Houten Molen - II

De Houten Molen (II), Molen Reyntjens of Molen Van den Bossche van Opdorp was een houten korenwindmolen aan de zuidzijde van de Houtenmolenstraat (nnr. 14), op 300 meter ten oosten van de kerk.

De staakmolen werd opgericht na 1775 en voor 1819. Mogelijk was hij de opvolger van de Banmolen of Houten Molen aan de noordzijde van de Houtenmolenstraat (nr. 27) die in dezelfde periode verdween. In die zin zou de molen van de ene naar de andere plaats overgebracht zijn, hetgeen vroeger wel meer gebeurde.

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Opdorp uit 1819:
"il y a deux moulins à vent dans la commune d'Opdorp. Savoir celui situé Section A n°174, appartenant à Westerlinck, ce moulin est bâti en bois. Le deuxième est situé Section B n° 686, appartenant à Corneille Van Hoeymissen, il est bâti en briques.
L'expert estime qu'ils  ont une même valeur, mais comme il a été impossible de se procurer les baux de ces usines, il a du recourir aux évaluations des communes voisines et limitrophes notamment avec celui de la première classe de la commune de Buggenhout, qu'il estime avoir la même valeur, en conséquence il évalue leur revenu brut à 300 frs."

Volgens bovenstaand stuk was de staakmolen eigendom van Michel de Westerlinck uit Bornem. Hij was gehuwd met Jeanne Marie Reyntjens, overleden in oktober 1826. Het echtpaar bleef kinderloos. Na het overlijden van Michel de Westerlinck in 1850, erfden de neven van zijn vrouw, de gebroeders Joseph en Nicolas Reyntjens uit Mechelen, de windmolen. Een verklaring van 22.06.1850 luidt als volgt: "les parties de terre appartiennent à  Joseph et Nicolas Reyntjens frères, par suite de la succession de leur tante dame Jeanne Marie Reyntjens, épouse de de Westerlinck, décédée à Bornem au mois d'octobre 1826 sans enfants. Ces biens ayant appartenu aux parents de la défunte sont retournés à ses héritiers légitimes, jusqu'à la prénommée est morte sans testament. Il n'y a donc aucun acte".

De windmolen verdween reeds in 1867 en werd niet herbouwd.

G. De Pauw-Reyntjens vroeg in 1886 aan de gemeente Opwijk de toestemming om een stoommachine te plaatsen Hierop liet hij in 1887 een stoommaalderij bouwen op dezelfde plaats van de vroegere windmolen (die al 20 jaar voordien gesloopt was). Echtgenote Reyntjens was in eerste huwelijk getrouwd met Jozef van den Bossche.

In 1896 werd de maalderij overgenomen door Karel Van den Bossche, zoon van Jozef voornoemd en kozijn van brouwer Van den Bossche. Karel werd ook eigenaar van de olieslagerij, de zogenaamde Fabriek in de Lijneveldstraat te Opdorp. Hij liet in hetzelfde jaar rechts van het maalderijgebouw het nog bestaande woonhuis optrekken. De maalderij werd hier stopgezet in 1909 en overgebracht naar St.-Amands, daar gekend als de (thans verdwenen) Scheldemolens. Het woonhuis werd rond dezelfde periode aanzienlijk vergroot achteraan en het interieur kreeg een rijkelijk aankleding.

De molenaarswoning en het maalderijgebouw bestaan nog en zijn opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed. Het burgershuis werd bovendien bij ministerieel besluit van 2 december 2002 beschermd als monument. Omwille van procedurefouten (het ontwerpbesluit van 8 november 2001 was meer dan een jaar overschreden) kon het beschermingsbesluit op 19 februari 2003 worden opgeheven.

Zie ook: Opdorp, Houten Molen - I
                          Banmolen

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

"Het XXe penningcohier van Opdorp (1572)", Ter Palen (Buggenhout), X, 1, p. 38 e.v.; 2, p. 57 e.v.; 3, p. 108 e.v.; 4, p. 169 e.v.; XI, 1, p. 16 e.v.; 2, 78 e.v.; 3, p. 120 e.v.; 4, p. 182 e.v.
Petrus Servaes, "Erfgoed", Buggenhout, Heemkring 'Ter Palen', 1998, nr. 64.
Petrus Servaes, "Opdorp bouwt", Buggenhout, Heemkring 'Ter Palen'.
Jos Martens & Ludo Cosijns, "Ferraris: de Ferrari onder de atlassen. Deel 2. Buggenhout en Opdorp op de Ferrariskaart", Ter Palen, XXXIII, 2009, 4., 2000.
"Inventaris van de wind- en watermolens in de Provincie Oost-Vlaanderen, Kultureel Jaarboek voor de Provincie Oost-Vlaanderen", 1960, derde band, p. 147-148.
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 6. Gemeenten O-R", Opwijk, 2006, p. 30.
Chris Bogaert, "Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele,Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20N", 2000.
Herman Holemans, "Windmolens te Opdorp", Ons Molenheem (Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem), 1996, nr. 1, p. 7-10.
Mailbericht Karel van den Bossche, Sint-Amands (kleinzoon van Karel van den Bossche, die in 1896 zijn vader Jozef opvolgde op de maalderij te Opdorp), 26.07.2012.
www. opdorp.be