Anderlecht, Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Brussels Hoofdstedelijk Gewest
- Naam
- Kleine Molen, Slepende Molen, Sleypmolen, Slagmolen, Moulin Traînant
- Ligging
- Rue du Collecteur 35
1070 Anderlecht
au coin avec le square Albert Ier
Hoofdrioolstraat 35, hoek met Albert I-Square
Opkuregem
op de Broekbeek, nabij monding in Zenne
kadasterperceel B332
Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Brussels Hoofdstedelijk Gewest
- Gebouwd
- voor 1330 / ca. 1850
- Verdwenen
- 1892, sloop
- Type
- Onderslag watermolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 5311
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Kleine Molen, Sleypmolen (Slijpmolen), verbasterd tot Slepende molen (hetgeen verfranst werd tot moulin Trainant !), was een watermolen op de nu overwelfde Broekbeek, net voor de monding in de thans overwelfde Zenne in Opkuregem, op de hoek van de Hoofdrioolstraat (rue du Collecteur) met de Albert I-Square (Square Albert Ier).
De watermolen werd voor 1330 opgericht als een oliemolen:
- 1330: "de slachmole apud cureghem"
- 1394: "apud cureghem ppe. molendinum dictum de slachmole"
Rond 1850 werd de molen ingericht als een graanmolen.
Eigenaars:
- einde 18de eeuw, huurder-molenaar: Lombaert Jan
- voor 1812 tot 1836, eigenaar: Dekwanter Cornelis, uit Brussel
- 1836, verkoop: Singelé André, herbergier te Brussel
- 19.07.1867, verkoop: Huygens Jean François, kruidenier te Brussel (notaris De Doncker)
- 15.11.1867, verkoop: Boon-Beekmans Franciscus, schaliedekker te Anderlecht (notaris De Doncker)
- later: en de kinderen
- 23.07.1884: Boon-Van Wichelen Jacques, schaliedekker te Anderlecht (notaris De Valkeneer)
- 29.03.1892, afstand: gemeente Anderlecht
Het gebouw onderging in 1875 een aanzienlijke wijziging en werd in 1889 nog vergroot.
Jacques Boon stond de molen, de waterval en de grond (oppervlakte 25 centiaren) op 29 maart 1892 af aan de gemeente Anderlecht voor 3000 frank.
Het molengebouw werd in 1892 gesloopt, met uitzondering van een bijgebouw dat als magazijn bleef behouden. Aanleiding was de overwelving van de Broeckbeek.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
---------
Le Moulin Trainant, Kleine Molen, Sleypmolen (Slijpmolen, plus tard "Slepende molen") était un moulin à eau, situé sur le cours du Broeckbeek, peu avant son confluent avec la Senne de Ransfort, emplacement correspondant au début de l'actuelle rue du Collecteur, au départ du quart Albert I.
Le moulin était déj) cité au 14e siècle comme "Slachmolen" ou moulin à huile:
- 1330: "de slachmole apud cureghem"
- 1394: "apud cureghem ppe. molendinum dictum de slachmole".
Converti en moulin à aiguiser ou "Slijpmolen" au 15e siècle, il devint moulin à grain vers 1850.
A la fin du 18e siècle, le moulin était occupé par Jan Lombaert. Corneille Dekwanter de Bruxelles était le propriétaire au début du 19e siècle.
D'après le "Tableau des classifications des propriétés foncières", dressé en 1812, il s'agissait d'un moulin de 5e classe, activé par un ruisseau à faible pente. Son revenu brut était estimé à 102,45 francs, soit un revenu net de 68,30 francs.
Il fut acquis en 1836 par André Singelé, aubergiste à Bruxelles, qui le destina à la mouture du grain.
Vendu en 1867 à Jean-François Huygens, il sera cédé, quelques mois plus tard, à François Boon-Beekman. Ses héritiers vendront le moulin à Jacques Boon-Beekman, couvreur à Anderlecht en 1884.
Le 29 mars 1892, acte de cession conditionnel par Jacques Boon, habitant chaussée de Mons 355 à Anderlecht, d'un moulin à eau avec sa chute et une bande de terrain, d'une contenance de 25 centiares, cadastrés section B n° 332/c (parties), pour le prix de trois mille francs.
Les bâtiments furent démolis en 1892, à l'exception d'un entrepôt, lors du voûtement du Broeckbeek et du percement de la rue de Collecteur.
Jean VAN AUDENHOVE
Literatuur
Archieven / Archives
Archives générales du royaume à Bruxelles / Algemeen Rijksarchief Brussel, Cartes et plans manuscrits - Kaarten en plannen in handschrift, n° 396 (carte figurative - figuratieve kaart, Mathieu Bollin, ca. 1600).
Ouvrages / Werken
De Beul Joris, Bijdrage tot de geschiedenis van de molens in het Land van Gaasbeek: de watermolens van Aa en Veeweyde (14de-18de eeuw), in: Eeckhout Godelieve, Liber amicorum Dr. Herman Vandormael. Lennik, J. Verhoeven, 2003, 247 p.
Jean Van Audenhove, Les Moulins d'Anderlecht, Anderlecht, Anderlectensia, 2001, p. 56-58.
G. Van den Berghe, Anderlecht door de tijden heen, Brussel, 1938;
G. Abeels, Anderlecht in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972;
J. Van Overstraeten, De molens van Anderlecht, in: Toerisme, XXIII, 1944, p. 122-123;
M.A. Duwaerts e.a., De molens in Brabant, Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Herman Holemans, Kadastergegevens: 1835-1980. Brabantse wind- en watermolens. Deel 1: arrondissement Brussel-Hoofdstad, Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem", 1989;
Jan Lanckmans, "Anderlecht - Beelden van weleer, s.l., Het Streekboek, 1993, 96 p., geïll. + kaart
Paul Bauters & Marc Villeirs, Les moulins à eau et à vent de Woluwe-Saint-Lambert et de la région bruxelloise. Histoire et technologie / Water- en windmolens van Sint-Lambrechts-Woluwe en van het Brussels gewest. Geschiedenis en techniek, Woluwe-Saint-Lambert/Sint-Lambrechts-Woluwe, 1996 (Musée communal de Woluwe-Saint-Lambert, cahier n° 2 / Gemeentelijk museum van Sint-Lambrechts-Woluwe, tijdingen n° 2)