minister bevoegd voor Monumenten en Landschappen, de deklassering van de Delmerensmolen aan te vragen moet dan ook tegen deze achtergrond gezien worden. Het bestuur hoopt langs deze weg een eindeloze procedureslag te vermijden door de hogere overheden (het federale en Vlaamse niveau) ertoe aan te zetten om zelf een standpunt in te nemen over wat er met de Delmerensmolen moet gebeuren. Deze aanvraag tot deklassering is een poging om klaarheid te scheppen in een onduidelijke juridische situatie.
Immers, wanneer de Vlaamse overheid de deklassering vergeet, dan moet de eigenaar (de Belgische Staat) het geklasseerde monument in goede staat herstellen en behouden. De wet voorziet zelfs strafrechtelijke sancties wanneer dit niet gebeurt! Bij schrijven van 27 december 1999 liet de Vlaamse overheid weten dat de enige goede oplossing erin bestond de molen steen voor steen af te breken en herop te bouwen. Wij citeren: “Gezien het volledig heroprichten van de molen de enige oplossing biedt, sluiten wij zelfs niet uit dat er door het stadsbestuur kan gezocht worden naar een minder ingesloten molinotoop.”
In 1999, toen de Engelse vennootschap (2) in vereffening (3) nog eigenaar was, had de curator zin noch middelen om aan deze vraag te voldoen. Nu de Belgische Staat eigenaar geworden is, wil het stadsbestuur een spoedig en duidelijk antwoord.
BRON: Stadsmagazine Tielt (uitgegeven door het stadsbestuur), december 2004, p. 6.
(1) Met “renovatiewerken” en “reparatie” wordt wel degelijk de onttakeling van de molen bedoeld (LD).
(2) De thans opgeheven vennootschap Brackenglen Limited werd opgericht in 1987 en had zijn maatschappelijke zetel in: 384 Washway Road, Sale, Cheshire, M33 4JH. (Bron: www.ukdata.com) (LD).
(3) Bij besluit van de High Court of Justice van 20 december 2001, werd Miss L.J. Cooper (van HLB Kidsons, Devonshire House, 36 George Street, Manchester M1 4HA) aangewezen als liquidateur van Brackenglen Limited, in opvolging van Mr. G.F. Hilton. (Bron: The London Gazette, 14.01.2002) (LD)

3. Mening vertolkt door gemeenteraadslid Stefaan Huyghelier namens zijn NVA-fractie op de gemeenteraad van 4 november 2004, tegen het voorstel tot deklassering van de Delmerensmolen
Declassering Delmerensmolen
Mijn fractie kan hoegenaamd niet akkoord gaan met het voorstel van de meerderheid om de Delmerens-molen te declasseren. In de gemeenteraadszittingen van 15/3/2001, 6/9/2001 en 6/12/2001 zijn wij tussengekomen om de Delmerensmolen te vrijwaren en een oplossing voor te stellen voor het probleem.

Wij stellen vast dat er klaarblijkelijk geen politieke wil is bij de meerderheid om de Molen te vrijwaren en een plaats te geven in het Aarseelse landschap.
Niettegenstaande de verschillende brieven die wij mochten ontvangen onder andere van de Roede van Tielt, de VZW Molenzorg en enkele individuele molenaars moeten wij vaststellen dat de ‘verrottingsstrategie’ van de meerderheid hier vandaag zijn slotakkoord krijgt. De molen wordt gedeclasseerd en met stille trom begraven. De Aarseelse gemeenteraadsleden van de meerderheid, waaronder vooral ook de schepen van Cultuur, dragen hier een verpletterende verantwoordelijkheid. Met woorden belijden zij de liefde voor hun dorp en pleiten zij voor de eigenheid van hun Aarsele maar ‘zie hun daden’.

Er zijn verschillende argumenten om de Molen te behouden:
- Het gaat hier om een zeldzame molen, ik bespaar jullie de uitgebreide technische omschrijving, met ‘rechtopstaande stenen’ die zowel graan kan malen als lijnzaad kan persen.
- Tielt wil zich als toeristisch centrum profileren, wil niet tussen de mazen van de ons omringende steden en dorpen vallen maar laat een belangrijke troef namelijk het centrum van het Molenland te willen zijn, uit zijn handen glippen.
- De renovatie van de molen, die zal moeten afgebroken worden en op een andere plaats heropgebouwd zal moeten worden, wordt tot 80 % gesubsidieerd door het Vlaamse Gewest en de Provincie en op die manier wordt de kostprijs voor de gemeente beperkt gehouden.

