Plaatsmolen

De Plaatsmolen, Dorpsmolen of molen Maertens was een houten korenwindmolen tussen de Leiestraat (ten westen), de Wevelgemstraat (ten oosten), de Zeno Dewittestraat (ten noorden) en Lauweplaats (ten zuiden), op het kadasterperceel sectie A nr. 273.

De staakmolen werd gebouwd tussen 1775 en 1809. We zien hem nog niet op de Ferrariskaart (ca. 1775) maar wel op kaarten vanaf 1809:

- Kaart van Gerbaulet (1809)
- Parcellaire Kaart van Lauwe uit 1809 ("Parcellaire Atlas - Canton de Menin, 1809), kaartblad Section A 1ière Division (rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, VI, 6978): kaartblad Section A 1ière Division
- Kadastrale legger van Lauwe uit 1811 ("Matrice Cadastrale des propriétés Non baties et baties de Lauwe" certifié le 27 avril 1811 (Stadsarchief Menen)

Propriétés NON Baties.
Art. 196.
Eigenaar: Maertens Joseph.
Beroep: boulanger
Woonplaats: Lauwe
Sectie: 1
Nummer: 258
Aard: Fond du moulin
ha-a-ca: 0-4-0
Klasse: 1
Revenu: 2,95 fr.

Propriétés baties.
Art. 147.
Eigenaar: Maertens Joseph.
Beroep: boulanger
Woonplaats: Lauwe
Sectie: A
Nummer: 258
Aard: Maison (moulin)
Klasse: 4
Revenu: 100 fr.

In de legger van de bebouwde eigendommen staat, naast de woning, de molen aangeduid als “maison”. Narekenen en de klasse bepalen wel degelijk dat het het inkomen betreft van een “Windmolen” klasse 4 met een inkomen van 100 fr.

- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Volgens de volkstelling van 1814 behoorde de "Plaetsemolen" toe aan de 62-jarige bakker Joseph Maertens, patentplichtig, geboren te Lauwe.

In 1826 werd de molen (of de onderdelen) verplaatst naar de Waterstraat te Lauwe. Het kadasterperceel sectie A nr. 273 behoorde in 1850 toe aan Coletta en Angela Maertens.

Zie verder: Lauwe, Kleine Molen - II, Molen Dendauw

Lieven DENEWET & Marcel DEPREZ

Archieven
- Stadsarchief Menen, Kadastrale legger van Lauwe uit 1811 ("Matrice Cadastrale des propriétés Non baties et baties de Lauwe" certifié le 27 avril 1811
- Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, VI, 6978-6979, Parcellaire Kaart van Lauwe uit 1809 ("Atlas Parcellaire - Canton de Menin, 1809), kaartblad Section A 1ière Division.
- Rijksarchief Brugge, Volkstelling 1814. Gemeente Lauwe (uitgave: VVF-Brugge, boekdeel 49).

Werken
- Octaaf Depoorter, "Geschiedenis van Lauwe", Menen, Stadsarchief Menen, 2009 (2 dln.)(uitgegeven manuscript van 1940).
- J. Roose, "Lauwe door de eeuwen heen", in 't Wingheroen, jg. 20, 1996, nr. 2,  p. 61-69.
- Marcel Deprez, "Aantekeningen omtrent Lauwe", Brugge, 1985.
- P. Mattelaer, "De molens van Zuid-West-Vlaanderen", in: De Leiegouw, XXI, 1979, p. 31-64;
- Torie Mulders, De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107.
- Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997.
- Jozef Maes & M. Vandenberghe, "Lauwe en zijn verdwenen molens", De Belgische Molenaar, 22.11.1959, p. 354.
- Michel Werbrouck, "Gegevens betreffende de molens van Lauwe op basis van de kadastrale legger “Matrice Cadastrale des propriétés Non baties et baties de Lauwe” certifié le 27 avril 1811", 2017.

Mailbeichten
- Michel Werbrouck, 02.03.2017.