Geel, Vlaanderen - Antwerpen
- Naam
- Molen van Larum
- Ligging
- Velveken 5
2440 Geel
Larum
Vlaanderen - Antwerpen
- Geo positie
- 51.164543, 4.945923 (Google Streetview)
- Eigenaar
- Gemeente Geel
- Gebouwd
- 1846
- Type
- Staakmolen met halfopen voet
- Functie
- Korenmolen
- Kenmerken
- Halfopen voet
- Gevlucht/Rad
- Gelast (fabr. Peel, Gistel, 1976), 24 meter
- Inrichting
- 2 kunststeenkoppels van 1,50 m met zwaaipandscherpsel. Overbrenging 1 op 6.
- Toestand
- Maalvaardig
- Bescherming
- M: monument, DSG: dorps- en stadsgezicht,
10.06.1992 / 16.09.1994 - Molenaar
- André Pelkmans, Oosthoven (Oud-Turnhout), tel. 014 42 17 84
- Openingstijden
- Laatste zondag van de maand en op afspraak (Toerisme Geel, tel. 014 566380, fax 014 566399, toerisme@geel.be)
- Database nummer
- 43
- Ten Bruggencatenummer
- 05097
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De molen van Larum is een houten standaardmolen met een halfgesloten voet en werd in 1846 opgetrokken door Karel Van de Perre. Hij had op 28 augustus 1846 de toestemming gekregen van de Bestendige Deputatie van de provincie Antwerpen. Het molenhuis bestond toen reeds.
Opeenvolgende eigenaars:
- 03.09.1846, verkoop: (van de grond) Dams-Van de Perre Jan Baptiste, landbouwer te geel (onderhandse akte)
- 1847, opbouw: Van de Perre-Laevers Carolus, molenaar te Geel ("construction d'un moulin à vent sur terrain vierge")
- 06.11.1855, verkoop: Foets Jean, landbouwer te Geel-Bel (notaris Van Mansfeld)
- 07.07.1869, eigenaar: a) Foets Jan Baptiste, landbouwer te Geel en b) Deliën-Verbist Frans, de weduwe, molenarin te Geel-Larum
- later, verkoop: Swolfs-Deliën Joseph, landbouwer te Geel-Larum (notaris Van Mansfeld - eene standaardgraanwindmolen met alle zijnde staande en draaiende werken)
- 12.01.1877, verkoop: Swolfs-Mertens Remigius, molenaar te Geel-Larum (notaris Verbist)
- 21.09.1904, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Remigius Swolfs)
- 11.01.1910, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Mertens van Remi Swolfs)
- 30.03.1910, deling: Swolfs-Bens Frans, molenaar te Geel-Larum (notaris Verbist)
- 19.09.1919, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Frans Swolfs)
- 24.02.1961, huwelijk: Mertens-Bens Jan Frans en de kinderen van de vrouw, zonder beroep te Geel
- 15.02.1963, deling: Swolfs-Van Doninck Petrus Remigius Hubertus Albertus (Remi, °1915), molenaar te Geel (notaris Moortgat - deel maalderij en puin van windmolen)
- 19.12.1973, verkoop: Gemeente Geel (handeling burgemeester)
Rond 1900 werd er nabij de molen een stoomgraanmolen geplaatst. In 1973 verkocht de laatste molenaar Remi Swolfs de molen aan de gemeente Geel die hem in 1976-'77 maalvaardig liet herstellen door de molenbouwers Caers uit Retie, met o.m. nieuwe gelaste roeden van het fabr. Peel (Gistel) Architect was Lou Jansen uit Turnhout. De molen werd op 22 mei 1977 ingehuldigd. De eerste vrijwillige molenaar was oud-molenaar Remi Swolfs (°1915).
Op 10 juni 1992 werd de molen beschermd als monument en samen met zijn omgeving als dorpsgezicht. Op 16 september 1994 werd de nabije mechanische maalderij ook als monument beschermd. In 2002 voerde Molenbouw De Jongh bv uit Veldhoven (John de Jongh en Joris van Iersel) een nieuwe restauratie uit.
Vrijwillig molenaar Andre Pelkmans uit Oosthoven heeft de stiel geleerd van zijn oom Karel Cabannier uit Weelde. Mits afspraak kan je de molen, gelegen langs Velveken, bezoeken.
De molen is uitgerust met een houten hoepelvang, kammenluiwerk en oud-Vlaams gevlucht met gelaste stalen roeden (fabrikaat: Peel). Er is een grote overbrenging van 1 op 6.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Aanvullende informatie
Jaarlijks aantal asomwentelingen
2003: 21.154
Intekendatum: sept. 2001
Molen: Geel (Antw.), Larumse molen - standaardmolen met halfopen voet
Bouwheer: Gemeente Geel
Ontwerper: Architectenbureau P. Gevers, Kasterlee
Opdracht: Herstel maalvaardigheid (met demontage molenkast, vervanging kotbalken, houtbehandeling)
Plaats aanbesteding: Stadhuis, Werft 20, 2440 Geel
Toewijzing: Molenbouw De Jongh bv, Veldhoven (Ned.)