Als we het dan toch over het financiële plaatje hebben dan werd er in het verleden geargumenteerd ‘geen financiële ruimte’ en ‘we moeten keuzes maken’. De investeringsruimte was zogenaamd beperkt maar zoals wij altijd hebben aangegeven is die er wel. Als we nagaan wat er gekocht wordt en wat de plannen zijn ‘om nog aan te kopen’ denken we maar aan het ontmoetingscentrum in Kanegem, de BLO-school, de gebouwen palend aan de Beiaard, de oude ASLK-gebouwen, de renovatie van het koetshuis, de site van de Kortrijkstraat, het klooster op de Poelberg, het klooster in Aarsele enz…. dan kan een bescheiden investering van om en bij de 600.000 euro, waarin de gemeente voor slechts 120.000 euro moet in participeren, geen onoverkomelijk probleem vormen.

De molen kan zonder problemen een bestemming krijgen. In het verleden is er door Monumenten en Landschappen reeds een lijst overgemaakt van mogelijke bestemmingen. De Stad Tielt kan dit zelf in handen nemen maar kan ook samenwerken met derden. In die optiek is het wraakroepend dat men enerzijds ‘beschermende maatregelen neemt’ maar anderzijds toch opteert voor declassering en onvermijdelijk daaropvolgend afbraak. De beschermende maatregelen dragen uiteraard onze goedkeuring weg maar ondertussen kan het renovatiedossier opgestart worden, kan er uitgekeken worden naar een andere locatie (waarom niet het oude voetbalterrein?) en kunnen gegadigde derden warm gemaakt worden.

Op die manier wordt een stukje Aarseels erfgoed bewaard, is de veiligheid van de omwonenden verder gegarandeerd en hebben Tielt en Aarsele er in toeristisch oogpunt een troef bij.
Het zou ons inziens ook de moeite waard zijn om na te gaan wat de mening van Aarselenaren is betreffende de Delmerensmolen. Iedereen is er het grondig over eens dat de huidige situatie niet kan blijven bestaan maar ik ben er helemaal niet zeker van dat iedereen achter de declassering en de afbraak staat, temeer er alternatieven voor handen zijn. Dit laatste veronderstelt van de meerderheid dan wel een andere ingesteldheid en de wil om de molen te behouden en een plaats te geven die deze verdient.
Wij hopen dat de meerderheid afziet van het voorstel tot declassering temeer de situatie door de beschermingsmaatregelen helemaal niet dringend is.

BIJKOMENDE PUNTEN VAN DE AGENDA VAN DE GEMEENTERAAD VAN 1 DECEMBER 2005
Punt van rdl. Stefaan Huyghelier:
24d. Delmerensmolen te Aarsele
Bij nazicht van het dossier van Delmerensmolen heb ik vastgesteld dat de Belgische Staat bij brief van 21/1/2005 betwist dat zij eigenaar zou zijn geworden van de Delmerensmolen. De molen zou volgens hun redenering nog eigendom zijn van de failliete vennootschap Brackenglen Ltd en de aangestelde curator.
In dit schrijven suggereert de betrokken ambtenaar de mogelijkheid aan de stad Tielt of het Vlaamse Gewest om eigenaar te worden van molen. Dit is mogelijk in het kader van het decreet van 22/12/95 waarbij ofwel kan onteigend worden ofwel een procedure tot bijzondere verbeurdverklaring kan opgestart worden.
In het geval van onteigening moet de molen gedurende 4 keer 12 maanden opgenomen zijn in een betreffend register. Is dit niet het geval dan kan de procedure tot verbeurdverklaring een uitweg bieden.
Ongeveer een jaar geleden werd de molen omwille van veiligheidsoverwegingen, terecht, geconserveerd en beveiligd. De meerderheid wilde toen in één beweging de molen declasseren met als flauwe argumentatie om de hogere overheden wakker te schudden. Tegen deze werkwijze kwam veel protest. Eén jaar later stel ik vast dat juist het Stadsbestuur ingedommeld is. In het dossier is er, na het schrijven van de Belgische Staat, niks meer terug te vinden van stappen die er zouden gezet zijn om het dossier vooruit te helpen?
Wil de meerderheid stappen zetten, desnoods in overleg met het Vlaamse Gewest, om de onduidelijkheid betreffende ‘de eigendom van de molen' te beslechten?Voldoet de molen aan de criteria om onteigend te worden ten bate van de Stad of het Vlaamse Gewest?
Waarom zijn er geen verdere stappen meer gezet na het schrijven van 21/1/2005?
Waarom werd de gemeenteraad of de commissie socio-culturele materies niet op de hoogte gebracht van de nieuwe informatie?
Op welke manier hoopt het Stadsbestuur de reeds gemaakte kosten voor de conservering en de beveiliging te recupereren?
Niettegenstaande de molen geconserveerd is en geen risico meer vormt voor de veiligheid van de omwonenden, moet er verder gewerkt worden aan een structurele oplossing voor het geklasseerde monument. In deze gemeenteraad komen voorturend dossiers aan bod waarbij er sprake is van bezoekerscentra, Tielt als knooppunt voor fietsroutes, Tielt als cen trum van het Molenland enz.... In die logica is het niet meer dan normaal dat het aanwezige patrimonium een plaats krijgt die het verdient.

