Molenechos's Homepage Molenechos.org

Zemst, Vlaanderen - Vlaams-Brabant

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Moertlaermolen, Molen Verbruggen, Molen Van der Linden
Ligging
Leopoldstraat 110
1980 Zemst
noordzijde
400 m ZW v.d. kerk
LC 156.28 O en 185.82 N
kadasterperceel C438a
Vlaanderen - Vlaams-Brabant
Gebouwd
1849
Verdwenen
1909, sloop
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Bescherming
niet,
Database nummer
5918

Beschrijving / geschiedenis

De Moertlaermolen (naar een oud toponiem), maar doorgaans genoemd als Molen Verbruggen en op het einde als  Molen Van der Linden (naar de molenaars) was een houten korenwindmolen aan de noordzijde van de Leopoldstraat (nr. 110), aan de zijde van de Boskerkweg, op 400 meter ten zuidwesten van de kerk van Zemst.

Jan Egidius Verbruggen bekwam in 1849 de toestemming van de Bestendige Deputatie van de provincie Brabant om op het perceel C438a een houten graanwindmolen op te richten, op het veld gelegen tussen de Mouilliestraat (de huidige Leopoldstraat) en de Boskerkvoetweg (de huidige Boskerkweg). De opbouw was in 1850 voltooid. We zien hem aangeduid op de Poppkaart (ca. 1860) met een tekeningetje van een standaardmolen.

De oprichters hadden onmiddellijk af te rekenen met een belemmerde windvang door de hoge iepenbomen van de buren. Bij akte, opgesteld door notaris Verstraeten, werd een compromis bereikt. Zie hierna de verkorte weergave:
"Bevestiging belofte tussen de molenaar Jan Egidius Verbruggen, getrouwd met  Barbara Meysmans, en burgemeester Fr. Jos Ceulemans van Zemst in nam van baronn Jos Deman d'Hobruge uit Brussel.
Bevestiging: 1. dat zij de molen bezitten (cfr. akte van notaris Sterckx, 30 oktober 1850)
                   2; dat baron Deman er een stuk land bezit
Probleem: olmen houden de wind tegen
Belofte: bomen kappen mits schadevergoeding van 5 fr. per jaar, over een periode van 30 jaar.

Jan Egidius Verbrugge overleed op 11 maart 1889. Zijn kinderen erfden en behielden de eigendom in onverdeeldheid. Jan Hendrik volgde zijn vader op als molenaar. Na een nieuw overlijden op 30 augustus 1890 erfden de kinderen Jan Hendrik, Theresia Antonia en Theresia Ludovica het molenerf. Zij verkochten, bij akte verleden voor notaris Sterckx, de molen op 25 maart 1902 aan Philip Van der Linden-Bosmans, molenaar te Zemst.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1849, opbouw: Verbruggen Joannes Egidius, molenaar te Zemst
- 11.03.1889, erfenis: de kinderen (overlijden van Joannes Egidius Verbruggen)
- 30.08.1900, erfenis: a) Verbruggen Jan Hendrik, b) Verbruggen Theresia Antonia en c) Verbruggen Theresia Ludovica
- 25.03.1902, verkoop: Van der Linden-Bosmans Philippus, molenaar te Zemst (notaris Sterckx)

De standaardmolen werd in 1909 gesloopt. De laatste resten verdwenen in 1913.

Lieven DENEWET & Roger DEBROECK

Literatuur

Archieven
Notariaat Verstraeten, Zemst, akte nr. 109, f° 243 (1850)
Notariaat Sterckx, 30.10.1850

Werken
André Ver Elst, "Nieuw-Zemst bij Leven en Welzijn: een nostalgisch spiegelbeeld van Elewijt, Eppegem, Hofstade, Weerde, Zemst en Zemst-Laar", Nieuwkerken-Waas, Het Streekboek, 1990.
Roger Van Kerckhoven, "Een dorp in de wereldoorlog: Zemst 1914-1918", Zemst, Van Kerckhoven, s.d
"Herinneringen 1914-1918: Elewijt, Eppegem, Hofstade, Weerde, Zemst", Zemst, De Semse, 1986. "Herinneringen aan dorpen in de gemeente Zemst", Ljubljana, Hisstory, 2001.
André Ver Elst, "Kleine encyclopedie van Groot-Zemst", Nieuwkerken-Waas, Het Streekboek, 1995.
André Ver Elst, "Nieuw-Zemst in oude prenten", Zaltbommel, Europese Bibliotheek, 1980.
André Ver Elst, "Ons Zemst: vroeger en nu", Zaltbommel, Europese Bibliohteek, 1995.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Karel Lemmens, De molens te Zemst en omstreken, De Semse kroniek, X, 1995, nr. 3-4.
Roger Debroeck, Molens in Groot-Zemst, Zemst, Heemkundige Kring De Semse, 2010, 71 p.
Alphonse Wauters, Historie des environs de Bruxelles, Tome deuxième. Bruxelles, Edition Van der Auwera, 1855.