Baasrode (Dendermonde), Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Naam
- Bookmolen, Blokkesmolen, molen De Block, Schriekmolen, Schrikmolen
- Ligging
- Bookmolenstraat 150
9200 Baasrode (Dendermonde)
1,2 km ZW v.d. kerk
kadasterperceel B749
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Geo positie
- 51.030918, 4.151630 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Willy Van de Velde & Odette De Smedt
- Gebouwd
- Voor 1818
- Type
- Stenen bergmolen
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- Verhoogde romp
- Gevlucht/Rad
- Geklinknageld, ca. 23 m (verwijderd in 1949)
- Inrichting
- Nog grotendeels aanwezig. Had 2 koppels maalstenen, haverpletter
- Toestand
- Gerenoveerde romp met binnenwerk
- Bescherming
- M: monument,
05.01.2004 - Molenaar
- Geen
- Openingstijden
- Op aanvraag (tel. 052 333987, W. Van de Velde)
- Database nummer
- 513
- Ten Bruggencatenummer
- 50513
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Bookmolen is een stenen korenwindmolen, type bergmolen, in de Bookmolenstraat 150, op 1,2 kilometer ten zuidwesten van de kerk.
De molen werd voor 1818 gebouwd.
Kadasterbeschrijving uit 1818:
"il y a dans la commune de Baasrode trois moulins à vent servant à moudre de la farine. Ayant été impossible de s'en procurere les baux, l'expert a pris des renseignements multiples dans la commune même et envrionnantes; il en est résulté qu'il les a divisés en deux classes et qu'il les estime annuellement comme suit: celui appartenant au duc d'Ursel, situé S(ecti)on C n° 331 et celui d'Em. De Geest S(ecti)on B n° 60, tous deux dans la première classe. Le moulin de la deuxième classe appartient à Jean Vanpraet et est situé S(ecti)on B n° 749".
De molen werd in 1834 gerangschikt in klasse 3, met een kadastraal inkomen van 228 frank.
Eigenaars:
- voor 1818, eigenaar: Van Praet Jen, molenaar te Baasrode
- 25.07.1836, gift: Peeters Jan, molenaar te Baasrode (notaris Landuyt)
- later, erfenis: Peeters Joannes Ludovicus en consoorten, molenaar te Baasrode
- 13.10.1871, verkoop: De Block-Peeters Pierre Joseph, landbouwer te Baasrode (notaris Lutens)
- 04.03.1900, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Peeters)
- 24.02.1908, deling: a) De Block-Cuyckens Joseph Antoine (voor naakte eigendom), molenaar te Baasrode en b) De Block Pierre (voor vruchtgebruik), zonder beroep te Baasrode (notaris Segers)
- 29.11.1920, einde vruchtgebruik: De Bock-Cuyckens Joseph Antoine, molenaar te Baasrode (overlijden van Pierre De Block)
- 18.01.1936, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Cuyckens)
- 27.04.1948, gift: De Smedt-De Block Jan Maria Jozef, molenaar te Baasrode (notaris Maes)
- 20.03.1986, gift: De Smedt Joseph Jean Marie, handelaar en landbouwer te Baasrode (notaris De Wulf)
De molen was met windkracht tot 1932 bedrijvig, daarna met de motor. In 1939 werd een (nog bewaarde) graankuiser van de firma Bonte uit Leuven geplaatst. In 1942 werd langsheen de toegangsweg naar de windmolen een nieuwe industriële maalderij opgetrokken. Hierbij werden de oude molenstenen uit de windmolen hergebruikt en er werd ook een hamermolen en haverpletmolen geplaatst. Deze maalderij bleef tot in 2003 in gebruik door Joseph De Smedt (°1939).
In 1949 werd het gevlucht van de windmolen verwijderd. Nog later werd de molenkuip als opslagplaats gebruikt. Als restanten zijn er nog de staande as met een houten spoorwiel (62 kammen), daarboven een conisch wiel dat vermoedelijk voor mechanische aandrijving heeft gediend, de bovenlantaarn (24 staven) en twee intrekluiwerken met tapwielen. Deze vrij indrukwekkende romp ligt in een betrekkelijk open landschap.
Vanaf 2003 gebeurden belangrijke renovatiewerken: heraanleg molenberg, herstel metselwerk, nieuw panoramisch dak en inwendige inrichting. Op 5 januari 2004 werden beschermd als monument: de molenromp met bijhorende uitrusting en windmolensite teruggaand op de molenberg, de elektrische maalderij met bijhorende uitrusting en de kasseiweg, toegangsweg tot de Bookmolen.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
Werken
Paul Bauters, "Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen", Gent, Provinciebestuur, 1985;
Paul Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1986 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25);
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1996;
M. Bovyn, "Baasrode", in Gedenkschriften Oudheidkundige Kring van Dendermonde, reeks 3, deel 12, Dendermonde, 1962, p. 59 en 99;
G. Boeykens, "Geschiedenis van Baasrode. Aanvullende nota's", Dendermonde, Stadsarchief, 1998, p. 13-15;
Aimé Stroobants, "Gemalen en geplet - Molens en maalderijen te Dendermonde in de 19de en 20ste eeuw", Dendermonde, Stedelijke Musea - Stadsarchief, 2005, p. 51-55, ill.;
Frans Ringoot, "De Windmolens van Baasrode", in: Ons Molenheem, Opwijk, jg. 31, 2006, nr. 3, juli-september, p. 61-64, ill.
De Waele André, "Oude huis-, herberg- en molennamen", in: Land van Dendermonde (VVV afdeling Waterxhoot Ben), 15de jg., 1997, 3, p. 9 e.v.
Persberichten
Nele Dooms, "Blokkesmolen behouden uit nostalgie. Eigenaars delen familiegeschiedenis van enige overgebleven maalderij", Het Laatste Nieuws, 15.10.2016.