Koutermolen
Poperinge, Vlaanderen, West-Vlaanderen
- Naam
- Koutermolen, Kalkzakmolen, Kalfzakmolen
- Ligging
- Komstraat
8970 Poperinge
Kouter
tussen de Vleterbeek en de Schipvaart
kadasterperceel C957
Vlaanderen - West-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1699
- Verdwenen
- 1874, sloop
- Type
- Staakmolen
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet
- Database nummer
- 4566
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Koutermolen, Kalkzakmolen of Kalfzakmolen was een houten korenwindmolen op de kouter, tussen de Vleterbeek en de Schipvaart, aan de Switch Road, bij de herberg "De Kalkzak" in de Komstraat. "Jalfsakmolen" is een volkse verbastering voor "Kalkzakmomeln".
De molen behoorde toe aan de Sint-Bertinusabdij. De abt van deze abdij was de heer van Poperinge.
De abt verhuurde de windmolen samen met de Watermolen (zie aldaar). Molenaar Pieter Deturcq, pachtte de ‘touter’ (watermolen) en de windmolen van de abt van Sint-Bertinusabdij, als heer van Poperinge. Hij liep in 1699 achterstand op met het betalen van zijn pacht. Zijn meubelen werden daarom aangeslagen en geïnventariseerd om openbaar verkocht te worden. Normaal gezien diende hij nog een pachtcontract van drie jaar uit te doen, maar gezien deze ‘pachtbrake’ werden de molens terug verhuurd. Indien deze nieuwe verpachting minder dan de vorige, door Pieter Deturcq gedaan, zou opbrengen, dan zal hij nog het verlies voor de abt, de heer van Poperinge, dienen bij te leggen.
We vinden de staakmolen terug op de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmoeln.
Eigenaaars na 1820:
- voor 1825, eigenaar: Devrière Pieter, de kinderen
- 23.03.1825, verkoop: Devrière Aloïs J.B., baron te Brugge
- 06.11.1847, deling: Devrière Sylvia, echtgenote Pecsteen Gustave, eigenares te Ruddervorode (onderhandse akte)
- 22.01.1864, verkoop: Houwen-Cartrysse Justinus, molenaar te Poperinge (notaris Vandenboogaerde)
- 11.12.1871, verkoop: Vandenboogaerde Désiré, notaris te Poperinge (notaris Boucquey)
De staakmolen werd in 1874 gesloopt. Van de molenwal is nog een verhevenheid zichtbaar.
Lieven DENEWET, John VERPAALEN & Herman HOLEMANS
Literatuur
Archieven
Stadsarchief Poperinge, nr. 404. Register van Renten, Verbanden, Transporten ende andere wettelijke verkentenissen gepasseerd voor Burgemeester ende schepenen der Stede van Poperinghe over de periode 1693-1714, 5 februari 1700.
Werken
Smeyers Aimé & Vandermarliere Guido, "De touter en de windmolen van de abdij", in: Doos Gazette (Poperinge), nr. 115, februari 2012, p. 6-14.
E. Leeuwerck, De watermolen en de 15 windmolens te Poperinge ten jare 1850, in: Aan de Schreve, I, 1971, 3, p. 26; 4, p. 8-9; II, 1972, 1, p. 14-16; 2, p. 25-29; 3, p. 19-21; 4, p. 28-30.
E. Leeuwerck, Poperingse molensprokkelingen, in: Aan de Schreve, VIII, 1978, 3, p. 30-32.
John Verpaalen, "Molens van het Hoppeland", Koksijde, De Klaproos, 1997.
Willy Tillie, Stefaan Cossey, Antoon Couttenye, "Terugblik, Oude straatgezichten in de hoppestad", Poperinge, Kring voor Heemkunde Aan de Schreve, 1983.
Cossey Stefaan en Tillie Willy, "Groeten uit het hoppeland", Groot-Poperinge tussen 1900-1925", Poperinge, Kring voor Heemkunde "Aan de Schreve", 1994.