Westmolen

De Westmolen was een houten korenwindmolen gelegen aan de Torhoutsestraat (ter hoogte van het huisnummer 192), ten noorden van de kruising met de Westmolenstraat. De molen staat aangeduid op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601). Na zijn vernieling tijdens de troebelen rond 1580, werd de molen voor 1623 herbouwd.

De Westmolen (alsook de Leitemolen, een andere korenwindmolen in de Terluchtestraat te Ruddervoorde) was in 1794 in het bezit van burggraaf de Nieulant, heer van Ruddervoorde, die in de Savaanstraat te Gent woonde. Pachter-molenaar van de Westmolen was Pieter Judocus Priem die jaarlijks 50 ponden groten betaalde.
De goederen van deze burggraaf werden echter in 1794 in beslag genomen. Een aantal ervan, waaronder de beide molens, werd op 11 en 15 november 1794 (of 21 en 25 brumaire jaar III) openbaar verkocht in het Gildenhof van Sint-Antonius te Gent, "om daeruyt te voldoen het aendeel waermede den voornaemden burggraeve de Nieulant belast is  in de gevraegde Contributie van 7 miljoen", zo meldt de Gazette van Gend van 6 november 1794 (16 brumaire jaar III). Deze gerechtelijke dwangverkoop gebeurde onder leiding van Francies Ramont. Hij was notaris en procureur van de Raad van Vlaanderen in Gent en was door de municipaliteit van de Stad en de Oudburg van Gent aangesteld als curator over de goederen van burggraaf de Nieulant.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: de Nieulandt Charles Hubert, eigenaar te Gent (de huurster is de weduwe Priem Jan)
- 01.08.1857, erfenis: a) voor naakte eigendom: Evers (elders Everts) Anatolis, eigenaar te 's Gavenhage - Nederland, b) voor 1/2 vruchtgebruik: de Nieulandt Sophia Coletta Ghislena, eigenares te Gent, c) voor 1/3 vruchtgebruik: de Nieulandt Adelaïde Augustine Marie Ghislaine, eigenares te Gent en d) voor 1/3  vruchtgebruik: de Nieulandt Coletta Ghislaine, eigenares te Gent (overlijden van Charles Hubert de Nieulandt).
- 19.07.1878, verkoop: Deceuninck-Corneillie Eduardus, molenaar te Ruddervoorde (notaris Van Iseghem)
- 06.04.1908, erfenis: de weduwe en de kinderen, waaronder Prudent-Joseph Deceuninck (°Ruddervoorde 18.06.1887, +Ruddervoorde 31.03.1954, gehuwd met Flavie Ingelbrecht (overlijden van Eduardus Deceuninck)

In 1883 liet molenaar Eduard Deceuninck een stoommachine plaatsen. Deze ontplofte echter op 11 november 1896, waarna de windmolen opnieuw gebruikt werd.

De Westmolen werd in 1908-1910 beetje bij beetje gesloopt: hij komt niet meer voor in een akte van 22 april 1911.

Lieven DENEWET, Paul VANDEWALLE, & Herman HOLEMANS

Archieven
Archieven Rijksarchief Gent, Inv. 194. Algemeen Familiefonds. Nr. 1122. De Nieulandt - De Pottelsberghe. Heerlijkheid Ruddervoorde. Documenten betreffende de aankondigingen gedaan in de kerk van Ruddervoorde. 1649. Processtukken. 1600-1650. Stukken betreffende molens te Ruddervoorde. 18de eeuw. 1600-1800 1 bundel
Rijksarchief Brugge,  Landmetersarchief Peper (16de-18de eeuw), nr. 401:  Ommeloper van de parochie Ruddervoorde, naar Cornelis Verhaeghe, J.  Ghuuse, Simon Vandewalle, 1724-1729.

Gedrukte bron
Gazette van Gend, 6 november 1794 (16 brumaire jaar III)

Literatuur
Paul Vandewalle, "De molens van Ruddervoorde", Ruddervoorde, Heemkundige Kring, 1994.
L. Goethals, Ruddervoorde vroeger en nu, Roeselare, 1980.
Gevaert H., Wandelen op het vrijgeweid, Torhout, Heemkundige Kring Ruddervoorde, 1998
H. Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten P-R", Rotem, 2001.
Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (123).
De Flou K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel IX, Brugge, 1929, kolom 991-992.
Lambert R., Onze straatnamen, in: De Merel, jg. 19, nr. 3, 1989, p. 97.
Verhaeghe  A.,Onze straatnamen, in: De Merel, jg. 26, nr. 1, 1996, p. 29.
A. Vanwalleghem m.m.v. S. Creyf, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, 2007.
C. Devyt, "Molenaarscijfers", Biekorf, LI, 1950, p. 65-67.