Nieuwe Molen

De Nieuwe Molen was een houten korenwindmolen die in 1793 werd gebouwd aan de westzijde van de huidige John Kennedylaan, op het huidig terrein van Arcelor Mittal, in Ukegem of Vierweegse (thans verdwenen toponiemen),

De oprichters waren de gebroeders D. en C. Cornelis. Ze bekwamen het oprichtingsoctrooi en lieten de molen in 1793 op cijnsgrond bouwen. Ze bezaten eveneens een andere korenwindmolen en rosmolen, de Oude Molen, op de hoek van de Rapenburg- en Marcel Herpelinckstraat. Reeds in juni 1794 dienden ze beide molens openbaar te verkopen (zie de aankondiging uit de Gazette van Gend van 12 juni 1794 in bijlage).

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Sint-Kruis-Winkel in 1812:
"Il  y a trois moulins à vent dans la commune de Winkel, deux servant à moudre du grain, le troisième est un tordoir, ils sont tous occupés par leurs propriétairs. Ils sont d'une construction assez semblable et également bien sitiés, leur valeur est de même. Il n'a pas été possible de se procurer les baux pour les communes circonvoisines. L'expert n'ayant aucun objet de comparaison pour fixer le revenu de ces moulins a du les évaluer conformément à l'article 398 du receuil méthodique, c'est-à-dire, un taux auquel its étaient portés sur l'ancienne matrice à 300 frs."

Eigenaars:
- 1793, oprichting: Cornelis gebroeders D. en C., Sint-Kruis-Winkel (op cijnsgrond)
- juni 1794, openbare verkoop
- voor 1834, eigenaar: (van het gebouw): Cornelis Jacobus, molenaar te Sint-Kruis-Winkel (op grond van Dupont Pieter Frans, de weduwe te Zaffelare)
- 12.12.1839, deling: (van de grond) Dupont Joannes, geneesheer te Zaffelare (onderhandse akte)
- 21.10.1839, verkoop: (van het gebouw) De Paepe-Geirnaert Jean Laurent, stijfselmaker te Sint-Kruis-Winkel (onderhandse akte)
- 08.01.1841, deling: De Paepe Jan en zusters (Antoinette en Thérèse), stijfselmaker te Sint-Kruis-Winkel (onderhandse akte)
- 11.03.1851, verkoop: a) De Paepe Jan, stijfselmaker te Sint-Kruis-Winkel en b) De Paepe Antoinette te Sint-Kruis-Winkel (notaris Noppe)
- 25.05.1866, verkoop: De Clercq-Hulpiau Benjamin, molenaar te Sint-Kruis-Winkel (notaris Noppe)
- 28.08.1872, verkoop: Buyle-Peerts Alfons, molenaar te Sint-Kruis-Winkel (notaris Roels)
- 25.04.1895, erfenis: de weduwe Eulalie (overlijden van Alfons Buyle)
- 23.10.1899, verkoop: De Craene Ivo, landbouwer te Kluizen
- 13.12.1919, verkoop: Gillis-De Craene Emiel, molenaar te Sint-Kruis-Winkel (notaris Vermeersch)
- 02.06.1954, erfenis: a) Gillis-Van Hecke Ivo (voor naakte eigendom), molenaar te Sint-Kruis-Winkel en b) Gillis Emile (voor vruchtgebruik), zonder beroep te Sint-Kruis-Winkel (notaris Teirlinck).

De staakmolen, die in 1953 nog in werking was, werd in 1957 gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Uitgegeven bronnen
Gazette van Gend, 12 juni 1794.

Werken
Baert A.L., Beschrijving en geschiedenis van Winkel-Sint-Kruis, Gent, 1889.
De Potter F. & Broeckaert J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 7, Gent, 1864-1870.
Van Acker E. & Trangez G., "Sint-Kruis-Winkel, een hoek tussen het kanaal Gent-Terneuzen en de Moervaart, Heemkundige Kring “Oud Wachtebeke”, Jaarboek 33, 2000, 209 p.
Sint-Kruis-Winkel vroeger, catalogus tentoonstelling, Sint-Kruis-Winkel, 1981.
Vanacker D. & Hendryckx M., "Langs Het Kanaal", Gent, 1982.
Wolfaert G., "Oude Prentbriefkaarten van Evergem", Evergem, 1982.
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-T", Opwijk, 2007.

Mailberichten
Michiel Hooijberg, 14.10.2016.