Moorsele (Wevelgem), Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Naam
- Wulfsdammolen, Stampkot
- Ligging
Overheulestraat
8650 Moorsele (Wevelgem)
verbindingsweg met de Maalstraat
2 km N v.d. kerk
kadasterperceel B132
Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1571
- Verdwenen
- 1869, sloop
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Korenmolen, oliemolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 4719
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Wulfsdammolen lag op de verbindingsweg tussen de Overheulestraat en de Maalstraat. Volgens de 20ste penning van 1571 was hij zowel graan- als oliemolen, later stampte hij enkel nog olie.
In 1571 was Joos van Zuudt eigenaar, terwijl Jan Van der Straete "dyct Kynot" de molenaar was van "een muelene geheseyt de Wulfsdam om te malen ende stampen". Van der Straete was zowel pachter van de Wulfsdammolen als van een molen bij het Kapittelgoed in dezelfde belastingslijst vermeld.
De Guldenbergabdij bezat de h eerlijkheid Oosthove in Ledegem en vermeldde in haar register in 1625 dat deze grond tot aande Wulfsdammolen strekte "streckende westwaerts tot by de muelene te wulfsdamme en straetgen... dat van bij den wulfsdam naer de muelen ... loopt". In 1678 werd de molen verkocht.
Op 24 juli 1686 werd voor notaris Albert Verbiest in Roeselare een verkoop geregeld waarbij de volgende getuigen aanwezig waren: Jan Desmet fs. Joos en Paulus Deschoemaecker fs. Arnout. De zaak handelde over de verkoop van de helft van de Wulfsdamkorenmolen met meulenwal en de helft van een pachtgoed.
Verkoopster was Elisabeth Holvoet die evenwel haar echtgenoot moest inschakelen - gehuwde vrouwen hadden geen recht om in eigen naam zaken te doen. Pieter Boutten senoir was de gegadigde en hij was afgaande burgmeester van het laatschap en het hof van Izegem. Elisabeth bedankte haar man om de zaak te willen overnemen en gaf hem een volmacht om met de koper, Jan Herman (of Herreman) te onderhandelen.
Het verkochte goed bestond dus uit de helft van een korenwindmolen genaamd de WULSDAMmolen, een molenwal met molenhuisje en nog een pachtgoed met 20-honderd (2000 roeden) cijnsland, alles gelegen in Moorsele.
Blijkbaar behoorde de andere helft van al deze goederen toe aan Jan Vansteenkiste en de molen en het pachtgoed werden gepacht door Jan Maxi en Gilles Flurquin.
Dat de familie Holvoet de originele eigenaars waren kunnen we afleiden uit het feit dat en een rente van 100 £ groten op de molen en landgoed rustte, die ten voordele was van de weduwe van Michiel Holvoet.
Jan Herman (of Herreman) betaalde 1250 guldens voor deze aankoop en werd zodus eigenaar van de helft van de Wulsdammolen en het erbij gelegen landgoed. (Stadarchief Menen Oud Archief_Groep C/180c 24 juli 1686. Verkoop door Pieter Boutten en Elisabeth Holvoet Izegem, aan Jan Herman, betreft de Wulsdam korenmolen te Moorsele)
"Compareerde voor mij Albert Verbiest licent(iaet) inde rechten ende notaris residerende binnen der stede van Rousselare ende ter presentie vande ghetuijghen hiernaer genoempt in persoone s(ieu)r Pieter Boutten d’oude afgaenden burchm(eest)re vanden laetschepe ende hove t’Iseghem ende Elisabeth Holvoet sijnne wettelijcke huysvrauwe bij haeren man totte naerschreven saecken met haeren danck behoorlijcke geauthorisiert welcke comparanten kennen fijnabel(ick) vercocht te hebben aen Jan Herman hiermede comparerende die van ghelijcken kent jeghens d’eerste comparanten finabel(ick) gecocht te hebben de gherechteghe helft vanden WULSDAM COORENMEULEN met den ghelijcke helft vanden MEULENWAL erfve huijsken noort daeraen midtsg(ade)rs de gerechteghe helft van een pachtgoed ende de helft vande cheijns erfve daernevens medegaende groot tsamen over d’hilft in erfve ontrent de XXc emmers de vier houcken middewaert sonder bij maete te moeten leveren met alle drooghe ende groen cattheijlen ertvast ende naeghelvast soot gestaen ende geleghen is onder diversche heerel(icheden) inde prochie van MOORSEELE niet ghereserveert dan spachters recht met de hilft vande prijserie die Jan // Van Steenkiste inde voors(eiden) MEULEN ende pachtgoet in leeninghe hadde conforme de prisie danof sijnde vanden jaere tsijnnen aencommen ontfanghen ende nu presentelick ghebruijckt bij Jan Maxi