Oude Molen

De Oude Molen of Stampmeulen was een houten olie- en later korenwindmolen aan de oostzijde van de Weverstraat (nr. 14), ten zuiden van de Baeckelmansstraat.

De standaardmolen werd voor 1650 opgericht als een oliewindmolen.

Jan de Jonge en Jacob, Adriaan, Joanna & Servaes Vloebergh erfden in 1671 delen in de molen (samen met delen in een andere molen te Willebroek) van hun ouders Jan Vloebergh-Van (den) Eynde. Vier jaar later verkochten Gillis Verbruggen en Jan Scheltiens hun delen in de genoemde molens aan Adriaan en Jacob Vloebergh.
Jacob, Maria, Jan, Marcus en Anna Vloebergh verkochten in 1689 hun helft in de molen aan Hendrik Vloebergh.
In 1698 was er een minnelijke schikking nopens het gebruik van de genoemde windmolens tussen Hendrik en Marcus Vloebergh.
Hendrik Vloebergh verhuurde in 1703 zijn helft in de molen aan Adriaan Seghers. Op 7 september 1705 verkocht Hendrik Vloebergh de stampmolen aan Frans Van den Brande (voor de ene helft) en aan Jan Cools (van Waarloos) (voor de andere helft).

Voor 1810 werd de oliemolen in een graanmolen omgevormd.

De molen staat aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een standaardmolen, in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) als "Ouden molen", op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) als "Ouden Molen" en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) als "Oude Molen".

Een proces-verbaal van afpaling van de gemeente Tisselt uit 1810 vermeldt: "Il y a un moulin à vent qui ne consiste qu'en une baraque en planches placée et tournant sur un pivot. Il est exploité par le propriétaire lui même, et en égard de son imprtance il sera évalué brut f. 690 et net f. 460.
Een kadasterdocument van rond 1830 vermeldt: "deze molen verschilt van de volgende (B546) ten aanzien van zijn min voordeelige ligging".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Verlinden Guillelmus, de weduwe, te Heffen.
- 10.09.1835, verkoop: Taelemans-Ceuppens Pierre, koopman te Brussel (notarissen Peeters en De Keersmaecker)
- 03.12.1860, verkoop: Clijnans-Taelemans Louis Gilllis, eigenaar te Sint-Joost-ten-Node (notaris De Doncker)
- later, erfenis: de weduwe Carolina Taelemans (overlijden van Louis Clijnans)
- 28.12.1877, verkoop: Robberechts-Somers René, molenaar te Tisselt (notaris Peeters)
- 28.06.1879, ruil: Cloostermans-De Block Désiré, molenaar te Tisselt (notaris Peeters)
- 22.07.1880, ruil: De Block-Verbeken Antonie Joseph, landbouwer te Londerzeel (notaris Peeters)

De Duitsers haalden de standaardmolen neer op 1 oktober 1914. Kort voordien hadden ze de laatste molenaar Jozef De Block beschuldigd van spionage en gefusilleerd. Hij was tijdens de oorlog in Tisselt gebleven. Op 29 september 1914 werd hij door de Duitsers gearresteerd. De telefoondraden aan zijn molen deden de Duitsers vermoedden dat hij spioneerde. In de Bormstraat moest hij zijn eigen graf graven. Hij moest een hele nacht in de regen rechtstaan. Om de volgende ochtend gefusilleerd te worden. Een schilderij van hem werd in 2014 door zijn achterkleindochter Goedele Merlevede geschonken aan de Dorpsraad van Tisselt en hangt nu in de traphal van de gemeentelijke feestzaal in Tisselt.

Kaarten
Fricxkaart (1712) (niet aangeduid)
Ferrariskaart (ca. 1775)
Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
Karel De Decker, "Tisselt, dorp met karakter", Gemeentebestuur Willebroek, 2008.
L. Moortgat, "Familieboek De Block", Bonheiden, 2000.
P. Pittoors, "Molensprokkelingen", in: Katalogus van de molententoonstelling te Boechout en Kasterlee, 1965, p. 61.
G. Roggeman, Archief voor Familiekunde, notariaat Willebroek
J. Troch, "Geschiedenis van Tisselt", z.p., 1937.
H. Van de Ven, "Tisseltse molenaar gefusilleerd", in: 't Vaartland, IV, 1976, p. 6.
A. Wauters, "Histoire des environs de Bruxelles", I-II-III, Brussel, 1855.
"René Robberichts, Tisselts laatste molenaar", in: Het Volk, 19 augustus 1975.
H. Holemans & P. Lemmens, "Molens van Klein-Brabant, Mechelen en de Rupelstreek", Nieuwkerken-Waas, Ten Bos, 1987.
H. Thys, "Molens in het arrondissement Mechelen, circa 1865-1870", in Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Kempen, Borgerhout, jg. 14, 1966, p. 3-14.
P. Lemmens, "Molenoverzicht uit het arrondissement Mechelen van 1830 tot heden", Borgerhout, 1963. Overdruk uit het Heemkundig handboekje voor de Antwerpse randgemeenten, 1963, X, nummer 4.
K. De Decker, "Nieuw Willebroek in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1977.
J. De Keersmaecker, "Klein Willebroek, Schippersdorp", Antwerpen, 1979.
A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, 1961.
G. Roggeman, "Archief voor Famiiekunde - Notariaat Willebroek.
A. Wauters, "Histoire des environs de Bruxelles", I-II-III, Brussel, 1855.
Karel De Decker, "Jozef De Block en de molen van Tisselt", drupal.tisselt.be
Kristof Lauwers, "Portret van gefusilleerde burgemeester Jozef De Block is terug", Het Nieuwsblad, 11.06.2014.