De Watermolen van Wichelen-Serskamp is een dubbelmolen, aan weerzijden van de Molenbeek. Op de westzijde van de Molenbeek, deelgemeente Serskamp, Watermolenstraat 102, staat nog het (thans sterk gerenoveerd) gebouw van de oliemolen, terwijl op de oostzijde van de Molenbeek, deelgemeente Wichelen, Watermolenstraat 100, de korenwatermolen met een nog aanwezig metalen bovenslagrad staat.

De eerste watermolen, de korenmolen, werd voor 1539 gebouwd; de oliemolen voor 1570.

Uit de penningkohieren van Serskamp (1577), f° 6 r°: "Lieven de Nul houdt in pachte van het clooster van 'I'usschenbeken eene watermuelen wesende eene coorenmuelen ende eene slachmuelen, deselve cooren muelen hanghende tsrs voor de somme van 12 zacken coorens elken zacke gheestemeert 16 schell, 8 gr. comt .tsamen tcooren de somme van 10 p. gr., dertien stoopen olije gheestemeert 21 scheil. 6 gr., ses ponde gr. in ghelde, 200 eyeren gheestemeert 5 schell. gr., bedraechende al tsamen de somme van 17 p. 6 schelL 6 gr."

De korenmolen werd in 1747 herbouwd. Dat jaartal zou afkomstig zijn van een gedateerde moerbalk in het molenaarshuis (nu niet meer zichtbaar). 

We zien de dubbelmolen aangeduid op:
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de vermelding "M(oul)in à Huile"
- Kadastrale Poppkaart (ca. 1855).

In 1789 werd de molen, samen met de heerlijkheid, openbaar verkocht. In de Gazette van Gend van 9 maart, 16 en 23 apirl 1789 verscheen hierover de volgende advertentie: Livinus le Begue, notaris en procureur van Gedele van Gent, is gemachtigd om publiek of uit de hand te verkopen, hetgeen “eerstdags” zal gebeuren: “de notabele prochiën ende heerlykheden van Wichelen en Cherscamp, wezende dezelve prochie eene der ’s Graeven propre (= eigen) dorpen, hebbende eene der schoonste jagten van geheel het Land van Aelst, visscherye in de Schelde, het notabel kasteel “te Sype”, de wind- en watermolen, considerabele plantage van boomen”, etc. De verkoping had plaats op 25 april, 9 en 23 mei 1789 te Aalst in de herberg “den Koning van Spagnien” . Inlichtingen ook bij baljuw Gilquin te Wichelen.

Notaris Jacques Leirens te Wetteren, uit naam van zijn principaal, Mr. De Meulenaere, propriëtaris in Gent, presenteerde in mei-juni 1804 publiekelijk twee molens te pachten:
a. Een schone, wel gesitueerde en sedert vele jaren wel gekalante korenwindmolen, met woonhuis, stallingen, lochting, boomgaard enz., gestaan en gelegen in Wichelen, in de Wijk Bohemen, die door de bewoning, huizen en hoven die eromheen staan, gesitueerd is “in het midden van een groot gemeynte”. Met de molen worden mee verpacht 187 a65 ca of 6 dagwanden 10 roeden van de “beste winnende landen”, allemaal daar in de buurt gelegen.
b. Een welgekalante en goed gesitueerde korenwatermolen en stampkot, met woonhuis, schuur, stallingen, blekerij en andere gerieflijkheden, ook in Wichelen, tegen de parochie Serskamp, omringd door vele woonhuizen, boerenhoven en andere woningen, mitsgaders in het midden van ±7 ha20 aof 24 dagwanden 6 bunderen van de beste winnende landen, die mede verpacht worden. De verpachting geldt voor zes jaren, ingaande op 6 aug. 1804. De verpachting heeft plaats in de herberg van burger Andries d’Hooge, koopman te Wichelen, Wijk Bohemen.

In de 19de eeuw werd de molen bemalen door de familie Dulcé, afkomstig uit Wetteren. Manuel Dulcé huwde in 1840 met Marie Joanna Veeckman. Uit die tijd bleef ook nog een prijzij bewaard (zie in bijlage). Hun zoon Ivo Dulcé huwde met Rosalie Van Hauwermeiren.

Eigenaar in 1834 was Leo Meulenaert uit Gent.
In 1880 kocht Charles de Kerchove de Denterghem - Delimon, burgemeester te Gent, de molen aan. Zijn weduwe en kinderen erfden de molen op 21 februari 1882.
Al in 1892 werd de watermolen opgeheven: hij werd verder gebruikt als landgebouw.

In 1921-22 en in 1938 werden verbouwingswerken uitgevoerd. Tot in 1971 bleef de molen regelmatig in werking, daarna nog af en toe. Het binnenwerk is nog volledig en is nog archaïsch opgesteld, met een vierkante asput. Het metalen bovenslagrad, met een diameter van 1,60 meter, is verroest. Langsheen de molen is er een verval van 2 meter. In de jaren 1990 werd de watergevel met verticaal beschot beslagen. Naast de molen is een horecazaak gevestigd: "The Boondocks. American Bar and Steakhouse".

Deze watermolen verdient een wettelijke bescherming als monument.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
- Stadsarchief Gent, Penningkohieren Serskamp, 1577, f° 6 r°.
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale Poppkaart (ca. 1855).

Gedrukte bronnen
Gazette van Gend, 9 maart, 16 en 23 april 1789
Gazette van Gend, nrs. 1058, 1062 en 1068 van 7 en 21 mei en 11 juni 1804 (verpachting)
De Werkman, 19 mei 1916.

Werken
P. Bauters & R. Buysse, "De Oostvlaamse watermolens. Inventaris 1980", Gent, 1980 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 11);
P. Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1985 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25);
G. De Maesschalck, "Wichelen doorheen de eeuwen", Oostakker, 1973;
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962);
Robert Desart, "Les Moulins à Eau du Hainaut et des Flandres", Soignies, Lemaire, 1968, p. 133.
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-T", Opwijk, 2007.
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten U-Z", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", Opwijk, 2008, p. 55-56.
Dirk Praet, "D'Hulst, mijn broekzak", Wichelen, 2008.
R. Ruys, "Leven van de wind. Het molenpatrimonium van Wichelen", in: Tijdschrift van de Heem- en Oudheidkundige Kring Wichelen, XXV, 1999, nr. 1, p. 29-34.

Mededelingen
Hugo Verhecken, 29.01.2013.