Koutermolen

De Koutermolen of Kieldrechtsemolen was een houten korenwindmolen aan de westzijde van de Kouterstraat, ten noorden van de Grensstraat, nabij het Belmansfort, op de plaats die nu nog steeds Molenberg wordt genoemd, op de grens met Nederalnd en met Kieldrecht.

De benaming Kieldrechtsemolen is vanwege zijn heel dichte ligging bij het centrum van Kieldrecht, ondanks het gegeven dat de molen op het grondgebied van Meerdonk stond. Aangezien in het centrum van Kieldrecht geen andere windmolen voorkwam, beschouwden de Kieldrechtenaren deze molen als "hun" molen. Op prentkaarten van rond 1900 zien we de (aldus foutieve) plaatsnaam Kieldrecht aangeduid.

Naast de molen stond een rosmolen om ook in windstille periodes te kunnen molen. Het was een houten vierkante rosmolen met een strodak. We zien hem prijken op twee prentkaarten: op die van rond 1900 zien we dat het luikapje er nog op stond, op die van in de jaren 1920 zien we dat het luikapje verdwenen was.

De staakmolen werd pas in 1845 gebouwd door Jozef De Bock, op grond van de familie D'Hanens. We zien hem nog niet aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844), maar wel op de kaart Vandermaelen (ca. 1850) en de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860).

Eigenaars:
- 1845, opbouw: (van de grond) D'Hanens Willem, de kinderen: a) D'Hanens Fidèle, rentenier te Sint-Niklaas, b) D'Hanens Louise, rentenierster te Sint-Niklaas, c) D'Hanens Marie, rentenierster te Sint-Niklaas, d) D'Hanens Charlotte, rentenierster te Sint-Niklaas, e) D'Hanens Josephine, rentenierster te Sint-Niklaas, f) D'Hanens Guillaume, vrederechter te Sint-Niklaas, g)  Melanie, zonder beroep te Sint-Niklaas, h) D'Hanens Charles, te Sas-van-Gent en i) D'Hanens Isabelle, rentenierster te Sint-Joost-ten-Node) en (van het gebouw) De Bock-Bockhals Jozef, molenaar te Meerdonk
- 19.05.1851, verkoop: (van het gebouw) Joos Theodoor Jozef, landbouwer te Kieldrecht (notaris Goossens)
- 09.07.1851, verkoop: (van de grond) D'Hanens-Peers Guillaume, advocaat te Sint-Niklaas (notaris Goossens)
- later, eigenaar (van het gebouw) a) Joos Eugène, notaris te Sint-Niklaas, b) Camerman Karel Leonardus, landbouwer te Kieldrecht en c) Camerman Virginie Amelie, zonder beroep te Doel (na het overlijden van Theodoor Jozef Joos)
- 20.09.1860, deling: (van het gebouw) Camerman Virginia Amelia, weduwe Hertsens Jozef (ze hertrouwt met Hertsens Pieter Jozef) (notaris Rogman - een graanwindmolen met deszelfs staande en draaiende werken)
- 23.07.1863, verkoop (van de grond) Hertsens-Camerman Pieter Jozef, rentenier te Doel (notaris Rogman)
- 24.08.1871, verkoop: De Jonghe-Thielman Frans, molenaar te Meerdonk (notaris Rogman)
- 24.02.1918, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Frans De Jonghe).

Tijdens de eerste wereldoorlog was de molen nog in werking: er bleef een foto bewaard (van A. Lannoir, Kieldrecht) van een opgezeilde molen met Duitse soldaten die op het molenerf hun post hadden. Het opschrift vermeldt: "Kieldrecht. De molen, door Duitsche posten bezet." De molen was, op de grens met Nederland en dicht bij de Schelde naar Antwerpen, zeer strategisch gelegen.

De staakmolen werd gesloopt in mei 1930. Er kwam een maalderij in de plaats die in 1948 werd afgebroken.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963)
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004.
A. Demey, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7N2 (S-T), Brussel - Gent, 1981.
W. Smet, De windmolens in het Waasland, Nieuwkerken-Waas, 1974.
W. Smet, Kijk op het Waasland, Nieuwkerken-Waas, 1977, p. 17-66.