Zele, Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Naam
- Dorpsmolen, Hengstmolen
- Ligging
- Langestraat 60
9240 Zele
westzijde
hoek met Burgemeester Van Ackerwijk A
Oude Kouter
500 m ZW v.d. kerk
kadasterperceel C2
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1570 / na 1600
- Verdwenen
- ca. 1580 (oorlog), 1935, sloop
- Type
- Staakmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 6561
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Dorpsmolen of Hengstmolen was een houten korenwindmolen aan de westzijde van de Langestraat (nr. 60), op de hoek met de Burgemeester Van Ackerwijk A, op een halve kilometer ten zuidwesten van de kerk van Zele.
Naast de windmolen stond een buitenrosmolen om ook in windstille periodes te kunnen malen. De Roskotstraat (schuin tegenover de windmolen) verwijst hier nog naar. Ook het huidige woonerf "Het Molenhof" vormt een verwijzing naar de windmolen.
De staakmolen werd voor 1570 gebouwd, maar werd vernield rond 1580 tijdens de godsdienstoorlog. Na 1600 werd hij herbouwd.
We zien hem aangeduid op
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met het kruisvormig grondvlak van een staakmolen en met de benaming "Dorp molen, Moulin"
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met het algemeen windmolensymbool en met de benaming "Dorp Molen"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met een tekeningetje van een staakmolen en met de benaming "Dorp M(ole)n"
de Ferrariskaart met het bruin symbool van een staakmolen.
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Armbestuur, te Zele; erfpachter is Van Driessche Jan-Baptist
- later, erfenis: (van het gebouw) Van Driessche Jan-Baptist en de kinderen (overlijden van de echtgenote van Jan-Baptist Van Driessche)
- 1871? verkoop (van de grond - registratie op 10.02.1871): Van Fraeyenhove-Huivaert Louis, molenaar te Zele (notaris Schicks)
- 19.06.1872, deling: a) Van Driessche Jan-Baptist, b) Van Driessche Rosalie, c) Van Driessche Gustave, d) Van Driessche Mathilde en e) Van Driessche Camille (notaris Schicks)
- 15.01.1873, verkoop: Van Lierde-Van Driessche Victor, zonder beroep te Zele (notaris Herssens)
- 25.01.1915, erfenis: en de kinderen (overlijden van de vrouw Van Driessche)
- 21.05.1918, erfenis: de kinderen (overlijden van Victor Van Lierde)
- later, eigenaar: a) Van Lierde Marie Louise, b) Van Lierde Hippoliet Jan-Baptist en c) Van Lierde Eveline Maria
- 17.11.1932, verkoop: a) Van Lierde Hyppolitus Jan-Baptist, zonder beroep te Zele en b) Van Lierde Eveline Maria, zonder beroep te Zele (notaris Meeus)
De staakmolen werd in 1935 gesloopt. Een foto van 1934 toont dat hij nog in relatief goede staat verkeerde, ook al was hij dan al buiten werking.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
Archieven en landkaarten
- Stadsarchief Gent, Penningkohieren van Zele (ca. 1572)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)
Werken
- H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten U-Z", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", Opwijk, 2008.
- "Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963).