Open Brief van de Vlaamse molenvereniging Molenzorg-Molenecho’s vzw, tegen het voorstel van de stad Tielt tot het deklasseren van de Delmerensmolen (Hooglede, 27.10.2004)
Geachte heer burgemeester,
Geachte dames en heren schepenen en gemeenteraadsleden van Tielt,
BETREFT: Delmerensmolen te Aarsele (agendapunt op de gemeenteraad van Tielt, 4 november 2004)
U zult het wellicht begrijpelijk vinden dat molenverenigingen heel alert zijn bij het vernemen van intenties omtrent molens, zeker als de toekomst van een molen (met name de Delmerensmolen van Aarsele) op het spel staat.
Nochtans proberen we ook steeds realistisch te blijven en erkennen inderdaad:
- de erg vervallen toestand van de molen
- het feit dat de molen is ingebouwd
- de noodzaak, alleen al uit reden van openbare veiligheid, dat ingegrepen dient te worden.
We gaan zelfs akkoord met uw voorstel tot demontage van de genoemde molenonderdelen (roeden, kapresten, binnenwerk), na het wettelijk verplicht advies van de Afdeling Monumenten en Landschappen (Vakgebied Industrieel Erfgoed, Gebroeders Van Eyckstraat 2-6, 9000 Gent) en mits de weggenomen delen worden gedocumenteerd en verantwoord worden opgeborgen.
Trouwens, analoge werken worden volgend jaar ook uitgevoerd aan de Mevrouwmolen van Kanegem, gelukkig aldaar als eerste restauratiefase).
Waar we echter helemaal niet achter kunnen staan, is het voorstel tot deklassering.
- Eenmaal de molen is gedemonteerd, vervalt immers het argument van het veiligheidsrisico
- Demontagewerken (= eigenlijk conservering) enerzijds en deklassering (= vrijbrief voor afbraak) anderzijds zijn twee tegengestelde handelingen!
- Een maalvaardige restauratie kan toch zinvol zijn, mits de molen op een andere locatie binnen Aarsele wordt herbouwd (zoals in 1986 ook gebeurde met de wettelijk beschermde Stenen Molen van Tiegem). Ook al duikt een “molenmecenas” pas “over tien jaar” op (waarom niet de stad Tielt zelf?): zolang de molen beschermd is, blijft er nog de mogelijkheid tot het bekomen van 80 % restauratiepremie (Vlaams Gewest en de provincie samen). En dit “wachten op een betere toekomst” zou kunnen gebeuren zonder dat de gedemonteerde, maar nog wettelijk beschermde molen nog gevaar oplevert.
- Deklasseringen worden bijna nooit uitgesproken en uitsluitend als administratieve rechtzettingen, b.v. als het monument door overmacht (brand,…) materieel teniet gegaan is.
- En tot slot: het Tieltse promoot zich al ruim 30 jaar als “het Molenland”. We loven de inspanningen die de stad doet voor de eigen Poelbergmolen en de 15% steun voor de restauratie van de private Mevrouwmolen van Kanegem, maar verwachten (minstens) ook dat ze geen andere exemplaren verloren laat gaan en minstens hun behoud verzekert.
Met vriendelijke groeten,
Namens Molenzorg-Molenecho’s vzw,
Lieven Denewet, Hooglede

