Molen aan de Verrekijker

De Molen aan de Verrekijker (naar de ligging) of molen Vandevelde (naar de laatste molenaar) was een houten op torenkot gestelde graan- en oliewindmolen aan de Rokerstraat.

Hij werd in 1798 opgericht. Judocus Vercoutere (een geboren Wingenaar die molenaar was op de Eekhoutmolen te Kanegem en broer van Ignaas die molenaar was op de Plaatsmolen te Wingene) had in 1794 een bosje gekocht tussen de Plaats en de Pijpe. Hij liet er voor zijn zoon David Vercoutere een staakmolen bouwen om graan te malen en olie te stampen.

De molen werd voor 1834 verkocht aan molenaar Jacobus Goethals (bijgenaamd "Sloepken Goethals"). De molen ging in 1856 over naar de familie Defour uit Pittem, die hem verpachtte aan de gebroeders Vandevelde. Clement Vandevelde kocht de molen in 1858 aan (vandaar de benaming Veldensmolen). Apotheker-heemkundige Jules Fraeyman schreef in 1948 dat die "Veldens" volgens vele boeren de beste mulders waren. "Gene die kosten malen lijk zij en dat lag zuiveruit aan 't scherpen. Dat was een secuur werk! Als de stenen te scherp staan, is ze te krijzelachtig, maar als ze juiste van passe staan, zoete gelijke blomme. En Veldens waren daarvoren gekend!"

Eigenaars sinds 1834:
- 1834, eigenaar: Goethals Jacobus, molenaar te Wingene
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Jacobus Goethals)
- 1856, verkoop: Defour, Pittem (verhuurd aan de gebroeders Vandevelde)
- 14.03.1858, verkoop: Vandevelde-Persyn Clement, zonder beroep te Egem (notaris Slock)
- 1899, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Clement Vandevelde)
-30.10.1905, erfenis: de kinderen, a) Vandevelde Theophiel, molenaar te Wingene, b) Vandevelde Hector, c) Vandevelde Emiel ("Miel") en d) Vandevelde Achiel (overlijden van de weduwe Persyn van Clement Vandevelde, hun moeder)
- 18.04.1916, erfenis: a) Vandevelde Hector, b) Vandevelde Emiel en d) Vandevelde Achiel (overlijden van hun broer Theophiel Vandevelde)

Na de dood van vader Clement in 1899 en moeder Theresia in 1905 besloten de vier ongetrouwde broers de molen in 1912 te verkopen, maar lieten hem dan zelf afbreken. Op de vrijgekomen plaats werd een woning gebouwd.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z , Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005.
S. Gilté S. & S. Baert S., Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wingene, Deelgemeente Zwevezele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL43, 2009.
G. Lams, Van Wenghina tot Wingene. 847-1977, Wingene, 1977 (uitgave in eigen beheer)
G. Lams & A. Vandewiele, Een verleden voor mensen van heden. Wingene en Zwevezele door de jaren heen, Roeselare, 1990.
Lieven Lams, Wingene, in F. Hollevoet, Als straten gaan ... praten, Tielt, 2005.
J. Patteeuw, Wingene in oude kaarten van 1600 tot 1800, in Ons Wingene, jaarboek 5 (2002), Wingene, 20
O. Vanlaere, Wingene in oude prentkaarten, 1972.
Omer Vanlaere, Onze windmolens, De Roede van Tielt, 5(1974)1/2 blz. 63-67, 3 blz. 33-40; 6(1975)1 blz. 27-36.
Guido Lams, De acht windmolens van Wingene, Mededelingenblad Werkgroep West-Vlaamse molens, 18 (2002/2003), p. 195-198.
J(ules) F(raeyman), "De molen van Poelvoorde en zijn zeven gematen (Vervolg van bl. ), Biekorf, jg. 49, 1948, 3, p. 63-69; 4, p. 91-94 (enkel de eerste alinea).