Molen Delbeke

De Molen Delbeke was een aanvankeljik een houten en later een stenen windmolen aan de westzijde van de Roeselarebaan (nr. 18), iets ten zuiden van de rotonde met de Ringlaan, op Lichtervelde-Kruiskalsijde.

De eerste staakmolen werd gebouwd tussen 1775 en 1834. Hij wordt nog niet aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775), maar wel in de documenten van het Belgisch kadaster vanaf 1834.

We vinden hem aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met het grondoppervlak van een staakmolen op teerlingen, op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

De staakmolen brandde af op 6 december 1848 en werd herbouwd als een stenen bergmolen. Deze had een drievoudige functie: malen van graan, slaan van olie en malen van schors voor de leerlooierijen.

Op 28 april 1880 werd Amand Billiet dodelijk getroffen door een slag van een draaiende molenwiek.

De stenen windmolen brandde af op 8 april 1898, of 50 jaar nadat zijn houten voorvanger hetzelfde lot had ondergaan.

De overgebleven romp werd kort na 1900 gesloopt.

Tot rond 2000 was het "schorsekot" (waar de eikenschors werd opgeslagen) aan de straatzijde nog aanwezig.

Eigenaars na 1830:
- voor 1829, eigenaar: Delbeke-Dejaeghere Karel, molenaar te Lichtervelde
- later, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Karel Delbeke)
- 12.01.1857, verkoop: Delbeke-Vandenbroucke Louis, molenaar te Lichtervelde (notaris Dieryckx)
- 17.02.1880, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Vandenbroucke)
- 08.06.1887, verkoop: Compernolle-Delbeke Louis, landbouwer te Gits (notaris Wyffels)
-03.02.1891, erfenis: de weduwe en kind Compernolle-Desloovere Richard, landbouwer te Gtis (overlijden van Louis Compernolle)

Lieven DENEWET

Gedrukte bronnen
Gazette van Brugge en der provincie West-Vlaenderen, december 1848 (brand)
Gazette van Brugge en der provincie West-Vlaenderen, 05.05.1880, p. 2 (dodelijke wiekslag)
Gazette van Brugge en der provincie West-Vlaenderen, april 1898 (brand)

Werken
Cleophas Sintobin, De molens van Lichtervelde, De Rousselaarsche Bode, 03.10.1931.
Lieven Denewet, "Windmolens met drie en meer functies in Vlaanderen", Molenecho's, XVI, 1988, 1, p. 3-13.
M. Goegebeur Daar bij die molen .,, Eerste Jaarboek van de Heemkundige Kring Karel Van de Poele te Lichtervelde, 1985, p. 72.
G. Vandewalle, De straten te Lichtervelde, Lichterveldse "Ziek-zakjes", 1, Lichtervelde, 1995, p. 25).
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L, Kinrooi, 1997.
Denewet Lieven, Ongevallen op Lichterveldse molens (1848-1903), Jaarboek van de Heemkundige Kring Karel Van de Poele te Lichtervelde, XXV, 2009, p. 263-268.

Mailberichten
Lieven Denewet aan molenliefhebber Luc Desloovere, Menen, 02.01.2001 (met de melding dat het schorskot afgebroken was). Luc Desloovere is een afstammeling van een vroegere mede-eigenaar Desloovere.