Maldegem, Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Naam
- Ceulenaersmolen
- Ligging
- Kleitkalseide 55
9990 Maldegem
Kleit
kadasterperceel D925c
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Geo positie
- 51.183846, 3.453187 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Jozef Van Landschoot-Ceulenaere
- Gebouwd
- 1865-1866
- Type
- Stenen bergmolen
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- Opgetrokken in plaatselijke Kleitse baksteen
- Gevlucht/Rad
- Verwijderd in 1939
- Inrichting
- Gedeeltelijk
- Toestand
- Ingekorte romp die afbrokkelt
- Bescherming
- M: monument,
09.06.2004 - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Niet toegankelijk
- Database nummer
- 546
- Ten Bruggencatenummer
- 06522 u
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
In het gehucht Kleit kon men klei bovenhalen. Daar komt ook de benaming Kleit vandaan. Deze klei kwam o.m. van de kleiputten waar nu de zagerij ligt. Van deze klei werden twee molens gebouwd. Daarvan is nu nog één molen over. Deze molen, Ceulenaersmolen genoemd naar de laatste molenaar, was een stenen bergmolen. De kap en de wieken zijn verdwenen. De luizolder is later ook volledig afgebroken. De graanzolder, de steenzolder en de meelzolder zijn nog over.
Ambrosius Longueville - Mattheeuws, aanvankelijk landbouwer en later molenaar te Maldegem, liet deze molen bouwen in 1865. Net zoals voor Cackaertsmolen werden voor de bouw ter plaatse gebakken kleine bakstenen gebruikt. In 1911 werd de molen verkocht aan Louis Ceulenaere - Mattheeuws. Twee jaar later erfde Louise Longueville de molen en verkocht hem op haar beurt aan haar halfbroer Cyriel Ceulenaere en sindsdien bleef de familie Ceulenaere eigenaar.
Opeenvolgende eigenaars:
- 1865, opbouw: Longueville-Mattheeuws Ambrosius, landbouwer en later molenaar te Maldegem
- 10.02.1885, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Ambroos Longueville)
- 21.09.1910, deling: Ceulenaere-Mattheeuws Louis, molenaar te Maldegem (notaris Dauwe)
- 1913, erfenis: de kinderen (overlijden van Louis Ceulenaere)
- 09.08.1923, verkoop: a) Ceulenaere Louis, molenaar te Maldegem, b) Ceulenaere Cyriel, halfbroer van Longueville Louise, molenaar te Maldegem en c) Longueville Louise-Marie, zonder beroep te Maldegem (notaris Vermast)
- 22.05.1935, erfenis: a) Ceulenaere-Bottelier Cyriel (voor 4/6), molenaar te Maldegem en b) Longueville Louise Marie (voor 2/6), zonder beroep te Maldegem (overlijden van Louis Ceulenaere)
- 08.03.1950, efenis: Ceulenaere-Bottelier Cyriel, molenaar te Maldegem (overlijden van Longueville Louise-Marie)
- 10.09.1956, begin vruchtgebruik: a) Ceulenaere-Bottelier Cyriel, de weduwe (voor 1/L2 vruchtgebruik), zonder berope te Maldegem en b) Van Landschoot-Ceulenaere Jozef (voor 1/2 volle eigendom + 1/2 naakte eigendom), landbouwer te Maldegem (overlijden van Cyriel Ceulenaere)
- 10.05.1983, einde vruchtgebruik: Van Landschoot-Ceulenaere Jozef, te Maldegem (overlijden van de weduwe Bottelier van Cyriel Ceulenaere)
- 2014, eigenaar: Van Landschoot-Ceulenaere Jozef, te Maldegem
Als molenaarsknecht was er o.m. Prudent Van Landschoot, die ook werkte op de nabijgelegen Cackaertsmolen (waarvan de romp in 2002 werd gesloopt). Hij had ook nog op drie Sijseelse molens gedraaid. Een andere molenaarsknecht was Carolus de Croock. Hij was geboren te Eede (NL) in 1870 en had op de korenmolen van Cuelenaere te Eede het molenaarsvak geleerd. In 1897 kwam hij in Maldegem wonen, maar verhuisde in 1900 naar Biervliet waar hij molenaar werd op de nog bestaande stenen beltmolen.