-----------

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.5 - Februari 2006, p. 451-452.
VLAAMS PARLEMENT
₪ SCHRIFTELIJKE VRAGEN
DIRK VAN MECHELEN
VLAAMS MINISTER VAN FINANCIËN EN BEGROTING EN RUIMTELIJKE ORDENING
Vraag nr. 59 van 16 december 2005 van STEFAAN SINTOBIN
Delmerensmolen Aarsele - Stand van zaken
Het dossier van de Delmerensmolen, een beschermd monument in Aarsele, blijkt muurvast te zitten.
Niemand wil blijkbaar zijn verantwoordelijkheid opnemen of eigenaar zijn van de molen.
De discussie rond de verantwoordelijkheid voor de
Delmerensmolen startte in 1992, toen de Engelse eigenaar failliet ging. De curator in kwestie slaagde er niet
in om de molen van de hand te doen, waardoor de molen alsmaar bouwvalliger werd en uiteindelijk een gevaar voor de omwonenden betekende. Brokstukken kwamen geregeld naar beneden, waardoor het Tieltse stadsbestuur zich vorige winter genoodzaakt zag om de wieken te demonteren en een noodkaap aan te brengen. Deze ingreep kostte de stad toen 55.000 euro en zou van de Belgische Staat teruggevorderd worden, ware het niet dat die nu betwist eigenaar te zijn. Daarnaast dringt het Vlaams Gewest aan op ofwel de restauratie, ofwel ontmanteling en herlokalisering, omdat het een beschermd monument betreft. Vraag blijft wie deze kosten op zich wil nemen.
Samengevat: de Belgische Staat betwist eigenaar te zijn en ook het Vlaams Gewest en de provincie schuiven de verantwoordelijkheid door naar de stad Tielt, die beweert niet over de nodige financiële mogelijkheden te beschikken. De stad Tielt betreurt dat de hogere overheden niet behulpzaam zijn om samen tot een oplossing te komen.
Tielt, dat zich wil profileren als knooppunt van fietsroutes, vindt het niet meer dan normaal dat deze molen de plaats krijgt die hij verdient!
1. Wat is de juiste stand van zaken in dit dossier?
Is hieromtrent overleg met de stad Tielt?
2. Welke initiatieven neemt de minister in dit dossier om de molen van de complete ondergang te redden?
Wordt daarbij gedacht aan een financiële tegemoetkoming?

Dirk Van Mechelen
Vlaams minister van financiën en begroting en ruimtelijke ordening.
ANTWOORD op vraag nr. 59 van 16 december 2005 van STEFAAN SINTOBIN
De Delmerensmolen te Aarsele is beschermd als monument sinds 14 april 1944. De eigenaar van een beschermd monument is verplicht zijn eigendom in een goede staat te bewaren, het niet te ontsieren, beschadigen of vernielen. De eigenaar is dan ook een cruciale partner en aanspreekpunt om eventuele problemen ter zake aan te pakken en een duurzame oplossing te vinden.
Het is momenteel onduidelijk wie de eigenaar is van de Delmerensmolen. Dat maakt het niet eenvoudig om een structurele oplossing te vinden voor de verwaarlozing van het gebouw. In afwachting van een oplossing, om de uiteindelijke restauratiekost niet te hoog te laten oprijzen en de veiligheid omheen de molen te vrijwaren, heeft de stad Tielt wel al instandhoudingswerken laten uitvoeren, die verder verval van de molen een halt moeten toeroepen.
Omtrent de Delmerensmolen is al herhaaldelijk overlegd met de verschillende betrokken partijen en overheden. Het is echter noodzakelijk om ook de eigenaar bij dit overleg te betrekken, teneinde verdere stappen te ondernemen. Ik heb mijn administratie daarom de opdracht gegeven om te achterhalen wie de eigenaar is, en vervolgens in globaal overleg een vervolgtraject uit te stippelen. Hierbij zal met alle mogelijke pistes rekening moeten worden gehouden, met partners als de provincie West-Vlaanderen, de gemeente Tielt, de stichting Erfgoed Vlaanderen en particulieren. Zodra de eigendomssituatie is uitgeklaard, een bereidwillige eigenaar of beheerder is gevonden, en een concreet initiatief wordt genomen, kunnen de mogelijke vormen van financiële inbreng (restauratiepremie, ...) worden besproken.

