Moorsele (Wevelgem), Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Naam
- Oude Molen, Ballokmolen, Ballockmolen
- Ligging
- Ballokstraat 26
8650 Moorsele (Wevelgem)
800 m W v.d. kerk
kadasterperceel A535
Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1427 / voor 1536
- Verdwenen
- 1918, oktober - oorlog
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 4718
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Oude Molen (naar de ligging ook Ballokmolen genoemd) was een houten korenwindmolen van een eerder klein type aan de huidige Ballokstraat nr. 26, op 800 meter ten westen van de kerk van Moorsele. Hij werd pas later de Oude Molen genoemd omdat hij naast zich de Nieuwe Molen (Buyses molen) moest dulden. De vroegste vermelding is 1427. In 1536 verpachtte de heer François vander Gracht de molen aan Jan van Ronne.
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Goemare-Maddens Clement Franciscus, molenaar te Moorsele
- 13.07.1863, verkoop: a) Debrabandere Jean, molenaar te Moorsele, b) Debrabandere François, c) Debrabandere Sophie Constance, d) Debrabandere Adelaïde, e) Debrabandere Aimé Atanase, landbouwer te Moorsele, f) Debrabandere Henri Norbert, g) Debrabandere Caroline Josèphe en h) Debrabandere Donat Joseph (notaris Dufort)
- 23.11.1883, erfenis: a) Debrabandere Amatus, eigenaar te Moorsele en b) Debrabandere Donatus, eigenaar te Moorsele (overlijden van Caroline Debrabandere - de andere mede-eigenaars waren al eerder overleden)
- 26.05.1889, erfenis: Debrabandere Donatus Joseph, eigenaar te Moorsele (overlijden van Amatus Debrabandere)
- 01.01.1898, erfenis: Denys-Duthoo Constantinus, vlasverkoper te Morosele (overlijden van Donatus Debrabandere)
Toen de Duitse soldaten op maandag 19 oktober 1914 omstreeks 11 uur verlieten, begon de Oude Molen plots te draaien en dat was verdacht. Molenaar Bruno Vanneste werd door de Duitsers vastgehouden en beticht van seingeving aan de Engelse vijand.
In de eerste wereldoorlog moest de molen verplicht draaien voor de Duisers. In 1916 kreeg hij nog nieuwe wieken. In de nabijheid werd een vliegveld aangelegd. Door de oorlog veranderde alles. De Oude Molen werd in oktober 1918 door de terugtrekkende Duitsers verneild. Een van de teerlingen werd weggekapt en de molen stortte neer.
Op de plaats waar ooit de eeuwenoude molen stond is de wal al lang geleden afgevoerd en staat er nu een woonhuis.
Herman VANHOUTTE & Herman HOLEMANS
Literatuur
L'echo de Courtrai, 05.07.1863, p. 3, kol. 4 (verkoopsaankondiging)
[Vanhoutte Herman e.a.], Wevelgemse molens. Een kroniek, Wevelgem, Culturele Raad Wevelgem, 2010, 56 p.
Vanhoutte Herman, Molenkalender 1996, Moorsele, De Grote Macht, 1995.
Jozef Maes, "Eertijdse windmolens te Moorsele", in: De Belgische Molenaar, 57ste jg., 1962, nr. 23 (7 nov.), p. 379-380.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-O, Rotem, Ons Molenheem, 1999.
Stadsarchief Gent, Penningkohieren Moorsele, 28.46193, afschrift door Dr.J. Soete, Rijksarchief Kortrijk, Oud Stadsarchief Kortrijk, 1031.
Rijksarchief Kortrijk, Pachtcontracten in de Acten en Contracten, fol. 195-196.
Rijksarchief Kortrijk, Fonds d'Ennetières, II 591, fol. 1.
Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, nr. 4688 A.
Gemeentearchief Wevelgem, Moorsele "Lantbouck Moorseele 1724 en ca. 1780", 3de kaart, nr. 36.
Kadastraal Archief, Provinice West-Vlaanderen, Brugge
Kadastraal plan van Popp, 1850.
Verzameling Lut Vanoverberghe, kiezerslijst 1895.
L. Orgeldinger, "Das Würtembergische Reserve-Infanterie-Regiment", nr. 246, Stuttgart, 1931.
Mailbericht John Verpaalen, Roosendaal, 30.12.2014.