Grote Molen

De Grote Molen of molen Dedecker was een houten graanindmolen aan de oostzijde van de Haringestraat (nr. 36), de vroegere Heybrugstraat, op een halve kilometer ten zuiden van de kerk van Roesbrugge.

Deze korenmolen was ooit de belangrijkste van het dorp en werd dan ook bejegend met hoge belastingen. Met recht werd hij dan ook aangeduid als de 'Grootenmeulen'. Hij bestond zeker al in de 17de eeuw. In 1700 behoorde hij toe aan Cornelius Moreal en consoorten en werd hij jaarlijks belast met zes gulden. In 1777 was de Grote Molen het eigendom van Joseph De Veij terwijl Jacques Leenhouder als 'locataire' (huurder, pachter) werd vermeld.

We zien hem aangeduid op de:
- Fricxkaart (1712)
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen op teerlingen
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860).

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar (van de grond) Delatre Auguste, eigenaar te Veurne en (van het gebouw) Coucke-Vandevelde, bankier te Kortrijk
- 28.04.1841, erfenis: (1/2 van het gebouw) (verhuurd aan Leenhouder Jacobus): Verbeke-Beck Petrus en kinderen (kinderen: a) Verbeke-Vandenberghe Henri, te Kortrijk en b) Verbeke N., te Kortrijk, eigenaars te Kortrijk (overlijden van Beck Maria Josephina)
- 17.06.1843, verkoop (van het gebouw): Leenhouder-Vanlatum (weduwe geworden, hertrouwt vrouw Vanlatum met Blondeel Joannes Jacobus) Jacobus Ludovicus, molenaar te Haringe (notaris Delefortrie)
- later, mutatie: (van de grond) Delatre Marie Dorothée Colète
- 23.0R.1857, erfenis: (van de grond) Bernier-Delatre Jean-Baptiste, de weduwe, eigenares te Veurne (overlijden van Marie Dorothée)
- 26.08.1858, verkoop: (van het gebouw) Dedecker-Bossaert Seraphin Aloïsius, molenaar te Roesbrugge-Haringe (notaris Vandenberghe - inclusief rosmolen)
- 1859, verkoop (van de grond) a) Vandamme Eduardus Constantius (voor naakte eigendom), eigenaar te Gent en b) Delatre-Denef Auguste, de weduwe (voor vruchtgebruik) (registratie op 01.09.1859)
- 24.03.1860, verkoop (van de grond) Dedecker-Bossaert Seraphin Aloïsius, molenaar te Roesbrugge-Haringe (notaris Vandenberghe)
- 20.08.1872? verkoop: a) Delanote Eduardus, brouwer te Roesbrugge-Haringe, b) Delanote Barbara, c) Delanote Rosalia en d) Delanote Sophia (notaris Feys)

De staakmolen werd in 1874 verplaatst naar Westvleteren.

Zie verder: Westvleteren, Molen Dedecker

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Landkaarten
- Fricxkaart (1712)
- Massekaart (1729-1730)
- Ferrariskaart (ca. 1775) 
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
L.A. Rubbrecht, "Geschiedboek der gemeente Rousbrugge-Haringhe van 1800 tot 1907", Brugge, 1907.
E. Vanden Bussche, "Notice historique sur la commune de Rousbrugge-Haringe", Menen, 1863.
J. Gheysens, "Roesbrugge-Haringe: zijn belang in het geheel van wereldoorlog 1914-1918", Aan de Schreve, III,1973, nr. 1.
Ernest Leeuwerck, "Geschiedenis van de windmolens te Roesbrugge-Haringe", Aan de Schreve, VIII, 1978, nr. 1, p. 22.
John Verpaalen, Molens van het Hoppeland", Koksijde, De Klaproos, 1997.
Roger-A. Blondeau & Guido Schoonaert, Roesbrugge-Haringe in woord en beeld, Roesbrugge-Haringe, Drukkerij-Uitgeverij Schoonaert, 1998, p. 128.
R.A. Blondeau, Vijftig jaar geleden ... 28 juli 1935 - Inhuldiging van de Mooie Molen te Roesbrugge, De IJzerbode, XV, 1987, p. 7-8.
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten P-R, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2001.
Mailbericht Eduard Swinnen, 27.04.2014.