---------------

Op de hoogte. Stadsmagazine van Aarsele, Kanegem, Schuiferskapelle, Tielt, oktober 2015, nr 53, p. 9.
“Delmerensmolen. Afbraak omwille van veiligheid”
De Delmerensmolen, gelegen nabij het kruispunt van de Sterrestraat en de Delmerensmolenstraat te Aarsele, is sinds 1944 als monument beschermd.
Deze molen is sinds 1956 buiten dienst en is reeds verschillende tientallen jaren in verval. Na het faillissement van de eigenaar, die ondertussen verblijft op het eiland Man in de Ierse zee, bleef deze molen onbeheerd.
Het stadsbestuur besliste reeds in 2004 om de restanten van de molenwieken te demonteren; bij hevige wind kon dit namelijk ernstige schade veroorzaken. Tevens werd een tijdelijk dak op de stenen molenromp gebouwd om verdere schade te voorkomen.
Ondanks deze maatregelen ging de stabiliteit van de molen verder achteruit. Stenen vallen uit de molenromp en de molenromp scheurt verder. Onroerend Erfgoed bevestigde na een plaatsbezoek dat de molen om veiligheidsredenen gedemonteerd mag worden. Ook een studie door een expert-stabiliteitsingenieur bevestigde dit. Deze werken zullen dan ook op korte termijn uitgevoerd worden.

-------------------

BIJLAGE. Arrest van het Hof van Beroep (1e Kamer) te Gent van 22 november 2012, gevolgd door een Noot van advocaat Michiel Vanwynsberghe van het Instituut Goederenrecht van de KULeuven (Rechtskundig Weekblad, jg. 78, 2014-2015, nr. 28 (14 maart 2015), p. 1106-1110). 

Archieven

- Rijksarchief Brugge, "Oud gemeentearchief Aarsele", nr. 47. Landboek van Aarsele, 1653, fol. 419, artikel 1250: ""een partije lant inden cautere suut de strate west de meulewal froit masele maurus lootens ende de kinderen maerc braet..." (= Godefroit Masele, Maurice Lootens en de kinderen van Marc Braet).
- Rijksarchief Gent, Oud Archief, 65-1, Kaarten en Plans, nr. 2156: Kaart met beschrijving, van het leengoed te Houte Aarsele door Louis Bersaques, 1644.
- Archief R-O West-Vlaanderen - Onroerend Erfgoed, Archiefnrs. W/00695 en DW000099.
- Stadsarchief Tielt, Gemeentearchief Aarsele, nr. 245. "Staet van alle de pubieke Wegen in de Gemeente Aerseele", maart-april 1824.
- Kadaster Directie West-Vlaanderen, Brugge. Originele legger kadaster Aarsele, 1835.
Cartotheek De Roede van Tielt, Primitieve kadasterplannen Aarsele, deelkaarten en verzamelkaart J. Van De Water, circa. 1826.

Gedrukte bronnen
- Jaarverslag 2014 Agentschap Inspectie RWO - cel onroerend erfgoed

