Op 17 januari 1635 werd er voor meier en schepenen van Zaventem uitspraak gedaan in een geding, dat reeds in 1572 begon, maar wegens de troebelen alsdan onbeslecht gebleven was. Aanleiding daartoe was de rechtseis van de Prior der Paters Prediktheeren te Brussel die betaling eiste van een jaargetijde bepand op den «Corenmolen geheeten Smar­teleeren moelen», welke molen hij meende te mogen vereen­zelvigen met die van Kristoffel Galle (Rattenmolen), die een korenmolen te Nederwoluwe onder Zaventem uitbaatte. Galle weigerde te betalen en bracht de zaak voor de plaatselijke schepenbank.                         ·

Uit de debatten vernemen we dat op 21 juni 1563, bij testament van Godevaarel de Pape en Katharina Stoeters, zijn vrouw, jaarlijks 6 karolusguldens toegekend werden aan de Predikheeren te Brussel, voor twee jaargetijden. Deze jaargetijden werden bepand, het ene op de goederen van Frans van den Velde, gehuwd met Gielijne de Pape (Verkran­kenmolen te Kraainem), welke het later afloste: het andere viel ten laste van Frans van Dieven, op bovengenoemden «Corenmolen geheeten Smartelaeren moelen». Dit laatste was evenwel nooit betaald geworden. Kristoffel Galle voerde aan dat zijn molen nooit 's Martelarenmolen geheten had, wat tevens de mening was van de rechters. De E. H. Prior werd afgewezen en tot de kosten veroordeeld. We achten het nochtans mogelijk dat hij aan het juiste adres aanklopte. Anderzijds bestaat  evenwel twijfel dienaangaande omdat de Pape en van Dieven ook de H. Geestmolen bezaten. In de benaming Martelarenmolen schuilt een persoonsnaam, de Martelaer, die soms gekoppeld wordt aan die van de familie van der Borcht.

Uit de argumentatie van Kristoffel  Galle blijkt verder dat, in het jaar 1584, toen Vilvoorde platgebrand werd door de soldaten, ook Zaventem verwoest werd.

Frans MAES

E. Charels & J. Lauwers, "Zaventem: zijn watermolens, zijn Sint-Martinus, zijn luchthaven", Tielt, 1979.
J. De Ceuster, "Saventhem", in: De Brabantsche Folklore, nr. 47-48, 1929.
F. Maes, "De watermolens van Zaventem", in: Eigen Schoon en de Brabander, XXV, 1942, p. 7-19, 45-51 en 77-84.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Henri Vannoppen, "De geschiedenis van Zaventem, de Industriegemeente van Middenbrabant", Zaventem, Gemeentelijke Culturele Raad, 1981, p. 337 en vervolgens passim, ill.