Korbeek-Lo (Bierbeek), Vlaanderen, Vlaams-Brabant
- Naam
- Watermolen van Udekem, Watermolen op het Vijverhof
- Ligging
- Bierbeekstraat
3360 Korbeek-Lo (Bierbeek)
Hof de Hooilaard
200 m ZW v.d. kerk
op de Molenbeek
kadasterperceel B 314
Vlaanderen - Vlaams-Brabant
- Gebouwd
- voor 1367
- Verdwenen
- 1910, sloop
- Type
- Onderslag watermolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 4993
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
Deze graanwatermolen lag op het huidige domein Vijverhof, bij het Hof van Udekem, die in het bezit was van de gelijknamige adellijke familie. De molen lag op de Molenbeek, de enige waterloop van allure te Korbeek-Lo. De Molenbeek ontspringt op de Sint-Martinusberg in Lubbeek. Deze beek vloeit door het Hof van Udekem, vervolgt haar weg naar de abdij van Park en vloeit verder tot voorbij de Naamsepoort te Leuven, waar ze in de Dijle uitmondt. Bij de molen behoorde een spaarvijver, die later een kasteelvijver werd.
In 1219 stichtte Reiner Udekem een norbertinessenklooster in Pellenberg waarin hij zijn dochters onderbracht. In 1263 verwierf Nicolaas een weide naast zijn woning gelegen in Korbeek. Een andere ridder Nicolaas Udekem bezat in 1367 een watermolen en pachthof d'Udekem met vijvers gelegen te Udekem in de parochie Korbeek-Lo in het gehucht Udekem. De familie Udekem hield te Eiken, op de grens met Korbeek-Lo, gronden, cijnsgoederen en leenmannen in leen van de heer van Bierbeek.
Het hof van Udekem met de watermolen behoorde in de tweede helft van de 17e eeuw aan Jonker Jan van Pulle en in 1685 aan Jan van de Malen.
Het domein met de watermolen ging in de daaropvolgende periode meermaals over in andere handen. Zo werdop het einde van de 18e eeuw het domein weergegeven als 'Het Speelgoed onder Corbeek over Loo'. De watermolen staat aangeduid op de Ferrariskaart van ca. 1775?
Eigenaars na 1830:
- vor 1834, eigenaar: Matthijs-Nijs Antonius, molenaar te Korbeek-Lo
- 1848, erfenis: de weduwe en kinderen (kinderen: a) Matthijs Virginie, b) Matthijs Ferdinand, c) Matthijs Marie, d) Matthijs Joseph en e) Matthijs Pierre (overlijden van Antoon Matthijs - registratie op 23.07.1848)
- 15.12.1860, verkoop: a) Lion Philippus Franciscus Prosper en b) Lion Anne Marie Isabelle (notaris Van Overstraeten)
- 30.12.1881, erfenis: Adam-Lion Livinus, koopman te Mechelen (overlijden van Philippus Lion)
- later, erfenis: de weduwe (overlijden van Livinus Adam)
- 21.07.1889, verkoop: de Biber de Rochelée baron Antonius Hyronimus Alexis Edgard uit Leuven
03.02.1906, verkoop: de Schoutheete de Tervarent de Terwagne ridder Romain Frans, eigenaar te Antwerpen (notaris Bosmans)
Rond 1900 werd het goed naar zijn eigenaar 'den Biber' genoemd.
De watermolen moest in 1910 plaats ruimen voor het door Ridder de Schoutheete de Tervarent nieuw gebouwde Vijverhof in neo-classicistische stijl, waarbij hij tevens de loop van de Bierbeekstraat laat verleggen, zodat deze meer naar het westen verschuift en zo achter het Vijverhof kwam te liggen.
Lieven DENEWET, Fons HERMANS & Herman HOLEMANS
Literatuur
Archieven
Stadsarchief Leuven, Schepenregisters, 1219, 1263, 1367.
Werken
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 4: arrondissement Leuven (A-L)", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem', 1993.
Open monumentendag Korbeek-Lo, diverse brochures, 8 september 1996
Wandelen in Bierbeek, Bierbeek, 1980
Wandelen in Bierbeek, Bierbeek, 1987
Gemeente Bierbeek, map Documentatie en Historiek
Bierbeekse kroniek, Heemkundige kring Bierbeek, 1978
Jansen, J.E. , Bierbeek, schets eener historische beschrijving, drukkerij Meulemans-De Preter, Leuven, 1906
De Seyn, Eug., Geschied- en aardrijkskundig woordenboek der Belgische gemeenten, Uitgeverij Brepols, Turnhout
Gemeenten van België, geschiedkundig en administratief-geografisch woordenboek, Gemeentekrediet van België, 1980
't Parks Maandschrift, Heverlee, 1906
Bouwen door de eeuwen heen, Inventaris van het Cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur deel 1, Provincie Brabant - Arrondissement Leuven
van Uytven, R., "Leuven, de beste stad van Brabant, geschiedenis van het stadsgewest Leuven omstreeks 1600", Stadsbestuur Leuven, Leuven, 1980
Van den Broeck, A., Historisch overzicht van Lovenjoel
Mededelingen
Prof. Van Ermen, KU Leuven - middeleeuwse geschiedenis
J.M. Nolf, eigenaar van het Vijverhof, fotografisch materiaal.
Persberichten
Raymond Billen, "Vertellers bundelen oude verhalen over vernieuwde watermolens", Het Nieuwsblad, 22.10.2016.