Molenechos's Homepage Molenechos.org

Noorderwijk (Herentals), Vlaanderen - Antwerpen

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Hogewegmolen
Ligging
Hoge Weg 5
2200 Noorderwijk (Herentals)
Weg Herenthout-Noorderwijk
kadasterperceel E45b
Vlaanderen - Antwerpen
Geo positie
51.146721, 4.819006 (Google Streetview)
Eigenaar
Erven R. Hoeben
Gebouwd
1840, opbouw
Type
Staakmolen met gesloten voet
Functie
Korenmolen
Kenmerken
Witgeschilderde molenkast
Gevlucht/Rad
Geklinknageld, fabr. Verhaeghe (Ruddervoorde - nrs. 1306-1307 (uit 1983), 24 m.
Inrichting
2 koppels kunststenen van 1,5 m
Toestand
Maalvaardig
Bescherming
M: monument, DSG: dorps- en stadsgezicht,
06.11.1961 / 12.09.1991
Molenaar
Rudi Hoeben, tel.: 03.366 4539
Openingstijden
Op molendagen en op afspraak
Database nummer
53
Ten Bruggencatenummer
05087  
Internet bron
Hogewegmolen
© Foto: ? Rudi Hoeben, Deurne

Beschrijving / geschiedenis

De Hogewegmolen (naar de ligging)  of molen De Ceuster (naar de laatste beroepsmolenaar) is een houten korenwindmolen inde Hoge Weg. Hij werd in 1840 opgericht door Guillaume Verlinden. Waarschijnlijk betreft het hier een verplaatsing vanuit Antwerpen: het voorwiel is een armwiel (= een oude constructie).

Opeenvolgende eigenaars:
- 16.09.1840, verkoop: (van de grond) door Heylen Henri, landbouwer te Noorderwijk (notaris Le Paige)
- 1840, opbouw: Verlinden-Van Uytven Willem, moelnaar te Booischot ("construction d'un moulin à vent et maison sur terrain vierge")
- 21.03.1853, verkoop: Bouwen-Gepts Frans Jozef, molenaar te Noorderwijk
- 05.06.1873, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Frans Jozef Bouwen)
- 15.12.1875, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Gepts van Frans Jozef Bouwen)
- 13.10.1882, deling: Bouwen-Lodewijks Dominicus, stationsoverste te Lommel (notaris Caers)
- 26.01.1922, verkoop: De Ceuster-Bouwen Joannes Alfons, molenaar te Noroderwijk (notaris Walravens)
- 19.11.1960, erfenis: de weduwe en kinderen (overlijden van Joannes Alfons De Ceuster)
- 08.03.1961, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Bouwen van Joannes Alfons De Ceuster)
- 16.09.1965, verkoop: Hoeben -De Somer Robert Henri Jeanne, provincieambtenaar te Deurne (notaris Van Schoubroeck)
- 2014, eigenaar: erven Hoeben

In 1852 was een Frans Jozef Bouwen er molenaar en in 1906 kwam hij in handen van Alfons De Ceuster, eerst als huurder en sinds 1922 als eigenaar. Op de standaard staan de jaartallen 17 JULY 1868 en 28 JUNY 1875. Deze data wijzen op de vervanging van respectievelijk de standaard en de steenbalk. Volgens overlevering was de molen bij de vervanging van de standaard ongeveer 100 jaar oud.
De molen was tot 1960 voor het windmaalbedrijf in gebruik: op 19 november 1960 overleed de toen 78-jarige molenaar Fons de Ceuster. De molen kwam in verval, ondanks zijn bescherming als monument op 6 november 1961.

Op initiatief van de nieuwe eigenaar Robert Hoeben-Somers uit Antwerpen werd de molen in 1967 hersteld door de molenbouwers Caers uit Retie. Sinds 1970 doet de molen dienst als buitenverblijf.

De vroegere roeden waren twee buitenroeden, fabr. Verhaeghe. De eigenlijke buitenroede was nr. 1048 en werd in 1927 voor deze molen gemaakt. De als binnenroede dienstdoende roede zat eerst sinds 1925 in de molen van L. Vits in Tienen, verhuisde daarna naar het "Duvelken" in Dessel en werd tenslotte in 1953 door Fons de Ceuster aangekocht, ter vervanging van de houten borstroede. Op 7 april 1983 werden twee nieuwe Verhaegheroeden gestoken, nrs. 1306 en 1307. De plaatsing en afwerking gebeurde door molenmaker Rik Caers en zoon Paul. Verder werd ook de windweeg opnieuw beplankt.