Literatuur
- "Aarsele. Verleden en heden", Aarsele, 1978, foto 87.
- Arrest van het Hof van Beroep (1e Kamer) te Gent van 22 november 2012, gevolgd door een Noot van Michiel Vanwynsberghe, "Onbeheerd is onbemind. De Belgische Staat en art. 539 en 713 BW als vechten tegen windmolens?" Rechtskundig Weekblad, jg. 78, 2014-2015, nr. 28, p. 1106-1110.
- Braet André, "Aarsele", in Hollevoet F., "Als straten gaan... praten", Tielt, 2005, p. 10.
- Braet André, "Landboek van Aarsele met alle eigenaars en bewoners 1653-1661", Tielt, 2007.
- Callaert G. & Santy P. m.m.v. Boone B., Devooght K. & Moeykens S., "Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29", 2007.
- Cornilly J., "Monumentaal West-Vlaanderen. Beschermde monumenten en landschappen in de provincie West-Vlaanderen. Deel I: Arrondissementen Ieper, Kortrijk, Roeselare, Tielt", Brugge, 2001, p. 218.De Gryse P. (red.), "Tielt graag gezien", Tielt, 2003, nr. 32.
- De Clercq E., "Geschiedenis van Aarsele", Brugge, 1881, p. 112.
- D(e) C(raeke) F(rank), "Aarsele blundert", in: Molenecho's, I, 1973, nr. 6, p. 22-23.
- De Ketelaere J., "Aarseelse molen bedreigd met verdwijning", in: Mededelingenblad Werkgroep West-Vlaamse molens, jg. 12, nr. 2, 1996, p. 79-80.
- De Ketelaere J., "Wanneer komt de redding van de Delmerensmolen te Aarsele?", in: Mededelingenblad Werkgroep West-Vlaamse molens, jg. 17, nr. 2, 2001, p. 69-72.
- Delmerensmolen. "Afbraak omwille van veiligheid”, in: Op de hoogte. Stadsmagazine van Aarsele, Kanegem, Schuiferskapelle, Tielt, oktober 2015, nr 53, p. 9.
- "Delmeirens molen te Aarsele", in: Curiosa, XXXVI, 1998, nr. 354, p. 21-23.
- Denewet Lieven, "Actie tegen het stedelijk voorstel tot deklassering van de Delmerensmolen te Aarsele", in Werkgroep West-Vlaamse molens, jg. 20, nr. 4, 2004, p. 164-178.
- Denewet Lieven, "Beschermde Vlaamse molens en maalderijen in 2003-2004… en onze vrees voor een beschermingsafbouw", in Molenecho's, jg. 32, nr. 4, 2004, p. 330-338.
- Denewet Lieven, "De Delmerensmolen van Aarsele volledig ingebouwd", in: West-Vlaams Molenblad, XX, 2004, nr. 2, p. 111-112.
- Denewet Lieven, "Rapport. Dertig jaar molenzorg in het Tieltse Molenland", Molenecho's, XXXI, 2003, 1, p. 8-29.
- Denewet Lieven, "Stad Tielt vraagt opheffing bescherming Delmerensmolen te Aarsele", in: Molenecho's, XXXII, 2004, nr. 4, p. 335-338.
- Denewet Lieven & Goeminne Luc, "Molenmakers in Vlaanderen. Het werkboek van Coussée uit Meulebeke (1881-1911)", Molenecho's, XXII, 1994, 3-4, p. 107-331 (Speciaal themanummer, 7)
- Denewet Lieven, "Instandhoudingswerken aan de "heerloze" c.q. "Belgische" c.q. "Vlaamse" Delmerensmolen van Aarsele", Molenecho's, jg. 46, 2018, nr. 1, p. 6-10; West-Vlaams Molenblad, jg. 34, 2018, nr. 1.
- Devliegher L., De molens in West-Vlaanderen, in Tielt, 1984, p. 370-371 (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9).
- Devyt Chr., "Westvlaamse windmolens. Inventaris volgens de toestand op 1 januari 1965", Brugge, 1966, p. 59.
- Holemans Herman, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1993.
- Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (117).
- (Smet L.), "Aarsele. Delmerensmolen", in: Molenecho's, VI, 1978, p. 69;
- (Smet L.), "Poeke-Aarsele-Kanegem. - Een drieluik", in: Molenecho's, III, 1975, nr. 7, p. 50;
- (Smet L. ), "Aarsele. Delmerensmolen", in: Molenecho's, III, 1975, nr. 12, p. 91, 96.
- Vandepitte Paul & Jaak Billiet Jaak, "Tielt en de Molenlandroute: een historisch-toeristische verkenning", Tielt, De Roede van Tielt, 1973, 136 p., ill.
- Van Overstraeten J., "De Molens van Aarsele en Aartrijke", in Toerisme, jg. 23, 1944, p. 106.
- Wandelen en fietsen in het Molenland, Tielt, VVV ’t Tieltse, 1988.

