't Gravelgat

Molen 't Gravelgat of molen Peleman was een houten oliewindmolen in de B areelstraat, vroegere Ratewegel, op de Westakker, op 800 meter ten zuidwesten van de kerk van Hamme.
We zien hem aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775) met een bruin symbool (= houten windmolen) en in de Ommelooper & Terrier ofte Landt & Caerteboek Der Prochie van Hamme ende Heerlykhede van Sint Anne Liggende binnen den Lande van Dendermonde, 1772-1776 by Jan Baptiste van Huffel, gesworen Landt-meter, 14de wijk, nr. 31 (bewaard in het Gemeentehuis Hamme).

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Peleman Jean, olieslager te Hamme
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Jean Peleman)
- 19.10.1838, deling: Peleman Karel, olieslager te Hamme (notaris Hageman)

De staakoliemolen werd gesloopt in 1874 bij de aanleg van de Stationsstraat. Op zijn standplaats staat werd in 1888 een vrijstaand herenhuis met koetshuis gebouwd door tandarts Engelbeen.
Het onderkelderd monumentaal huis van vijf traveeën en twee bouwlagen met leien zadeldak, in eclectische stijl is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Gemeentehuis Hamme, Ommelooper & Terrier ofte Landt & Caerteboek Der Prochie van Hamme ende Heerlykhede van Sint Anne Liggende binnen den Lande van Dendermonde, 1772-1776 by Jan Baptiste van Huffel, gesworen Landt-meter, 14de wijk, nr. 31.
Gemeentearchief Hamme, Bouwplannen Stationsstraat, nr.1.
Prentbriefkaartcollectie H. De Looze, Hamme.
De Cock K., Hamme in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1982, nr. 11.
Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele,Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20N, (onuitgegeven werkdocumenten).
A. Van Bossche, Malen en molens in Hamme, Hamme, 2005, p. 70-71.
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962), p. 130-131;
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten G-H-I, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2000.