Literatuur
Geel van gisteren tot morgen, Mol-Geel, s.d.
Goeden dag uit Gheel, 1901-2001, Geel, 2001.
Jaarboeken van de Vrijheid en het Land van Geel, I-XXXV, 1962-1999.
M.H. Koyen & M. De Bont, Geel door de eeuwen heen, Geel, 1975.
A. Nevelsteen, Geel met zijn gehuchten, Tongerlo, sine dato.
W. Van Broeckhoven, Geel in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972.
J. Swolfs, Vijfhonderd jaar Larum. Honderdvijfentwintig jaar parochie, [Geel, 1980]
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Zuiderkempen, Nieuwkerken, 1978, p. 30-34;
Herman Holemans, "Wind- en watermolens ivan de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-G", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem, 2009.
F. Belmans & W. Van Broekhoven, "De Molens te Geel: de Larmsche molen, in: De Zuiderkempen, XI, 1942, nr. 2, p. 103;
E. D(e) K(inderen), Windmolen van Larum te Geel, in: De Belgische Molenaar, LXXII, 1977, nr. 9 (7 mei), p. 114-115;
E. D(e) K(inderen), Feest rond de windmolen van Larum, in: De Belgische Molenaar, LXXII, 1977, nr. 11 (7 juni), p. 141;
(L. Smet), Geel: Larumse molen, plechtige inhuldiging, in: Molenecho's, V, 1977, 5 (mei), p.34-35;
Paul Hendriks, De windmolens. 11. Geel, in: P. Hendriks & R. Hoeben, "Provincie Antwerpen. Wind- en watermolens", p. 14;
Inhuldiging gerestaureerde molen van Larum, in: Geel (driemaandelijks kontaktblad), X, 1977, nr. 1, p. 4-5;
E. D(e) K(inderen), Aandacht en bezorgdheid voor de molens van Geel, in: De Belgische Molenaar, LXXV, 1980, nr. 6 (22 maart), p. 83;
(L. Smet), "Ons molenpatrimonium in de provincie Antwerpen: houten molen van Geel-Larum, in: Molenecho's, V, 1977, 2, p. 15;
Restauratie windmolen Larum, in: Geel (driemaandelijks kontaktblad), IX, 1976, nr. 2, p. 20-21; Rond Geel malen vele molens, in: De Belgische Molenaar, LII, 1957, nr. 27 (16 nov.), p. 408;
M. De Bont, De Molens van Geel, Geel, 1981, p. 13, 15;
Lieven Denewet, Ontmantelingen als aanloop tot restauratie - (Bikschote, Boechout, Denderwindeke, Geel, Harelbeke, Pittem, Zarren), in: Molenecho's, XXX, 2002, nr. 3, p. 83-89;
F. Brouwers, De toekomst van een verleden. Levende molens in de provincie Antwerpen, s.l., Levende Molens Werkgroep Kempen-Antwerpen, (1997);
R. Hoeben, De Larumse molen te Geel. (Portret van een draaiende molen), in: Natuur- en Stedeschoon 59 (1990), nr. 4, p. 24-25, ill.;
J. Aerts, Geel, Larumse molen", in: Molenecho's, III, 1975, 1 (jan.), p. 3;
Een beknopt overzicht van de molens te Geel, in: De Belgische Molenaar, LXXI, 1977, nr. 9 (7 mei), p. 122-123
D. Kennis, Erg standvastig en draaien met de wind. [De molen van Larum in Geel], in: Nieuwsblad van Geel, jg. 133 (1986), nr. 34 (22 aug.), p. 3-4, ill.;
Michel De Bont, Even voorstellen: Vrienden van de Geelse molens v.z.w., in: Jaarboek van de Vrijheid en het Land van Geel, XVIII, 1991, p. 148-151;
P.J. Lemmens, Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden, Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, jg. 12, [1964], nr. 3, p. 7.
Hugo Lambrechts-Augustijns, "De molens en de molenaars van de vrijheid van Geel", Levende Molens, jg. 20 (1998) nr. 8, p. 89-92.
Persberichten
Ludo Vansant, 'Vorige restauratie gebeurde verre van grondig'. Larumse molen in Geel moet in augustus weer maalvaardig zijn, in: Het Nieuwsblad, 18.05.2002.
Mailbericht Michiel Regelink, 16.01.2016.