Molen van het Zepekot

De Molen van het Zepekot (een benaming naar de bijnaam van de latere zeepziederij) was een stenen koren- en oliewindmolen aan de oostzijde van de Bruggestraat (achter het huis nr. 465), naast Moto's Maes.

Hij werd kort voor 1800 opgericht door Bernard Joseph Delaroyère (Kortrijk 1764 - Menen 1818), gehuwd in Menen in 1790 Therese Sophie Josèphe Claeyssens (Menen 1762 - Kortrijk 1836).

We zien hem aangeduid op:
- Kadasterplan van Menen uit 1809 (schaal 1/2500) onder het nr. (D) 301 (Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, VI, nr. 6978)
-  Plan der vesting Menen in het jaar 1829 (Algemeen Rijksarchief Brussel, Militaire kaarten in 1934 door de Nederlandse regering aan België overgedragen, nr. 5431. Nr. 73)
- Atlas der Buutwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1845)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1848)

Eigenaars:
- kort voor 1800, oprichting: Bernard Joseph Delaroyère (Kortrijk 1764 - Menen 1818), handelaar
- 10.12.1818, erfenis: Therese Sophie Josèphe Claeyssens, weduwe van Bernard Delaroyère (overlijden van Bernard Delaroyère), eigenares te Kortrijk.
- 1837, deling: Ghesquière-Delaroyère August, handelaar te Menen (verklaring 11.08.1837)
- 25.07.1863, erfenis: de weduwe en kinderen (overlijden van August Ghesquière)
- 01.09.1864, deling: de weduwe (notaris Castelein)
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van de weduwe Delaroyère van August Ghesquière)
- 25.10.1865, deling: Ghesquière Constantin, onderpastoor te Geluwe (notaris Castelein)
- 29.06.1901, erfenis: Butaye-Ghesquière Alfons, notaris te Menen (overlijen van Constantin Ghesquière)
- 06.05.1911, verkoop: Vandaele-Liagre Felix Karel, de weduwe en de kinderen, zeepziedster te Menen (notaris Lagae - windmolen)
- 29.12.1914, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Felix Vandaele)
- 29.04.1920, afstand: Vandaele-Huens (later gehuwd met Carpentier) Charles, zeepzieder te Menen (notaris Ghekiere)
- 04.04.1926, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Charles Vandaele)
- 14.06.1927, vorming van maatschappij "Savonnerie Charles Van Daele" te Menen (later vernoemd als: Société anonyme Mortier-Carpentier" (notaris Ghekiere)

De molen was van 1837 tot 1863 eigendom van Auguste Ghesquière-Delaroyère, liberaal burgemeester in Menen en politik rivaal van Philippe Vandenberghe, bezitter van "De Goede Hoop" te Menen en "De Grote Macht" te Moorsele (die beide nog bestaan).
Ghesquière bezat, naast de molen met zeepziederij in de Bruggestraat, ook de grote stenen Kezelbergmolen. De concurrentie tussen de molens van beide families was zeer intens.

Na de aankoop door de weduwe en kinderen van Felix Vandaele-Liagre, zeepziedster, werd de molen in 1911 onttakeld en opgenomen in een stoomzeepziederij. Deze kreeg in 1927 de benaming "Savonnerie Charles Van Daele" en later "Société anonyme Mortier-Carpentier" In de volksmond ontstond de benaming "Het Zepekot". Het laatste molenrestant werd in 1973 gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
- Kadasterplan van Menen uit 1809 (schaal 1/2500) onder het nr. (D) 301 (Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, VI, nr. 6978)
- Algemeen Rijksarchief Brussel, Militaire kaarten in 1934 door de Nederlandse regering aan België overgedragen, nr. 5431. Nr. 73. "Plan der vesting Menen in het jaar 1829", A. Goblet, kapitein en eerstaanwezend ingenieur. Handschrift. Pen. Aquarel. Papier. Schaal 9,9 cm voor 500 ellen. Geen oriëntatie. Nederlands. Legende (A-O, a-h). Afmeting binnenkader 60,5 x 80,5 cm, blad 65,1 x 85,3 cm.
- Atlas der Buutwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1845)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1848)

Werken
- Pierre Mattelaer, "De molens van Menen", in: De Leiegouw, XXIII, 1981, p. 379-400.
- Marc Pyncket, "Meense molensprokkelingen", Menen, 2005, 43 p. (overdruk uit: 't Wingheroen, tijdschrift van de Heemkundige Kring Dr. Rembry-Barth Menen, april 2005)
- Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O, Rotem, Ons Molenheem, 1999.
- Luc Desloovere, Menen. Molen "De Goede Hoop", Menen, Stedelijk Molencomité, 2015, p. 11.