Molen Heirbaut

Op de hoek van de Vlietbergstraat en de Buisstraat richtte Pieter Jacobus Buys in 1832 een rosoliemolen op, waarbij het paard binnen liep. Het gebouw droeg als gedenksteen "P.J. De Bruyn/ 1832".

Op 28 februari 1852 verleende de Bestendige Deputatie van Oost-Vlaanderen de toestemming aan de weduwe van José Heirbaut-Van Langenhove om een stenen graan- en oliewindmolen te bouwen. In 1872 schonk zij de molen aan haar zonen en zusters, waaronder Jan Karel Heirbaut. Zij lieten in 1873 een stoommachine plaatsen, maar de windmolen werd nog gebruikt. Lepold Heirbaut en consoorten, olieslagers, kocht de molen in 1874.

Opeenvolgende eigenaars vanaf 1852:
- 1852, opbouw windmolen: Heirbaut-Van Langenhove José, de weduwe, landbouwster te Sint-Gillis-Dendermonde
- 10.02.1872, gift: Heirbaut Jan Karel, broers en zusters, landbouwers te Sint-Gillis-bij-Dendermonde (notaris Lutens)
- 04.07.1874, verkoop: Heribaut Leopold en consoorten, olieslagers te Sint-Gillis-bij-Dendermonde (notaris Lutens)

Na de plaatsing van een stoommachine in 1873 werd olie geslagen, zowel met de wind als met stoom.

Bij stormwind van 5 maart 1885 werden de kap en wieken door stormwind afgerukt. De schade werd neit meer hersteld. De mensen spraken over de "kapotte molen" en het laatste restant werd in 1912 opgeruimd.

De olieslagershoeve aan de overzijde van de straat (Vlietbergstraat 1, hoek Olieslagerstraat) bestaat nog en is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed. De familie De Bruyn vestigde zich daar rond 1720. Het woonhuis is gedateerd 1806 in cijferankers op de blinde straatpuntgevel van de tweelaagse woning. In de eerste helft van de 19de eeuw met losse bestanddelen. Aan de achterzijde vergroot met landgebouwen verbeterd in 1864 (zie kadasterarchief). De hoeve bleef tot 1922 van de familie De Bruyn.

Bovyn M., Oud Sint-Gillis-bij-Dendermonde, in Gedenkschriften van de Oudheidkundige Kring van het Land van Dendermonde, Buitengewone uitgaven nr. 27, Jaarboek 1982, 1983, p. 96.
Stroobants A., Gemalen en geplet. Molens en maalderijen te Dendermonde in de 19de en 20ste eeuw, Dendermonde, 2005, p. 149-150.
Bogaert C. , Duchêne H. , Lanclus K. & Verbeeck M. s.d.: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Dendermonde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20N.