Molenechos's Homepage Molenechos.org

Maldegem, Vlaanderen, Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Molen Himschoot
Ligging
Zwarte Zusterslaan 5
9990 Maldegem
westzijde
300 m ZO v.d. kerk
kadasterperceel G229
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Gebouwd
voor 1675
Verdwenen
1924, sloop
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen, oliemolen, schorsmolen
Bescherming
niet,
Database nummer
4749
© Duitse oorlogskaart 1914-1918, coll. Frans Weemaes, Terneuzen (uitg. als prentkaart door Stichting Levende Molens, Roosendaal)

Beschrijving / geschiedenis

De Molen Himschoot was een houten graan- en oliewindmolen die ooit ook een schorsinrichting had. Hij stond aan de westzijde van de Zwarte Zusterslaan (nr. 5), achter de school van de broeders Hiëronimieten aan de 39e Linielaan, op 300 meter ten zuidoosten van de kerk van Maldegem.

Op maandag 16 maart 1797 werd te Maldegem, in de herberg “het Steen”, bewoond door Antonius Clouckaert,  door Francies Cruyl openbaar verpacht: een schone, welbeklante olie- en korenwindmolen, staande ten zuiden tegen het Dorp. Direct vrij voor gebruik, ofwel vanaf 1 mei e.k., naar wens van de pachter.

Een nieuwe verpachting gebeurde in 1799. In de herberg “het Steen bij Antone B. Clochaert op het Dorp in Maldegem wordt op 26 ventôse jaar VII (of  16  maart  1799)  door  burger  Francies  Cruyl, brouwersbaas, openbaar verpacht: een zeer schone en welbeklante koren- en oliewindmolen, met medegaand het tijdens de voorbije zomer nieuw uit de grond gebouwde molenhuis, stalling en schuur, zeer spacieus en gerieflijk, staande “zuid tegen het Dorp” binnen Maldegem. Vrij gebruik vanaf 12 floréal e.k. (of 1 mei 1799). (GvG 7 en 11 maart 1799, of 17 en 21 ventôse jaar VII)

Begin 1800 volgde al een nieuwe verpachting. Te pachten, voor een termijn van 3-6-9 jaren, een koren-, olie- en schorswindmolen te Maldegem, staande dicht bij de steenweg. Inlichtingen bij Frans Xav. de Smet, particulier te Maldegem. 

Op maandag 27 december 1802 werd in Maldegem in de herberg het Steen voor een periode van negen jaren (ingaande op 1 mei 1803) te pachten gepresenteerd: een koren- en oliewindmolen, met medegaande een huis, schuur, stalling en moestuin, gestaan en gelegen in Maldegem dichtbij de steenweg van Gent naar Brugge. Inlichtingen bij de notaris Van der Donck, residerende in Maldegem. ("Gazette van Gend", nrs. 910 en 911 van 6 en 9 december 1802, of 15 en 18 frimaire jaar XI)

Eigenaars:

- 1797, eigenaar: Cruyl Francies
- voor 1834, eigenaar: De Cant Francies, landbouwer te Maldegem
- later, eigenaar: Himschoot Jeanne Françoise en consoorten, te Maldegem
- 15.03.1864, deling: Himschoot Pieter, molenaar te Maldegem (notaris Wallyn)
- 25.02.1885, erfenis: de kinderen (overlijden van Pieter Himschoot)
- 02.02.1886, deling: a) Himschoot August, molenaar te Maldegem, b) Himschoot Amelie, winkelierster te Maldegem, c) Himschoot Louise-Marie, winkelierster te Maldegem, d) Himschoot Clemence, winkelierster te Maldegem (notaris Wallyn)
- 09.07.1895, erfenis: a) Himschoot Amelie, winkelierster te Maldegem, b) Himschoot Louise-Marie, winkelierster te Maldegem, c) Himschoot Clemence, winkelierster te Maldegem (overlijden van Auguste Himschoot)
- 21.12.1918, erfenis: a) Himschoot Honoré, molenaar te Maldegem en b) Himschoot Louise Marie, zonder beroep te Maldegem (overlijden van Amelie Himschoot)
- 20.03.1924, erfenis: Himschoot-Standaert Honoré, molenaar te Maldegem (overlijden van Louise-Marie Himschoot)
- 07.09.1924, erfenis: Himschoot-Standaert Honoré, de weduwe en de kindeen (kinderen: a) Himschoot Marie Louise, b) Himschoot Julien ALfons, c) Himschoot Gertrude, d) Himschoot Sylvia, e) Himschoot Alix, f) Himschoot Robert en g) Himschoot Gerard, vlashandelaar te Maldegem (overlijden van Louise-Marie Himschoot)

Vanaf het midden van de 19de eeuw tot bij zijn afbraak was de molenaarsfamilie Himschoot er eigenaar van, vandaar ook de (logische) molennaam.

Molenaar August Himschoot werkte op donderdagavond 25 oktober 1894 op de molen. Hij kreeg een duizeling, viel achterover en kwam met het hoofd op een "ketsteen" terecht. Hi verloor veel bloed. De dokter werd erbij geroepen en verbond de wonde. Rond 10 uur was zijn toestand nog bedenkelijk, maar hij herstelde vlug en werkte weer op de molen.

Benoni Willems uit Eeklo werkte in de laatste week van augustus 1896 aan de molen en geraakte door een onvoorzien voorval zijn rechter duim geplet.

De staakmolen werd in 1924 omgetrokken.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Gedrukte bronnen
"Gazette van Gend", 20 en 23 februari 1797 of 2 en 5 ventôse jaar V" (verhuring)
"Gazette van Gend" van 7 en 11 maart 1799, of 17 en 21 ventôse jaar VII (verhuring)
"Gazette van Gend", 10 januari en 11 februari 1800, of 20 nivôse en 22 pluviôse jaar VIII)
"Gazette van Gend", nrs. 910 en 911 van 6 en 9 december 1802, of 15 en 18 frimaire jaar XI)
"Het Weekblad van Maldeghem en Zeeusch-Vlaanderen", Zondag 28 october 1894, jg. 4, nr. 43.
"Het Weekblad van Maldeghem en Zeeuwsch-Vlaanderen", zondag 30 augustus 1896, jg. 6, nr. 35.

Werken
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004.
D. Verstraete, "Molens van Maldegem", in: Vrij Maldegem -Katholiek weekblad, 14 mei 1960, nr. 20.
Mailbericht John Verpaalen, Roosendaal, 14.03.2014.
A. Willems, "Twintig Windmolens te Maldegem", 3 afl., in: Het Volk, maart-april 1960.

Overige foto's

Molen Himschoot, Maldegem, Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem
Molen Himschoot, Maldegem, De molen links. Prentkaart Delille, Maldegem, 1909. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© De molen links. Prentkaart Delille, Maldegem, 1909. Verzameling Ons Molenheem