Molen Manssens

De Molen Manssens, genoemd naar de laatste molenaar, was een houten korenwindmolen  aan de zuidwestzijde van de Verbondenenstraat (nr. 33), nabij het kruispunt met de Hogeweg (vroegere toponiem Slechtveldeken), op 200 meter ten noordwesten van de kerk van Overboelare.

Adriaen Vanderstock verkeeg op 17 februari 1788 het octrooi voor de oprichting van deze molen, dit ondanks het protest van de Sint-Adriaansabdij. Zijn vader Adriaen had in 1763 tevergeefs gepoogd een windmolen te Overboelare op te richten, ook vanwege het verzet van de Sint-Adriaansabdij.

We zien de molen aangeduid op:
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

De staakmolen brandde af in 1880 en werd niet meer heropgebouwd.

Eigenaars na 1820:
- 1819, eigenaar: Van der Stock
- voor 1834, eigenaar: Byl-Van Herreweghe Jacobus, de weduwe, eigenares te Geraardsbergen
- 15.02.1839, testamant: Spitaels-Byl Adriaen, eigenaar te Geraaardsbergen (onderhandse akte)
- 1849, erfenis (verklaring op 22.09.1849) de weduwe (overlijden van Adriaen Spitaels)
- 21.06.1856, verkoop: a) Van Damme-Van Lieferinge Jan, molenaar te Overboelare, b) Van Damme François, molenaar te Overboelare en d) Van Damme Clementine, zonder beroep te Overboelare (notaris De Clercq)
- 13.11.1876, verkoop: De Portemont-Van Damme Jan Baptist, handelaar te Zottegem, later molenaar te Overboelare (notaris Coppens)
- 07.05.1877, verkoop: Manssens August, slachter te Nederzwalm-Hermelgem, later molenaar te Elst en tenslotte molenaar te Overboelare (notaris Coppens - "adjudication sur folle enchère")

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten:
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

Werken
- E. Soens, "De Abdij van Sint-Adriaan te Geeraardsbergen. Haar Pachthoven en Molens", in: Annalen van den Oudheidkundigen Kring van de Stad en het voormalig Land van Aelst, X, 1914.
- Paul Huys, "Molens in en rond Geraardsbergen in 1786. Naar aanleiding van een betwiste oprichting van een windmolen te Overboelare", Molenecho's, jg. 26, 1998, nr. 1, p. 26-30.
- F. De Potter & J. Broeckaert, "Geschiedenis van de gemeenten der Provincie Oost-Vlaanderen", reeks 5, deel 4, "Over-Boelare", Gent, 1900.
- V. Campen, "La Baronnie de Boulaere", Geraardsbergen, 1930.
- "Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962).
- H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 6. Gemeenten O-R", Opwijk, 2006.
- M. Van Trimpont, "Het Land en de Baronie Boelare", Geraardsbergen, 2001.