Hoogkoutermolen

De Hoogkoutermolen of molen  't Hoogkouter bevond zich op het hoogste punt van de Hoogkouterstraat, op 2,2 kilometer ten noorden van de kerk van Nederbrakel. De staakmolen bevond zich op het hoogste punt van de Hoogkouterstraat.

Hij werd gebouwd tussen 1745 en 1775. We zien hem nog niet afgebeeld op de Villaretkaart (1745-1748), maar wel op:
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen en met de benmaign "Molen van Michelbeke"
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen
- Topgrafische kaart van Ph. Vander Maelen (ca. 1850)  met de benaming "Hoogkauter Molen"
- Kadastrale kaat van P.C. Popp (ca. 1860) met de benaming "Hoog Kauter M(oul)in".

Eigenaas na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Lievens-Faignaert Joseph, landbouwer te Nederbrakel
- 21.03.1849, erfenis: de weduwe en de kinderen (kinderen: a) Lievens Leon, b) Lievens Vital, c) Lievens François, d) Lievens Jan-Baptist en e) Lievens Pierre (overlijden van Joseph Lievens)
- 09.05.1870, deling: Wilmé-De Vos Charles Louis, landbouwer te Nederbrakel (notaris Dujardin)
- later, erfenis: de weduwe (overlijden van Charles Louis Wilmé)
- 25.02.1889, verkoop: Delcourt Martin, sluismeester te Damprémy (notaris De Beer)
- 14.03.1903, verkoop: De Bleecker-De Geeter Jan-Baptist, landbouwer te Nederbrakel (notaris Troch)
- 10.08.1946, spl: (van het gebouw) a) De Bleecker Marie Valentine, b) De Bleecker Zulma Bertha Leonia, c) De Bleecker Albert Oscar, d) De Bleecker Anna, e) De Bleecker Achille Gaston en f) De Bleecker Hilloné Amedé Camille (notaris De Waegenaere)
- 10.08.1946, splitsing (van de grond) De Bleecker-De Schuyffeleer Hilloné Amedé Camille (notaris De Wegenaere - grond met windmolen bestemd tot afbraak).

In de 19de eeuw was de molen in het bezit van de familie Lievens en vanaf 1903 tot de verdwijning in handen van de familie De Bleecker. De vervallen molen stortte in 1946 in. Tien jaar later werd zijn wetteljke bescherming opgeheven ("deklassering"). Tot na 1985 waren er nog de afgekalfde molendam en puinen van de bakstenen teerlingen te zien, maar deze zijn nu verdwenen.

Aan de overzijde van de vrijwel onbebouwde straat, schuin tegenover de molensite, staat het voormalige molenaarshuis. Het is een eenvoudig bakstenen breedhuis van anderhalve bouwlaag met in de zijpuntgevel sporen van oudere kleinere kern (cf. lage puntgevel met vlechtingen). De hekpijler van de voortuin heeft een getraliede beeltenis van een pijlerkapel.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Archieven en landkaarten
- Villaretkaart (1745-1748) (niet aangeduid)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) 
- Topgrafische kaart van Ph. Vander Maelen (ca. 1850) 
- Kadastrale kaat van P.C. Popp (ca. 1860)
- Archief Afdeling Onroerend Erfgoed, Gent

Werken
Bauters Paul, Het Oostvlaams molenbestand in 1986, (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, Bijdragen nieuwe reeks - nr. 25, 1986, p. 155).
Bauters Paul, Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen, Gent, 1985, p. 405-406.
Baguet P. & Van De Mergel F., Terugblik op Nederbrakel, s.l., 1990, p. 50.
Bauters, Paul. Oostvlaams molenbestand 1986. Kultureel jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen nieuwe reeks nr 25, Gent, 1986, 174 p.
Brakels T., Geschiedenis van Nederbrakel Opbrakel en omstreken, Kortrijk, 1952.
Duchêne Helena & Verbeeck Verbeeck,Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15N4, (onuitgegeven werkdocumenten).
Holemans Herman, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004.
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen, (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen 1962, Tweede band, 1963, p. 46).
Vandeputte Julien Th., De molens van het arrondissement Oudenaarde, Uit hun geschiedenis, Oudenaarde, 1974, p. 53-55.
Van Isterdael, Herman. Alfabetische index der erflaters en erfgenamen en boedelinventaris (staten van goed) archief van de schepenbank Nederbrakel (1625-1796).
Van Trimpont, Marc. Het vredegerecht van het kanton Nederbrakel. Regesten van akten uit de Franse periode. Brakel, Triveriusgenootschap,1995, 304 pp.