Molenechos's Homepage Molenechos.org

Kester (Pajottegem), Vlaanderen, Vlaams-Brabant

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Tombergmolen, Molen te Tomberg, Molen Walravens
Ligging

Molenstraat 28


1755 Kester (Pajottegem)
noordoostzijde
Kesterveld
kadasterperceel B141
LC 133.10 O; 161.30 N
Vlaanderen - Vlaams-Brabant
Gebouwd
1234 (?) / voor 1703
Verdwenen
1952 - september, sloop
Type
Staakmolen met open voet
Functie
Korenmolen
Bescherming
niet,
Database nummer
4597
© Prentkaart 1950. Coll. Viviane Musch-Heuwelx, Kester

Beschrijving / geschiedenis

De Molen te Tomberg of Tombergmolen was een grote standaardmolen  op de hoog gelegen Tomberg, aan de noordoostzijde van de Molenstraat (nr. 28) in Kester.

Volgens de traditionele overlevering en de indicatie op een oude prentkaart, werd de molen reeds gebouwd in 1234, aldus een zeer oude windmolenvermelding. Er bestaan hier echter geen archivalische bewijzen van.
De molen werd vernieuwd in 1703.

Uit een prijsschatting van 1730, op initiatief van molenaar Arent Oirins, blijkt dat de molen toen twee steenkoppels had en in het totaal geschat werd op 3051 gulden.

Eigenaars-molenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Van Lierde-Bellemans Jan-Baptist, molenaar te Kester
- later, erfenis: de weduwe en de kinderen: a) Maria Philippina, echtgenote Bellemans François, b) Dominique, molenaar te Kester, c) Pierre Jean, landbouwer te Kester, d) Jeanne, echtgenote Orins Charles Louis, molenaar te Oudenaken, e) Jan-Baptist, winkelier te Sint-Kwintens-Lennik en f) Jeanne Cathérine, religieuse te Leuven (overlijden van Jan-Baptist Van Lierde)
- 17.11.1840, verkoop: Van Lierde-Bellemans Pieter Francis, landbouwer te Kester (notaris Muller)
- 26.02.1867, deling: Van Lierde-Van der Perre Felix, pachter te Kester (notaris Hap)
- 09.11.1895, verkoop: Walravens-Vossen Jozef Frans Julien, molenaar te Kester (notaris De Meersman)
- 15.11.1934, verkoop: a) Walravens-De Camps Leon Theophile, molenaar te Kester en b) Walravens-Emelinckx Arthur Joannes, molenaar te Kester (notaris Van Rossum)

De standaardmolen werd zeer lang uitgebaat door de familie Van Lierde (1741-1893), die de molen op 8 juni 1811 aankocht van de hertog van Arenberg.

Tot in de jaren 1940 maalde de familie Walravens, afkomstig van de Hertboommolen in O.L.Vr.-Lombeek op de molen te Tomberg.

Op 12 april 1944 werd de molen beschermd als monument. Na de oorlog geraakte hij in verval: op 28 oktober 1948 volgde de deklassering en in september 1952 de sloop (molenkast neergehaald). Of hoe een beschermingsbesluit geen behoud kon garanderen.

Intussen werd nog met 2 steenkoppels -1 natuurstenen koppel voor tarwebloem en 1kunststenen koppel voor diermeel- gemalen in een mechanische maalderij dat vóór de windmolen stond. Maar ook dit gebouw overleefde de geschiedenis niet, en evenmin het ouderlijk woonhuis. Vanaf 1961 werd gemalen met een cilindermolen in een nieuw gebouw. Deze bleef tot ca. 2010 in gebruik.

Lieven Denewet & Herman Holemans

Literatuur

L. Walravens, "Kester. De Molen van Walravens, oudtijds de Molen "te Tomberg", Eigen Schoon en de Brabander, XIII, 1930, p. 304-306 (met verkorte weergave van de prijsschatting uit 1730).
J.-F. Vincx, De Molens in 't Payottenland. Kester: Molen van Walravens, oudtijs de molen "Te Tomberg",  Eigen Schoon en De Brabander, XIII, 1930-1931, pp. 304-306. Inleiding p. 199 gedateerd St.-Kwintens-Lennik 24 augustus 1929)
J.-P. Tytgat, "Bossens en  molens in het land van Edingen, eigendom van de hertog van Arenberg in 1820", Het Oude Land van Edingen en Omliggende, XXIII, 1995, p. 96.
Moonens Serge, "Het windmolenbestand in Gooik. Eenoverzicht van de 8 Gooikse windmolens", Heemkundige Kring van Gooik, XXIV, 2009, 2 (nr. 84), p. 16-17.
Moonens Serge, "Wiekentaal. De taal van de windmolens", Heemkundige Kring van Gooik, XXIV, 2009, 1 (nr. 83), p. 20-21.
Bernard Roobaert, "Overzicht van de molens van de streek van Edingen met hun oudste vermeldingen", Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 116-180;
B. Roobaert, "Een overzicht van de molens van het Oude Land van Edingen en hun oudste vermeldingen", in: "Het oude Land van Edingen en Omliggende, Herne, jg. XXI, 1993, nr. 2, p. 97-133, ill.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1991;
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Molenvereniging van het Pajottenland, "Op verkenning bij Jozef Walravens en echtgenote Georgette Raamdonck te Kester", 2009, www. molenverenigingpajottenland.be
J.F. Vinckx, De Molens van 't Payottenland, p. 18.
Jan Avau, "KWB op winterwandeling naar maalderij Walraevens", Het Nieuwsblad, 17.01.2014.

Mailbericht mevr. Viviane Musch-Heuwelx, Kester, 17.04.2016.

Overige foto's

Tombergmolen, Molen te Tomberg, Molen Walravens, Kester (Pajottegem), Prentkaart 1950. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart 1950. Verzameling Ons Molenheem
Tombergmolen, Molen te Tomberg, Molen Walravens, Kester (Pajottegem), Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem
Tombergmolen, Molen te Tomberg, Molen Walravens, Kester (Pajottegem), Pentekening Paul Lindemans | Database Belgische molens
© Pentekening Paul Lindemans