In 1924 werd een gasmotor geplaatst, maar aanvankelijk werd ook nog met de wind gemalen. In 1939 werden kap en gevlucht verwijderd en kort daarna verdween ook de molenberg. In 1943 sloopte men de bovenste molenzolder die men dichtgoot met asfalt. Nog tot 1969 was een mechanische maalderij in de stomp in werking.
Thans resteert nog een sterk ingekorte romp die afbrokkelt.
Op 9 juni 2004 werd het authentiek bewaard gebleven molenerf (met de romp en het molenaarshuis) beschermd als monument. De molenromp is niet meer toegankelijk (te gevaarlijk, want sommige vloerplanken staan op instorten).
Binnenwerk
De molenstenen zijn verwijderd. Blijven nog over: bascuul, binnentrappen en vloerplanken, restanten van het luiwerk, restanten van het lichtwerk, gedemonteerde kaar. Op de molenberg liggen verschillende restanten van de Franse stenen.
Naast de hoofdingang ligt nog een groot restant van één natuursteen (volledige diameter), waarin het scherpsel nog zichtbaar is. Voor de ingang ligt een modern klein molensteentje.
De graanzolder in de molenberg werd later als berghok gebruikt. Er ligt heel wat los materiaal. De trap naar boven is er nog. Als je deze trap neemt, kom je op een klein plankenvloertje op belthoogte uit, die uitgeeft op de deur op de belt. Via een tweede, kleiner trapje kom je op de meelzolder.
Op de meelzolder zien we nog enkele restanten van het lichtwerk. Verder ligt er veel van het uitgebroken binnenwerk. We zien onder andere een kaar, een baskuul, een takel (aan een ingestort stuk muur), ... Ook hangt rond één vloerbalk een touw, vermoedelijk nog een deel van het lichtwerk. De vloerbalken naar de verdieping erboven zijn door wateroverlast deels ingestort. Ook daar zijn nog restanten van de oude molen. Maar deze verdieping is onbereikbaar geworden.
Achter de molen staat ook nog een berghok. Dit heeft de vorm van een rosmolen, maar het is er geen. Door een ongeluk van iemand die aan de molen werkte, is deze deels ingestort.
Lieven DENEWET, Ronny VAN LANDSCHOOT, Herman HOLEMANS, Maarten OSSTYN
Aanvullende informatie
Getuigenis door de kleinzoon van molenaar Carolus de Croock
Mijn opa Carolus de Croock is geboren te Eede in 1870 en heeft op de korenmolen van Cuelenaere te Eede het molenaarsvak geleerd. In 1897 is hij in Maldegem gaan wonen. Hij heeft nog als molenaarsknecht op de Ceulenaersmolen gewerkt. In 1900 is mijn opa naar Biervliet (Zeeuwsch-Vlaanderen) verhuisd en is daar molenaar geworden.
Literatuur
Paul Bauters, "Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen", Gent, Provinciebestuur, 1985;
Paul Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1986 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25);
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004.
Brief van Herman de Crook, NL, 05.04.2008 (kleinzoon van Carolus de Croock, molenaarsknecht op de Ceulenaersmolen).
D. Verstraete, "Molens van Maldegem", in: Vrij Maldegem -Katholiek weekblad, 14 mei 1960, nr. 20.
"De aloude familie Van Landschoot. Tak Kleit - deel 5".
A. Willems, "Twintig Windmolens te Maldegem", 3 afl., in: Het Volk, maart-april 1960.
Mailberichten
Leo van der Drift, Den Haag, 20.09.2014.
Maarten Osstyn, Adegem, 21.01.2017.