Bissegemsepoortmolen

De Bissegemsepoortmolen was een houten korenwindmolen op het bastion aan de Bissegemsepoort (niet te verwarren met de Willempoort die iets meer ten westen stond en onder het Nederlandse bewind werd gebouwd). De staakmolen stond achter de huizen ten noorden van de Meensestraat, achter de huidige winkel "De Kiekefretter", tegenover de Evangelische Kerk, Pottenbakkershoek.

We zien de staakmolen getekend op de prent van Lepoîvre (1580) en dan later op alle plattegronden en gravures tot in 1822.

Rond 1635 werd de molen heropricht als buskruitmolen. Er werd van de "buspoedermeulen staende up het bollenwerck vande bisseghempoorte" een "prijsie" gemaakt.

Rond 1760 verkregen Anthone Goddaert en Pierre van Severen toestemming om de Bissegemsepoortmolen uit te baten. Op het einde an de 18de eeuw was de molen in het bezit van Servaes Verbauwen en de erfgenamen van Joannes Godaert en werd hij geschat op 25710 pond.

Molenaar in 1814 was Jan God(d)aert, die in de Meensestraat woonde. Hij onderverhuurde een huis in dezelfde straat aan olieslager Jean Deneckere, 41 jaar, afkosmstig van Moorsele. Vermoedelijk werkte hij op de oliemolen buiten de Bissegemsepoort, die rond 1825 bekend stond onder de benaming "Buysschaertmolen".

De Bissegemsepoortmolen werd tussen 1822 en 1825 gesloopt. Op een plan van Vandesteene uit 1894 zien we nog duidelijk de afbakening van de molenwal,

Lieven DENEWET & Pierre MATTELAER

Kortrijk, Museum voor Schone Kunsten, archief, doos 11, map 1. Prijzies van de drie molens op Overleie (Brugsepoortmlen, Bissegemsepoortmolen en de Anker- of Overleiemolen, ongedateerd en ongeklasseerd briefje (einde 18de eeuw).
J. Goethals-Vercruysse, "Aenteekeningen der Jaerboeken van de Stad Cortryck en Omstreeks", Boek 65, p. 253.
Rijksarchief Kortrijk, Bruine Pakken, nr. 6310 (toestemming aan Antoine Goddar en Pierre van Severen tot uitbating van een korenmolen op Overleie, ca. 1760).
Jacob van Deventer, Plattegrond van Kortrijk omstreeks 1560. Facsimile van de oorsponkelijke Atlas van Deventer, ING, 1890.
Pierre le Poîvre, "Description topographique de la ville de Courtrai", 1580. Handschrift Koninklijke Bibliotheek Albert I, Brussel.
Louis de Bersaques, "Carte figurative... van Cortrijck" (Raadzaal Stadshuis Kortrijk), 1634-1641
Louis de Bersaques, Plattegrond van Kortrijk, in: A. Sanderus, "Flandria Illustrata", 1641.
Petrus Snayers, Beleg van de stad in 1648 (schilderij in Stadsmuseum, kopie), 1650.
Adam-Fr. Vander Meulen, "De iname van Kortrijk door Louis XIV, kopergravure, 1667.
A. de Bersaques, "De gedemolierde vesten der stede van Cortrycke", 1686, pentekening.
Kaart van de Kortrijkse vestingen, ongesigneerd, 1740 (aangetroffen in Noorwegen)
Ir. Dupain, Plattegrond van Kortrijk, 1744.
de Ferraris, Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden en het Prinsbisdom Luik, 1778.
C. Cierkens, "Plan der stad Kortrijk", 1822-1830.
Stadsarchief Kortrijk, P.C. Steur, "Projet d'agrandissement pour la Ville de Courtrai, 21 septembre 1831" (plattegrond).
W.J. Henry, "Plan de la ville de Courtrai", 1850.
"Plans de la Ville de Courtrai et de la Banlieue", 1902, Imprimerie Vandesteene Frères, Courtrai.
Emile Vandesteene, "Courtrai au 7500me", 1894.
C. Vandevoorde e.a., "Volkstelling 1814 (Deel XXIII en XXIV)", Brugge, 1988.
R. Goemaere, "Kortrijk 1815", in: Handelingen van de Geschied- en Oudheidkundige K ring van Kortrijk. Nieuwe reeks, 38 (1971), p. 246-276.
Mattelaer Pierre, "De Kortrijkse molens", De Leiegouw, XVIII, 1976, p. 323-352.
Mattelaer Pierre, De windmolens van Kortrijk, De Leiegouw, LIII, 2011, 1, p. 5-77.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997.
M. Van Hoorick & E. Roets, "Molens en molenaars", Vlaamse Stam.
Egied Van Hoonacker, "Duizend Kortrijkse straten", 1986.
Philippe Despriet, "Kortrijk en Vauban, 1633-1707", Kortrijk, 2008 (Archeologische en historische monografieën van Zuid-West-Vlaanderen, 68).
F. De Potter, "Geschiedenis der Stad Kortrijk", Gent, 1873, I, p. 73.
P. Mattelaer, "Molens in Vlaanderen", Molenecho's, jg. 9, 1981, p. 51-56.
Vandevoorde, Volkstelling 1814.
E. Van Hoonacker, "Ikonografie van Kortrijk en omgeving 1280-1900", Kortrijk, 1977.
Sander D'haene, "Toponymie en stadscartografie als verklikkers voor de stadsontwikkeling van laatmiddeleeuws Kortrijk", Universiteit Gent. Faculteit Letteren en Wijsbegeerte 2009-2010. Masterproef (Promotor dr. Bram Vannieuwenhuyze), p. 139-142.
E. Huys, "Onze Windmolens", in Handelingen Geschied- en Oudheidkundige Kring Kortrijk, n.r., XIV, 1935, p. 234.