Heirbautmolen
Nieuwkerken-Waas (Sint-Niklaas), Vlaanderen, Oost-Vlaanderen
- Naam
- Heirbautmolen
- Ligging
- Mulderstraat
9100 Nieuwkerken-Waas (Sint-Niklaas)
nabij hoek met Vlasbloemstraat
vroegere Molenstraat
Bautenshoek
1800 m NO van de kerk
kadasterperceel A621
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Gebouwd
- na 1626 / 1891 (uit Daknam?)
- Verdwenen
- 1876, brand / 1931, sloop
- Type
- Staakmolen met open voet
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet
- Database nummer
- 5009
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Heirbautmolen, genaamd naar de eigenaar-molenaar, was een houten korenwindmolen op wal, die na 1626 werd gebouwd. In dat jaar was het perceel in het bezit van Jan de Hooge en bestond de molen nog niet.
De staakmolen stond op "den overspronck op beveren", op de Bautenshoek, in de Mulderstraat (vroegere Molenstraat), nabij de kruising met de huidige Vlasbloemstraat. We vinden de staakmolen aangeduid op de Ferrarsikaart van ca. 1775 met een bruin symbool (= houten molen).
In 1726 bezat Pieter Noens de molen en de hofstede. De boerderij werd slechts op 200 roeden geprezen. De molen zelf kreeg een bijkomende prijzij van 2 gemeten 100 roeden.
Eigenaar in 1768 was de weduwe van Augustinus Heirbaut.
Eigenaar-molenaar rond 1830 was Jean François Heirbaut. Op 4 april 1839 volgde de verkoop aan zijn zoon Karel Heirbaut (notaris Bongaerts). Frans Heirbaut was de eigenaar in 1845.
De staakmolen brandde af in 1876; enkel de molenwal bleef nog over. Karel Heirbaut overleed op 6 mei 1879, waarop zoon Louis Heirbaut erfde. Ook al had hij op zijn hofstede een stoommaalderij, toch liet hij in 1891 op de overgebleven molenberg een staakmolen (uit Daknam?) overbrengen.
Zoon Pieter Jan Heirbaut-Van Puymbroeck kocht de molen aan op 20 augustus 1927 (notaris De Schepper). Hij was eveneens molenaar, maar hij zag de voordelen in van de mechanische maalderij en liet de "overtollige" windmolen in 1931 slopen.
Lieven DENEWET & Daniël GRUMINAU
Literatuur
Daniël Grumiau, "Liber Memorialis Nieuwkerken 1294-1994", Nieuwkerken-Waas, Ten Bos, 1994, p. 323-324.
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963)
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004.
W. Smet, De windmolens in het Waasland, Nieuwkerken-Waas, 1974.
W. Smet, Kijk op het Waasland, Nieuwkerken-Waas, 1977.
Mailbericht Hugo De backer, 08.03.2014.