De Molen Devreese (naar de laatste molenaar) is een stenen koren- en oliewindmolen in de Molenstraat, op een halve kilometer van de kerk van Knesselare.

De stenen stellingmolen met houten gaanderij werd in 1866-1867 opgericht door Louis Van Poucke, afkomstig van Sint-Joris-ten-Distel.

Louis Van Poucke liet in 1872 een stoommachine plaatsen. Zoon August plaatste in 1886 een nieuw exemplaar.

Alberic Van Landschoot-D'Hoore was eigenaar sinds 1894, Hun jongste kind verongelukte toen hij van de bovenste verdieping naar beneden stortte en helemaal beneden te pletter sloeg. Hij was op slag dood. De molenaar was er kapot van en verkocht daarom zijn molen in 1912 aan Theofiel Devreese-Mattheeuws. Deze laatste was geboren te Ruiselede en sinds 1905 pachter op de molen Maeyens, gelegen te Knesselare aan de Urselseweg (geheel gesloopt in 1967). Theofiel Devreese, die naderhand veel hulp kreeg van zijn zonen, maalde ook machinaal.

Tijdens de strenge winter van 1936-37 was de molen bouwvallig geworden. Door een grote storm in februari 1937 liep het wiekenkruis veel schade op en stortte de kap gedeeltelijk in. De molen leverde een constant gevaar op en het was levensgevaarlijk hem nog te betreden. Op zaterdag 17 juli 1937 werden de kap, de wieken en de gaanderij afgebroken. De romp werd enigszins hersteld en afgedekt.

Juist na de tweede wereldoorlog, in 1946, liet Theofiel Devreese een vergroting met aanbouwsels uitvoeren en een zware elektrische motor in de romp plaatsen. In de bijgebouwen kwam een leerlooierij tot stand, die heden nog bestaat onder de benaming: "Lederfabriek Devreese bvba".

Omer Devreese-Janssens, zaakvoerder te Knesselare, werd eigenaar in 1956. Hij liet een nieuwe vergroting uitvoeren in 1957, zodat de molenromp aansluit op de aanbouwsels en het woonhuis.

Bouwkundige beschrijving

De molen is een stenen stellingmolen. Het draaiende werk van de molen (de wieken, de kap, de stelling,...) zijn volledig verdwenen. Er resteert nog enkel een romp met bijgebouwen die gebruikt worden als bergplaats.

In 1983, na de restauratie van de Pietendriesmolen, startte men ook een renovatie van deze molen. In de toen al lege romp werden nieuwe tussenvloeren geplaatst. De renovatie werd echter vroegtijdig stilgelegd zodat het nooddak niet geplaatst werd. Die werd pas jaren later aangebracht, nadat de regen de nieuwe balken al had aangetast.

Van het originele binnenwerk blijven enkel een gedemonteerde trap (buiten), twee stenen van de kollergang en twee maalstenen (ingewerkt in het kasseipad van de oprit)

Door het afbrokkelen van de buitenste steenlaag dringen werken zich op. Hopelijk zal dit geen aanleiding geven tot een sloop.

In de vloer bevindt zich een oude grafsteen (vermoedelijk van elders afkomstig), gebruikt als fundament voor de slagbank, met een zeer uitgesleten opschrift: "Sepulture vande IERB... fila Janne Verscho.. wed. van Gilles 1671 ende was oudt over de 78 jaeren. R.I.P."

Opeenvolgende eigenaars:
- 1866, opbouw: Van Poucke Louis, molenaar te Knesselare (afkomstig uit Sint-Joris-ten-Diostel)
- 01.06.1885, verkoop: Van Poucke August Marinus, molenaar te Knesselare (notaris Bouckaert - "graan- en oliewindmolen met stoomtuig")
- 03.04.1894, verkoop: Van Landschoot-D'Hoore Alberic, molenaar te Knesselare (notaris Van den Bossche)
- 20.09.1902, erfenis: en de kinderen (kinderen: a) Van Landschoot Elvire, minderjarige te Knesselare, b) Van Landschoot Marie, minderjarige te Knesselare, c) Van Landschoot Claire, minderjarige te Knesselare en d) Van Landschoot Jules, landbouwer te Lochristi (overlijden van vrouw D'Hoore)
- 03.04.1912, verkoop: Devreese-Mattheeuws Theophiel, molenaar te Knesselare (notaris Maeyens)
- 06.03.1956, deling: Devreese-Janssens Audomarus ("Omer") Antonius Adolphus, zaakvoerder te Knesselare (notaris Maeyens)
- 03.09.1987, vennootschap: Venootschap Lederfabriek A. Devreese (notaris Maeyens - "bedrijfsklaar gebouw en bergplaats in een slechte toestand")
- 2017, eigenaar: Devreese Cecile

Lieven DENEWET, Romain VAN LANDSCHOOT & Maarten OSSTYN

Werken
A. Verhoustraete, "Molens binnen het maalgebied van het Land van de Woestijne", in: Appeltjes van het Meetjesland, jaarboek 2, 1950, p. 32-48.
A. Ryserhove, "Molens van Knesselare", in: Appeltjes van het Meetjesland, jaarboek 2, 1950, p. 49-59.
A. Ryserhove, "Molen De Vreese" (Knesselare), in: De Vrijheid, 10 december 1944.
A. Ryserhove, "Het Knesselare en Ursel van toen", Brugge, 1983.
Paul Bauters, "Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen", Gent, Provinciebestuur, 1985, p. 387.
Paul Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1986 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25).
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2002.

Mailbericht
Mia 't Kindt, 17.11.2014.
Maarten Osstyn, Beveren-Waas, 21.01.2017.