Molenechos's Homepage Molenechos.org

Zegelsem (Brakel), Vlaanderen - Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Rovorstmolen
Ligging
Rovorst 44
9660 Zegelsem (Brakel)
oostzijde
2,7 km ten Z v.d. kerk
kadasterperceel C740
tot ca. 1800 op Rijstveld
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Gebouwd
1768 / tussen 1800 en 1830, overgebracht
Verdwenen
tussen 1800 en 1830, verplaatst / 1953, sloop
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Bescherming
niet,
Database nummer
4171
© Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

Beschrijving / geschiedenis

De Rovorstmolen was een houten korenwindmolen die aanvankelijk op het Rijstveld stond, ten zuiden van Burreken en ten noorden van de Rijstveldweg. Men vindt hem aldaar getekend op de Ferrariskaart van ca. 1775, met het bruin symbool van een staakmolen, onder de benaming "Moulin de Segelsem".

 

Kort na 1800 werd hij verplaatst naar de oostzijde van Rovorst (nr. 44), in het zuiden van Zegelsem.

 

De staakmolen werd opgericht in 1768, met octrooi verleend op 23 juli 1768 door de Oostenrijkse keizerin Maria-Theresia aan François De Haese. Er was evenwel een ouder inschrift (1750) in het ijzerwerk, maar dat stuk was dus klaarblijkelijk tweedehands.

 

In de Gazette van Gent van 6 juli 1786 verscheen een verkoopsadvertentie. In de herberg van Jacques Buydens in Zegelsem wordt op 21 juli (instel) en 4 augustus 1786 (definitieve toewijzing) de publieke verkoping gehouden van  een wel beklante korenwindmolen, gelegen in Zegelsem “daer men ’t noemt den Roovast”, nu gebruikt door Erasmus Menschaert. Inlichtingen betreffende de verkoopsvoorwaarden zijn te bekomen in de voormelde herberg met uighangbord "den Keyser" (die vlakbij de molen staat), of bij sieur de Pape, baljuw van Hundelgem. De betrokken herberg doreg als uithangbord "den Keyser".

 

Eigenaars na 1830:
- voor 1832, eigenaar: Van Lierde Joseph, landbouwer te Zegelsem
- 23.05.1832, verkoop: De Backer-Buydens Baptist, landbouwer te Nederbrakel (onderhandse akte)
- 16.09.1841, verkoop: Deleurere Jean-Baptist, koopman te Geraardsbergen (notaris Platteau)
- 03.12.1844, verkoop: Aelvoet Frederik, landbouwer en molenaar te Schorisse (notaris Platteau)
- 19.07.1864, deling: de kinderen van Aelvoet Frederik: a) Aelvoet Jan, b) Aelvoet Lodewijk Karel, c) Aelvoet Pieter en d) Aelvoet Marie-Thérèse (notaris Tijsman)
- 14.04.1886, verkoop: a) Aelvoet Pieter, molenaar te Zegelsem en b) Aelvoet Jean-Baptiste (notaris Raepsaet - zij kopen het deel van Aelvoet Lodewijk)
- 04.05.1892, verkoop: Van de Putte-De Cubber Emiel, landbouwer te Zegelsem (notaris De Beer)
- 02.04.1938, erfenis: de weduwe  en de kinderen (overlijden van Emiel Van de Putte)
- 07.03.1950, deling: a) Van de Putte Philippe, landbouwer te Zegelsem en b) Van de Putte Getulie Maria, zonder beroep te Zegelsem (notaris Goedertier)
- 1951, aankoop (van het gebouw): Bourdhaud'hui Richard, schrijnwerker en wagenmaker.

 

Voor 1832 was de molen eigendom van landbouwer Jozef Van Lierde.

 

Van 1844 tot 1892 behoorde hij toe aan de molenaarsfamilie Aelvoet van Schorisse. Amelius Frederic Aelvoet was geboren te Schorise op 2 maart 1816 en overleed te Zegelsem in 1864.
Hij had drie kinderen: Jan Aelvoet (°1840), Charles Pieter Aelvoet (°1842) en Marie Aelvoet (°1844). 

 

Door notaris Richardus Tyman van Schorisse zou op 10 en 17 februari 1862 openbaar worden verkocht in de herberg de Sterre op de Plaets te Zegelsem: "Eenen schoonen Staek-Koornwindmolen met Molendam en al de onroerende toebehoorten, Molenhuis en Stallingen, Wagenhuis, Moeshof en Land, "op den Roovorst" (kad. sectie C 740, 741 en 749), groot 26 a 8 ca., palende zuid de oude herberg de Roovorst en west de Roovorststraat". Deze verkoop ging evenwel niet door en de molen bleef in handen van de familie Aelvoet.

  

Van 1892 tot bij de sloop in 1953 behoorde de molen toe aan de familie Van de Putte. 