ende Gillis Flurquin ander niet belast boven sheeren heerelicke rente dan met hondert ponden grooten capitaels ten proffijcte vande w(eduw)e Michiel Holvoet ende dat om(m)e hant daeranne te slaene van stonden aen omme godtspenninck XIJ s(ols) par(isis) lijfcoop X £ par(isis) half ende half ende omme den principaelen coop twalf hondert vichtich guldens daerop sal valideren voor deerste betaelijnghe de voors(eid)e hondert ponden grooten vlaems capitaels met de verloopen van diere totten dach van hedent onderschr(even) midtsg(ade)rs de verachterde heerelicke renten met thalf jaer vanden ougste 1686 danof het capitael van(de) heerel(icke) renten volcht den gront ende vande voordere lasten indien der waeren is den vercooper gehouden te suijveren ende het resterende vanden coop moet hij cooper betaelen vichthien pont grooten vlaems contant die den comparant bekent te passeren desen ontfanghen thebben ende vijfendertich pont groote met de erfvenisse ende het ghonne noch resteert vanden selven coop binnen een jaer daernaer ende omme de sel(ven)coop te sorteren vol effect gheven sij comparanten procura(ti)e // speciale ende irrevocable aen - - (blanco) ende elcken in desen omme heml(ieden) vande vercochte partije t’ontgoeden ende onterfven ende daerinne te erfven den cooper met de solemniteijten van wetten daerondere dat de voors(eid)e partijen ghehouden sijn alles met belofte in forma voorts van alle costen die vuijt desen coop sullen resulteren geene gesondert nochte gereserveert sijn half en half in onderhout van welcken verobligieren sij comparanten heml(ieden) persoons ende goet present ende toecommende onder obligatie ende verbant als naer rechte.
Aldus gedaen ende gepasseert ter presentie van Jan De Smet f(ilius) Joos ende Paul(u)s de Schoemaecker f(iliu)s Arnout als getuyghen hiertoe geropen die de minutte deser beneffens de bovens(taende) comparanten ende mij notaris hebben onderteecken desen XXIIIJ julij 1686 quod attestor. Getekend: Elijsabet fff holvoet – Pieter lll Boutens – dit is het merckt # van Jan Herman – dit is het merck van Jan Desmet – dit is het merk van Paul(u)s De Schoemaecker – ALB Verbiest not(ari)s 1686."
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Everaert Joseph, de kinderen
- 17.10.1840, verkoop: Lehoucq-Coucke Louis, olieslager te Moorsele (notaris Vandenbroucke)
- 28.06.1860, verkoop: Lesaffre-Vandamme Charles Louis, koopman te Menen (notaris Van Steenbrugge - graan- en oliewindmolen)
Op 9 maart 1842 gebeurde een tragisch ongeval in de molen. Het 11-jarig zoontje van molenaar Lehoucq werd gegrepen door het raderwerk en erdoor verpletterd.
Bij verkoop op 28 juni 1860 werd Carolus Ludovicus Lesaffre-Vandamme, koopman in Menen, eigenaar. Carolus Lesaffre was de jongste zoon van de eerste burgemeester van Moorsele. De molen was volgens het kadaster toen weer een olie- en korenmolen.
In 1869 werd de molen gesloopt.
John DESRAUMAUX, Herman VANHOUTTE & Heman HOLEMANS
Literatuur
Archieven
Rijksarchief Kortrijk, Oud Stadsarchief Kortrijk, nr. 668 (D). Verkoop Wulfsdammolen te Moorsele, 12.11.1678
Stadarchief Menen Oud Archief_Groep C/180c, 24 juli 1686. Verkoop door Pieter Boutten en Elisabeth Holvoet Izegem, aan Jan Herman, betreft de Wulfsdamkorenmolen in Moorsele.
Stadsarchief Gent, Penningcohieren, Moorsele, 28/46193 en Rijksarchief Kortrijk, Oud stadsarchief Kortrijk, 1031 (afschrift door Dr. J. Soete)
Stadsarchief Kortrijk, 1625, "Regystre Generael, Renteboeck" van Oosthove, fol. 40 e.v. nrs. 26 en 31.
Gemeentearchief Wevelgem, Moorsele, Lantbouck Moorseele 1724 & ca. 1780, 8ste kart, nr. 198.
Rijksarchief Kortrijk, Schepenbanken, 2de reeks, Annex nr. 42. Renteboeck Maele, nr. 36.
Rijksarchief Kortrijk, Gemeentearchief Moorsele, nr. 47, Declaratie van de molens... 25 juli 1790.
Poppkaart 1850, Atlas Cadastral Moorseele, Sectie B, nr. 132.
Standaerd van Vlaenderen, 15.03.1842, p. 2, kol. 3.
Kadastraal Archief, Provincie West-Vlaanderen, Brugge
Werken
[Vanhoutte Herman e.a.], Wevelgemse molens. Een kroniek, Wevelgem, Culturele Raad Wevelgem, 2010, 56 p.
Jozef Maes, "Eertijdse windmolens te Moorsele", in: De Belgische Molenaar, 57ste jg., 1962, nr. 23 (7 nov.), p. 379-380.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O, Rotem, Ons Molenheem, 1999.