Nieuwkerke (Heuvelland), Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Naam
- Spiermolen - I, Spieremolen - I, Molen Devos - I
- Ligging
Kortepijpstraat 1
8950 Nieuwkerke (Heuvelland)
westzijde
1 km Z v.d. kerk
kadasterperceel C505
Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1570 / voor 1632
- Verdwenen
- 1590, oorlog / 1896, verplaatst naar Nieuwkerke-Seulestraat
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 6847
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Spiere- of Frakmolen was een houten korenwindmolen die voor 1570 aan de westzijde van de Kortepijpstraat (nr. 1) werd gebouwd. Hij werd in 1590 (oorlogstijd) vernield. Enkel de molenwal ("Spiermuelenwal", 1590) bleef nog over.
De staakmolen werd voor 1632 herbouwd. We zien hem prijken op de kasselrijkaart van Ieper in het werk van Sanderus (1641). De benaming Spieremolen is afkomstig van de heren van Spiere die aldaar gronden in bezit hadden. Tot rond 2000 heette de straat waar de molen stond de "Spierveldenstraat", tegenwoordig de Kortepijpstraat.
Eigenaars en molenaars:
- 1757, molenaar: Annoot Joannes Benedictus
- 1760,eigenaar voor de helft (Spiermolen en hof): Legrand Jan François, zoon van Floris
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Terrière Jan-Baptist, molenaar te Nieuwkerke
- 1836, verkoop: Savage-Savaete Jean Joseph, molenaar te Nieuwkerke
- 12.01.1848, erfenis: en de kinderen (kinderen: a) Savage-Verbrugghe Pierre, molenaar te Nieuwkerke, b) Savage Melanie, echtgenote Trioen Louis, landbouwer te Nieuwkerke en c) Savage Sophie, echtgenote Delerue Louis, landbouwer te Nieuwkerke (overlijden van vrouw Savaete)
- 14.05.1849, erfenis: de kinderen (overlijden van Jean-Joseph Savage)
- 25.07.1850, verkoop: Devos-Ryckewaert Jules, landbouwer te Nieuwkerke (notaris Vermeersch)
- 28.12.1882, erfenis: de weduwe en de kinderen (kinderen: a) Devos Désiré, molenaar te Nieuwkerke en b) Devos Henri, molenaar te Nieuwkerke) (overlijden van Jules Devos)
- 18.12.1889, erfenis: a) Devos Désiré, molenaar te Nieuwkerke en b) Devos Henri, molenaar te Nieuwkerke (overlijden van de weduwe Ryckewert van Jules Devos)
- 06.07.1890, afstand: Devos-Dussaert Henri Joseph, molenaar te Nieuwkerke (notaris Glorie)
- 20.06.1913, verkoop: Deconinck-Grysole Adolf Remi Corneel, molenaar te Nieuwkerke (notaris Therry)
In 1896 werd de staakmolen verplaatst naar de oostzijde van de Niepkerkstraat (nr. 77), op 2 kilometer ten zuidwesten van de kerk van Nieuwkerke. Naar de molenaars Devos gebruikte de volksmond de benaming Vossens molen. In het voorjaar 1918 werd de molen gedynamiteerd door de Duitsers. Na de oorlog kwam er een mechanische maalderij tot stand.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Zie ook: Nieuwkerke, Spieremolen - II
Literatuur
John Verpaalen, "Molens van de frontstreek", Koksijde, De Klaproos, 1995.
John Verpaalen, "De Spieremolen van Nieuwkerke", Vlaamse Molens, lente 2018, p. 30-36 (met zes afbeeldingen waarvan een foto (glasdia) van voor de verplaatsing in 1896).
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O, Rotem, Ons Molenheem, 1999.
Hubert Masquelin & Raymond Six, "Molens in het Heuvelland", in: "Bijdragen ter herdenking aan Hubert Masquelin", Heuvelland, 2011, p. 111-156.
Jozef Maes, "De grensmolens van Westnieuwkerke", De Belgische Molenaar, 07.01.1977.
John Verpaalen, "De Spieremolen in Nieuwkerke sneuvelde in Duits voorjaarsoffensief", Levende Molens, mei 2004.
Mailberichten
- John Verpaalen, Roosendaal, 30.08.2018.
- Nadine Deconinck, dochter van André Deconinck, laatste molenaar op de maalderij Spieremolen