Er zijn twee koppels kunststenen van 1,5 meter. De overbrenging is 1 op 4. Het voorwiel op de molenas is nog uitgevoerd als een armwiel.
In 1997 werden alle bomen rond de molen gerooid, zodat de biotoop nu optimaal is. Rudi Hoeben, zoon van Robert Hoeben-Somers, laat de molen regelmatig draaien.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Aanvullende informatie

Jaarlijks aantal asomwentelingen
2003: 81.950

Literatuur

J. Th. De Raadt, "Norderwijck en zijne Heeren", Turnhout, 1892.
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Zuiderkempen, Nieuwkerken, 1978, p. 82-83;
H. Melis, "Zoo was Norderwijck", p. 67 ("Hogewegmolen").
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provinca) Vloebergs, b) ie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten H-O", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", 2010.
J.M. Goris, Herentals goed bekeken. Cultuurhistorische gids voor Groot-Herentals: Herentals, Noorderwijk en Morkhoven, Herentals, 1981, p. 95-126.
R. Hoeben, "De Hogewegmolen te Noorderwijk", in: De Belgische Molenaar, LXX, 1975, nr. 12 (22 juni), p. 184-185;
Molenzorg vzw, "Stormschade aan Vlaamse molens (einde januari - begin februari)", in: Molenecho's, XVIII, 1990, nr. 1, p. 5-14;
F. Brouwers, "De toekomst van een verleden. Levende molens in de provincie Antwerpen", s.l., Levende Molens Werkgroep Kempen-Antwerpen, (1997);
F. Dirks, "De windmolens van Bouwel en Noorderwijk blijven in goede staat behouden!", in: Natuur- en Stedeschon, LXVII, 1998, nr. 1, p. 28-30;
Paul Hendriks, "De windmolens. 22. Noorderwijk", in: Provincie Antwerpen. Wind- en watermolens", p. 20;
R. Hoeben, "Noorderwijk (Herentals) oogstdankmis op de Hogewegmolen op 9 sept. 1978", in: Molenecho's, VI, 1978, 10 (okt.), p. 74-75;
(L. Smet), "Ons molenpatrimonium in de provincie Antwerpen: houten Hogewegmolen van Noorderwijk", in: Molenecho's, V, 1977, nr. 2 (febr.), p. 14;
R. Hoeben, "Peilen naar de oorsprong en ouderdom van de Hogewegmolen te Noorderwijk (Herentals)", in: Natuur- en Stedeschoon, jg. 57 (1988), nr. 2-3, p. 36-39, ill.;
R. Hoeben: "De Hogewegmolen in Noorderwijk (Herentals). (Portret van een draaiende molen)", in: Natuur- en Stedeschoon, jg. 54 (1985), nr. 4 (juli-aug.), p. 26-28, ill.
 
Persberichten
"Laatste gemeentesecretaris Noorderwijk overleden", in: De Gazet van Antwerpen, 11.10.2007.
Marc Peeters, "Open Monumentendag in Herentals. Toren en molen te kijk", Het Nieuwsblad, 25.08.2010.

Mailberichten
Michiel Hooijberg, 12.01.2018

Overige foto's

Hogewegmolen, Noorderwijk (Herentals), Foto: Rob Simons, Sint-Huibrechts-Lille, 2005 | Database Belgische molens
© Foto: Rob Simons, Sint-Huibrechts-Lille, 2005
Hogewegmolen, Noorderwijk (Herentals), Foto: Steven Weinberg, 01.05.2011 | Database Belgische molens
© Foto: Steven Weinberg, 01.05.2011
Hogewegmolen, Noorderwijk (Herentals), Foto: Stan Verelst, Edegem, 2007 | Database Belgische molens
© Foto: Stan Verelst, Edegem, 2007
Hogewegmolen, Noorderwijk (Herentals), Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 01.04.2009 | Database Belgische molens
© Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 01.04.2009
Hogewegmolen, Noorderwijk (Herentals), Foto: Jaap de Vries, 1988 | Database Belgische molens
© Foto: Jaap de Vries, 1988