Persberichten
R. Ailliet, "Red de Delmerensmolen. Jan De Ketelaere voert petitie-actie voor behoud van molenpatrimonium", in: Het Nieuwsblad, 21.08.2001. 
ICR, "Veel belangstelling voor ontmanteling Delmerensmolen", in: Het Nieuwsblad, 12.02.2005.
Ingrid Castelein, "Strijd voor Delmerensmolen. Monumenten en Landschappen krijgt wind van voren", in: Het Nieuwsblad, 03.06.2006. 
Ingrid Castelein, "Dossier Delmerensmolen muurvast, Niemand wil eigenaar zijn van de Delmerensmolen'', in: Het Nieuwsblad, 07.12.2005.
Ingrid Castelein, "Dossier Delmerensmolen muurvast", De Standaard, 07.12.2005.
Ingrid Castelein, "Declassering gevaarlijk precedent", in: Het Nieuwsblad, 06.11.2004.
ICR, "Protest tegen declasseren Delmerensmolen", in: Het  Nieuwsblad, 04.11.2004.
Ingrid Castelein, "VRT-documentaire kan Delmerensmolen helpen", in: Het Nieuwsblad, 26.05.2006
LVA, "Stad wil gemaakte kosen terug. Niemand wil eigenaar zijn van de vervallen Delmerensmolen", in: De Weekbode, ed. Tielt, 29.01.2010.
Kim Vandenbroucke, "Britse eigenaar laat molen verloederen", Het Nieuwsblad, 25.02.2014.
KVI, "Mevrouwmolen in steeds slechtere staat", Het Nieuwsblad, 06.06.2014.
KVI, "Delmerensmolen kan niet meer  gered worden", Het Nieuwsblad, 07.11.2014.
Lieven Vancoillie & Randy De Clercq, "Werking buitenschoolse opvang Tanneke wordt bekeken na klachten", KW, 02.07.2015.
Valentijn Dumoulein, "Stad maakt geld vrijv oor verwaarsloose Delmerensmolen in Aarsele. "Afbreken lijkt enige oplossing", Het Laatste Nieuws, 10.07.2015.
RDC, "Delmerensmolen wordt deels gesloopt", De Weekbode, ed. Tielt, 04.09.2015, p. 28.
Steven Leenknegt, "Stad laat Delmerensmolen dan toch afbreken", Het Nieuwsblad, 01.09.2015.
Charlotte Degezelle, "Beschermd monument onstabiel door jarenlange verwaarlozing eigenaar. Delmerensmolen wordt gesloopt", Het Laatste Nieuws, 29.08.2015.
SVR, "Wachten op afbraak Delmerensmolen", Het Laatste Nieuws, 18.11.2015.
Randy De Clercq, "Delmerensmolen is nu nog altijd niet gesloopt. Sloop werd jaar geleden aangekondigd, Vlaamse Overheid protesteert", De Krant van West-Vlaanderen, ed. De Weekbode, editie Tielt, 07.10.2016, p. 3.
Steven Leenknegt, "Bouwvallige Delmerensmolen ontsnapt voorlopig dan toch aan slopershamer. Agentschap voor Erfgoed keert terug op zijn stappen en geeft geen toestemming tot sloop ", Het Nieuwsblad, 13.10.2016.
SVR, "Delmerensmolen staat op instorten, maar administratie houdt sloop tegen", Het Laatste Nieuws, 18.10.2016.
Sam Vanacker, "Delmerensmolen wordt alsnog beveiligd", Het Laatste Nieuws, 15.06.2017.
Sam Vanacker, "Bescherming Delmerensmolen wordt opgeheven om sloop mogelijk te maken", Krant van West-Vlaanderen, 04.03.2020
.Sam Vanacker, “Bescherming Delmerensmolen wordt opgeheven om sloop mogelijk te maken”, Het Laatste Nieuws, 04.03.2020.
Tom Van Houtte, "Aangezien eigenaar verloederd monument onvindbaar is, moet Tielt opdraaien voor eventuele sloopkosten. Delmerensmolen verliest bescherming, sloop dreigt",  Het Nieuwsblad, 04.03.2020, p. 5.

Mailberichten
Maarten Osstyn, Adegem, 02.09.2013.