Weidemolen

De Weidemolen (voorheen ook Weemolen, Oliemolen) was een houten korenwindmolen aan de zuidoostzijde van de Marksesteenweg (nr. 9), nabij de overgang met de Magdalenastraat en de spoorwegviaduct. Hij stond nabij de toenmalige Waaienbergkapel en tegenover de "Gemene Weide", vandaar zijn molennaam.

Merkwaardig is dat drie teerlingen van deze staakmolen binnen het Schependom lagen en één teerling in de Roede van de XIII Parochiën waarvan de parochie Kortrijk-Buiten uitmaakte: "daer den weemeulen opstaet daer men de drij terlinghen van vier binnen het schependom de reste prochie".

Rond 1600 was Wouter van Kerkchove, zoon van Guillaume, eigenaar van de weidemolen "by de Ryselpoorte".

De  molen staat afgebeeld op het schilderij en de ets van vander Meulen die de inname van de stad in 1667 door de Franse koning Lodewijk XIV voorstellen.

We zien de molen ook afgebeeld op de
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen en met de benaming "Weede Molen"
- Atlas der Buurtwegen (1846) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen
- topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- kadasterkaart van P.C. Popp (1852).

Eigenaars van deze korenwindmolen in 1755 waren Petrus Bruneel en consoorten. Volgens de beschrijving stond de molen binnen het Schependom maar op Kortrijk-Buiten.

Pieter Gernay was er meester-molenaar. In 1759 is hij, toen 60 jaar, gevallen in een "putbertelken" en omgekomen. Nog voor 1770 was Petrus Gernay (jr.) de eigenaar. Later ging de molen voor wat de grond betreft over in handen van Dutoit en voor het gebouw in die van molenaar Jan-Baptiste Deveugele. In 1814 woonde de toen 28-jarige molenaar Dutoit, afkomstig van Heule, er in de buurt. Hij was vanaf 1 november 1816 voor zes jaar de pachter van de molen. Hij betaalde "L. 22-0-0 gr.", belast met een eeuwige rente van "L 200-0-0 gr. wisselgeld capitaels, croiserende (interest) à 4 courant". Dit blijkt uit een affiche waarmee de verkoop van de helft van de molen wordt bekendgemaakt in 1817. Deze helft behoorde toe aan wijlen molenaar Pieter-Joseph Lefebvre.

De molen werd in het Belgisch kadaster van 1834 beschreven als een "windkorenmolen van eerste categorie".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: (van de grond) Dutoit en (van het gebouw)  Deveugele Jan-Baptist, molenaar te Kortrijk
- 27.11.1838, deling: (van het gebouw) Dumoulin-Deveugele Désiré (schoonzoon van Jan-Baptiste Deveugele), olieslager te Roeselare (notaris Dufort)
- 19.02.1840, verkoop: (van de grond) Dumoulin Désiré, olieslager te Roeselare (notaris Crouckhants)

De Weidemolen werd in 1870 gesloopt. De molen is zichtbaar op de foto genomen door Victor Vercruysse in 1857 vanaf de Sint-Maartenstoren.

Pierre MATTELAER & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
- Schilderij en ets van vander Meulen die de inname van de stad in 1667 door de Fransen voorstelt
- Stedelijke Musea Kortrijk, "Nieuwe metinghe der Landen binnen het Schependom", 1759.
- Rijksarchief Kortrijk, Oud stadsarchief Kortrijk, nr. 1204. Landboek Kortrijk-Buiten door Steur (1770)(kanton XIV, nr. 1739).
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775) 
- Atlas der Buurtwegen (1846) 
- topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- kadasterkaart van P.C. Popp (1852)

Uitgegeven bronnen
Vandevoorde, "Volkstelling 1814". Faubourg de Lille, 43.

Gedrukte bronnen
Kadastrale kaart van Kortrijk door P.C. Popp (1852) en bijhorende legger.

Werken
Mattelaer Pierre, "De Kortrijkse molens", De Leiegouw, XVIII, 1976, p. 323-352.
Mattelaer Pierre, De windmolens van Kortrijk, De Leiegouw, LIII, 2011, 1, p. 5-77 (57-59).
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997.
Van Hoonacker Egied, Duizend Kortrijkse straten, Kortrijk, 1986.
W. Van Hoorick & E. Roets, "Molens en molenaars", Vlaamse Stam, 1986, p. 542.
W. Roelstraete, "Lijkschouwingen".
E. Van Hoonacker, "Kortrijk in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1972, prentkaart nr. 4 (foto Victor Vercruysse, zicht vanaf de Sint-Maartenstoren met de Weidemolen, 1857)