Dorpsmolen

De Dorpsmolen was een houten korenwindmolen aan de noordzijde van de Meuledreve, bij het huidige huisnummer 17, nabij de hoek met de Deinzestraat (nr. 48). Hij was de oudste van het dorp en was van oudsher eigendom van de Heren van Oeselgem. Hij wordt reeds vermeld in 1452, toen hij vernield werd tijdens de Gentse Zoutoorlog tussen Filips de Goede en de stad Gent. Hij werd voor 1481 herbouwd.

Op een figuratieve kaart door F. De Bal uit 1760 staat het gedeelte van de straat tussen de molen en de Heuvelhoekstraat  aangeduid als "Molen Peerdewegh". In het landboek van Oeselgem door Jean-Baptiste van Huffel (1770), naar een origineel uit de tweede  helft van de 17de eeuw, is de weg weergegeven als dreef en aangeduid als "dreve". De dorpsmolen staat in het landboek getekend in de binnenzijde van de bocht met aan de overkant van de straat het thans verdwenen "meulenhuys". Op de Ferrariskaart (ca. 1775) vinden we het bruin symbool van een staakmolen. Op de Vandermaelenkaart (ca. 1850) staat de houten dorpsmolen aangeduid als "Verhaen Molen".

De "burger" De Kerchove, wonende te Gent in de Drapstraat liet in de Gazette van Gend van 6 en 10 april 1797 de volgende advertentie plaatsen: verpachting uit de hand, zijn korenwindmolen met molenhuis, staande binnen Oeselgem, op een half uur afstand van Wakken; vrij in gebruik vanaf mei 1797.

De molen bleef steeds in handen van de opeenvolgende heren van Oeselgem. Rond 1830 was hij in het bezit van Emmanuel Philippe de Kerckhove d'Ousselgem, eigenaar te Gent.

Deze staakmolen werd afgebroken in 1856. De bijhorende hoeve, in de Meuledreve, vroeger gekend als “Wulf’s hoveke” werd afgebroken rond 1970.

Lieven DENEWET & Luc TAELMAN

Archiefbronnen
Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1935: Afbeelding van de dorpsmolen met molenhuis, in Landboek van Oeselgem, door Jean-Baptiste van Huffel, (1770).
Rijjksarchief Kortrijk, Kaarten en Plannen, nr. 540: Figuratieve kaart van vijf  partijen land en meers in het bezit van de deken en kanunnik van de  O.-L.-Vrouwkerk te Kortrijk, opgemaakt door F. De Bal, (1760).

Gedrukte bronnen
"Gazette van Gend", 6 en 10 april 1797 of 17 en 21 germinal jaar V)

Werken
De Clercq R., Goeminne L. & Vandeputte M., Bevolking en grondbezit in Oeselgem tijdens de 18de eeuw, in: De Roede van  Tielt, jg. 32, nr. 4, 2001, p. 172.
De Clercq R. & Goeminne L., "De heren van Oeselgem", in De Roede van Tielt, jg.  32, 2001, nr. 1, p. 3-9. De Roede van Tielt, jg.  7, nr. 4, dec 1976, p. 163.
Edith Van Wuytswinkel / Luc Taelman, "Molens van Oeselgem", Het Nieuwsblad, 04.11.2011.
J. Bossu, "Oeselgem en de geschiedenis van het  onderwijs", Tielt, 1999.
L Taelman, "De roede van Tielt. Als straten gaan... praten", Tielt, Heemkundige Kring De Roede van TIelt, 2005, p. 111-112.
Herman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O", Rotem, Ons Molenheem, 1999.
Van Vlaenderen P. & Vranckx M., "Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Dentergem, Deelgemeenten Markegem, Oeselgem en Wakken, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL32", 2007.
R. De Clercq, M. Vandeputte, L. Goeminne, "Bevolking en grondbezit in Oeselgem tijdens de 18e eeuw", De Roede van Tielt, jg. 2001, 4, p. 168-187.