Ankermolen

De Ankermolen, Overleiemolen of molen aan de Sint-Jansput was een houten korenwindmolen op de noordelijke vestingen, ten noorden van de Meensestraat ter hoogte van het huidige Astridpark (vroegere Volkspark), iets ten westen vann de Sint-Jansput. Voor de sloop van de huisjes aan de Meensestraat bij de aanleg van het Astridpark was er eenn steegje dat naar de molen leidde, de Molenwal.

We zien de staakmolen getekend op het stadsplan van J. van Deventer (ca. 1560), maar niet op die van Lepoivre (1580). Rond 1600 werd door de kinderen van Omaer Troost een octrooi aangevraagd voor een korenmolen op Overleie.

De molen ontsnapte op 20 september 1692 aan de brand van de daar gevestigde kazernes en stallingen van het korps van de hertog van Luxemburg.

Op 12 maart 1759 viel de meester-molenaar Pieter Gernay, zoon van Pieter, 60 jaar oud, in een "putbertelke" en kon niet meer gered worden.

Op het einde van de 18de eeuw was de molen in het bezit van Bernard Wante en Petrus Gernay en werd geschat op 21670 pond.

De Ankermolen werd in 1794, samen met de Hazelaremolen, de Bissegemsepoortmolen en de Brugsepoortmolen, door de Fransen gesloopt om plaats te maken voor artillerie op de wallen. Op de Hazelaremolen na, werden ze evenwel herbouwd.

In 1814 woonde de 79-jarige molenaar Pierre Corcelis met drie zonen, eveneens molenaars, in de Meensestraat 11 . Zij waren de gebruikers van de Ankermolen.

Rond 1830 was de staakmolen in het bezit van de Kortrijkse molenaar Jan Devos. Ernest Devos, zijn zoon, startte enkele jaren later samen met Charles Vande Venne een mechanische maalderij in de Kapucijnenstraat, net ver van de Leie. Lange tijd waren aan de Gentkaai de hoge graanzuigers zichtbaar, die het graan uit de schepen overbrachten naar het bedrijf.

De staakmolen zelf werd in 1867 gesloopt. Hiermee verdween de laatste molen van de binnenstad van Kortrijk.

Lieven DENEWET & Pierre MATTELAER

Jacob van Deventer, Plattegrond van Kortrijk omstreeks 1560. Facsimile van de oorsponkelijke Atlas van Deventer, ING, 1890.
Pierre le Poîvre, "Description topographique de la ville de Courtrai", 1580. Handschrift Koninklijke Bibliotheek Albert I, Brussel.
Louis de Bersaques, "Carte figurative... van Cortrijck" (Raadzaal Stadshuis Kortrijk), 1634-1641
Louis de Bersaques, Plattegrond van Kortrijk, in: A. Sanderus, "Flandria Illustrata", 1641.
Petrus Snayers, Beleg van de stad in 1648 (schilderij in Stadsmuseum, kopie), 1650.
Adam-Fr. Vander Meulen, "De iname van Kortrijk door Louis XIV, kopergravure, 1667.
A. de Bersaques, "De gedemolierde vesten der stede van Cortrycke", 1686, pentekening.
Kaart van de Kortrijkse vestingen, ongesigneerd, 1740 (aangetroffen in Noorwegen)
Ir. Dupain, Plattegrond van Kortrijk, 1744.
de Ferraris, Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden en het Prinsbisdom Luik, 1778.
C. Cierkens, "Plan der stad Kortrijk", 1822-1830.
W.J. Henry, "Plan de la ville de Courtrai", 1850.
"Plans de la Ville de Courtrai et de la Banlieue", 1902, Imprimerie Vandesteene Frères, Courtrai.
Emile Vandesteene, "Courtrai au 7500me", 1894.
C. Vandevoorde e.a., "Volkstelling 1814 (Deel XXIII en XXIV)", Brugge, 1988.
R. Goemaere, "Kortrijk 1815", in: Handelingen van de Geschied- en Oudheidkundige K ring van Kortrijk. Nieuwe reeks, 38 (1971), p. 246-276.
Mattelaer Pierre, "De Kortrijkse molens", De Leiegouw, XVIII, 1976, p. 323-352.
Mattelaer Pierre, De windmolens van Kortrijk, De Leiegouw, LIII, 2011, 1, p. 5-77.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997.
M. Van Hoorick & E. Roets, "Molens en molenaars", Vlaamse Stam.
Egied Van Hoonacker, "Duizend Kortrijkse straten", 1986.
Philippe Despriet, "Kortrijk en Vauban, 1633-1707", Kortrijk, 2008 (Archeologische en historische monografieën van Zuid-West-Vlaanderen, 68).
J. Roelstraete, "Lijkschouwingen", p. 359 (ongeval molenaar Pieter Gernay, 12.03.1759)