Molen van de Molenkouter

De eerste windmolen van Moorsel was een houten korenwindmolen op de Molenkouter, aan de oostzijde van de Geensbeekstraat of de vroegere Molenkouterbaan (nr. 18), op de hoek met de Biekennotenbosstraat, tegenover de Kortenbosdries.

De windmolen werd voor 1570 gebouwd. Uit de penningkohieren van Moorsel van 1571 (f° 1v°): "Jan van den Berghe haudt in pachte van de weduwe ende hoors van wijlen Prs van der EIst den wintmeuien van Moorsele tsiaers omme de somme van 12 ponden groot" 

We vinden hem terug op:
- Landboek van Moorsel (1636)
- 17de-eeuwse landkaarten
- Villaretkaart (1745-1748) met de benaming "M(oul)in de Morsel"
- Ferrariskaart (ca. 1775) met de aanduiding "H(am)au Windmolen"
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met de aanduiding "Mole kouter"
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Moorsel in 1816:
"il n'existe dans cette commune qu'un seul moulin à vent, il est situé dans la section B dite Spruythoeck. Il appartient au Baron de Meer. IL sert à moudre du grain. L'expert estime son produit à la moitié de celui à eau, c'est à dire à fr. 350. Déduction du tiers pour frais d'entretien et de réparation reste en produit net fr. 234."

Voor 1830 blijkt de houten molen boven een stenen gebouw te zijn geplaatst. De molen werd in 1834 ingedeeld in klasse 1, met een kadastraal inkomen van 286 frank.

Eigenaars na 1800:
- 1816, eigenaar: de Meer, baron
- voor 1834, eignaar: a) De Meer Raymond, rentenier te Brussel en b) De Meer Antoine, rentenier te Brussel
- 27.03.1839, verkoop: De Vos-De Vis Francois, landbouwer te Meldert (notaris Huygelaer)
- 30.12.1852, deling: De Vos Joseph Louis, molenaar te Moorsel (notaris De Schaefdrijver)

François De Vos kreeg op 29 maart 1845 de toestemmig van de Bestendige Deputatie van de Provinciale Raad van de provincie Oost-Vlaanderen om zijn molen te verplaatsen naar de percelen E125 en E126bis, op een afstand van 55 meter van de openbare weg (de Nieuwmolenstraat). Van die toelating maakte hij echter geen gebruik. Frappant is de concurrentie: molenaar Joseph Vermoesen had op dezelfde dag de toelating gekregen van de Bestendige Deputatie om op het naastliggende perceel (E126) een graanwindmolen te bouwen. Ook dat werd niet gerealiseerd. Pas in 1854 richtte Vermoesen een stenen korenwindmolen op in de Hollestraat (zie aldaar).

In de nacht van 30 juni - 1 juli 1855 werd de molen geheel vernield door brand. De oorzaak was niet bekend. De molen werd niet herbouwd, men opteerde voor stoom. De Bestendige Deputatie gaf op 15 december 1855 de toestemming om in het stenen gebouw een graanstoommolen in te richten.

Later in de 19de eeuw was daar het Vossenhof gevestigd. 

Het Molenhuis stond aan de overkant van de straat, op de hoek van de Geensbeekstraat met de Kortenbosdries. Het omliggende gebied stond bekand als de "Mole(n)cauter", waaronder de Molencauterhoeve aan de Ravenakkerstraat 28 en staat reeds aangeduid in het landboek van Moorsel uit 1636.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
- Stadsarchief Gent, Penningkohieren van Moorsel van 1571 (f° 1v°)
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Gedrukte bronnen
- De Denderbode, 01.07.1855.

Werken
- Hiel P., "Moorsel. Er was eens een watermolen en we hebben nog windmolens", De Faluintjes (Heemkundige Kring De Faluintjes), XIV, 2001, 2, p. 206-216.
- De Potter F.-Broeckaert J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, Gent (1900), reeks V, dl.III.
- Wilfried Moens, "De Molencauterhoeve te Morosel", Moorsel, mei 2008, 2 p. (Moorsel, Molencauterhoeve. Thema "Bloemendag" - Vlaanderen Feest).
- "Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3, p. 65-66 (Gent, 1962).
- Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004, p. 70.