Molenechos's Homepage Molenechos.org

Adegem (Maldegem) , Vlaanderen - Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Molen van Balgerhoeke - II
Ligging
Oude Staatsbaan zuidzijde
9991 Adegem (Maldegem)
Balgerhoeke
kadasterperceel B475b
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Gebouwd
1873, overgebracht uit andere plek in Balgerhoeke
Verdwenen
1918 - oktober, oorlog
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Bescherming
niet,
Database nummer
5547

Beschrijving / geschiedenis

De Molen van Balgerhoeke was een houten graanwindmolen die aanvankelijk, voor 1562, in het gelijknamig gehucht werd opgetrokken, ten westen van de Sint-Laureinsesteenweg, zijde Schipdonkkanaal, ten zuiden van de huidige Expresweg, op 2,1 kilometer ten oosten van de kerk van Adegem.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Goethals Armand Bernard en consoorten
- 1836, verkoop: Goethals-Vermeulen Charles-Louis, molenaar te Eeklo
- later, erfenis: de kinderen: a) Goethals Serafien en b) Goethals Hortence Florence (overlijden van Charles Louis Goethals)
- 18.09.1851, verkoop: Vanhoorebeke Charles, notaris te Zomergem (notaris Bovijn)
- 03.09.1855, verkoop: Tytgadt Pierre François, brouwer te Adegem (notaris Eggermont)

Vanwege te weinig windvang, door gebouwen en bomen langs de Schipsdonkse Vaart (op zo'n 500 meter gelegen), werd de staakmolen door de erfgenamen van brouwer Pierre François Tytgat in 1873 verplaatst naar een andere plek in Balgerhoeke (aan de zuidzijde van de Oude Staatsbaan) die eveneens in hun bezit was. Het werk werd uitgevoerd door de molenmakers Willems uit Eeklo-Blommekens. Niettegenstaande er bij deze gelegenheid veel vernieuwd moest worden, draaide de molen reeds 29 dagen nadien.

Bij delingsakte, verleden voor notaris Taelman op 1 maart 1888, kwam de molen toe aan Gustave Tydgat-De Coster, brouwer te Maldegem.

Kamiel Gison was mulder van 1889 tot 1918. Voor hem maalden er Serafien Van Vooren (blinde mulder, met knecht) en diens zuster Alida die in 1889 huwde met Kamiel Grison. Ze werd 91 jaar oud. Kamiel was 30 jaar jonger.

De staakmolen brandde af bij de beschietingen in oktober 1918. De puinen werden in 1920 door Gustaaf Tytgat, brouwer te Maldegem (eigenaar van grond en molenhuis) en door mulder Grison (eigenaar van het draaiende werk en de bijgebouwde maalderij met gasmotor) verkocht aan Maurits Coopman, zoon uit een maalderij te Aalter-Stratem. Op de plaats van de windmolen werden een boerderij, magazijnen voor handel in granen en meel, alsmede een nieuwe maalderij gebouwd. Deze maalderij werd enkele jaren later door Maurits Coopman overgelaten aan zijn jongere broer Adiel. Hij bracht de maalderij een paar honderd meter verder over en maalde nog in 1944 met een elektrische motor.

Zie ook: Adegem, Molen van Balgerhoeke - I

Lieven DENEWET, Jozef VAN OVERSTRAETEN & Herman HOLEMANS

Literatuur

Mondelinge bronnen
Edmond De Baets (Adegem) aan Jozef Van Overstraeten, 1944.
Jozef Goethals (gemeentesecretaris te Adegem) aan Jozef Van Overstraeten, 1944.

Werken
J. Van Overstraeten, "De molens te Aartselaar, Achel en Adegem", in: Toerisme, XXIII, 1944, p. 114-115.
"Vijf windmolens te Adegem. Van 1562 tot 1937. Oorlogsgeweld, natuurkrachten en mechanisatie verdrong ze allen", Het Volk, 2 juni 1960, p. 13 (grotendeels gebaseerd op de studie van J. Van Overstraeten).
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1993.
Maria De Baets, "Geschiedenis van de Gemeente Adegem", Adegem, 1928 (handschrift)
Info Maarten Osstyn, Adegem, 17.12.2011.
Dobbelaere Jozef, De molen van Adegem, Heemkundige Bijdragen uit het Meetjesland, XXVI, 2012, 3, p. 155.