 

Molenaarsknecht Liborius Cornil (1855-1927) kreeg op zekere dag ruzie met de molenaar Emiel Van de Putte. Hij verliet de Rovorstmolen en bouwde in 1903-1905 een klein molentje... boven op een geitenstal bij zijn woonhuis in de Kimpestraat te Opbrakel (zie aldaar).

 

De bouwvallige Rovorstmolen werd in 1951 aangekocht door Richard Bourdhaud'hui, schrijnwerker en wagenmaker. Hij stond goed gekend als "Spikke" omdat hij een specialist was in het maken van wagenwielen. De molen werd gedurende maanden ontmanteld en verdween ten slotte volledig in 1953. Een mechanische maalderij had zijn taak overgenomen. Het maalderijgebouw is thans verbouwd tot woning. De achterin gelegen molendam is nog zichtbaar. Tot in de jaren 1980 waren er nog twee (afgebrokkelde) teerlingen aanwezig.

 

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1877 (aanvraag in 1767), 1879 (oprichtingsoctrooi , 23 juli 1768)
Rijksarchief Gent, Gemeente Zegelsem. Oud archief. nr. 13 (Staten van lasten, 1760-1769)
Rijksarchief Gent. Gemeente Zegelsem. Oud archief, nr. 14 (Staten van lasten, 1788-1794)
Rijksarchief Gent, Gemeente Zegelsem, Oud archief, nr. 96 (Aangiften van nalatenschap, voogdijrekeningen, verkopingen enz., 1782-1794)
Rijksarchief Gent, Gemeente Zegelsem, Oud archief, nr. 163 (Aangiften van nalatenschap, minuten, 1779)
Rijksarchief Gent, Gemeente Zegelsem, Oud archief, nr. 167 (Akten en contracten, 1772-1779)

Gedrukte bronnen
Gazette van Gend, 6 en 13 juli 1786.
De Scheldegalm, jg. 4, nr. 165 van 19 januari 1862 (openbare verkoop)

Werken
Sylvain De Lange , “De Rovorstmolen te Zegelsem”, Triverius, XXXVI, 2006, 1, p. 18-33.
Ludwig De Temmerman, "Enkele notities omtrent de Rovorstmolen te Zegelsem", Triverius, XXXVI, 2006, nr. 1, p. 34.
Rudy De Mets, "Liboris Cornil muldersknecht op de Rovorstmolen te Zegelsem", Triverius, XXXVI, 2006, nr. 3, p. 68-71.
N. Kerckhaert, Oude Oostvlaamse huisnamen, dl. 3 (Gent, Provinciebestuur, 1983), p. 31.
De Temmerman L. - Dendauw F. - Premereur A. - Verachten L., "Toen Boekje. Everbeek, Opbrakel, Parike en Zegelsem in oude prentkaarten, Zaltbommel,/ Brakel, Tiveriusgenootschap, 1995.
Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15N4.
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963).
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten U-Z", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", Opwijk, 2008.
Julien Th. Vandeputte, "De molens van het arrondissement Oudenaarde uit hun geschiedenis", Oudenaarde, 1974.
Luc De Staercke, "De invloed van de Vlaamse Ardennen en meer specifiek van Zegelsem op het werk van Herman Teirlinck", Luc De Staercke, Brakel, Davidsfonds, 1979.
Christa Carobel, Mieke De Prijck, Fernand De Tant, Parochie Sint-Ursmarus Zegelsem, Kerkfabriek Sint-Ursmarus, Zegelsem-Brakel 1983.
Frans De Staercke, Vertellingen van Louis Hoeckman, Brakel, K.O.L.B. Sint- Augustinus,1990.
"Archiefbeelden Brakel-Horebeke", Triveriusgenootschap, Brakel 2002.
"Een eeuw toegewijd 1909-2009 , De dekenij (Neder)brakel en haar parochies vroeger en nu", Heemkundige Kring Triverius 2009, 225 blz. – Deel omtrent Zegelsem door Fernand en Mieke De Tant – De Prijck
Zegelsem in Triverius, Overzicht van alle artikels over Zegelsem verschenen in tijdschrift “Triverius” van 1975 tot heden, Fernand en Mieke De Tant – De Prijck 2012.
Ons Heem, 1966.
Frans Ringoot, "De molens van Opbrakel", Studiekring Ons Molenheem, XXXVI, 2011, 3, p. 51-55.
Mailbericht Eduard Swinnen, Zonhoven, 16.02.2015.

Overige foto's

Rovorstmolen, Zegelsem (Brakel), Glasnegatief coll. KIK/IRPA, Brussel | Database Belgische molens
© Glasnegatief coll. KIK/IRPA, Brussel
Rovorstmolen, Zegelsem (Brakel), Foto uit 1931. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Foto uit 1931. Verzameling Ons Molenheem
Rovorstmolen, Zegelsem (Brakel), Foto 08.09.1949. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Foto 08.09.1949. Verzameling Ons Molenheem
Rovorstmolen, Zegelsem (Brakel), Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Verzameling Ons Molenheem
Rovorstmolen, Zegelsem (Brakel), Schilderij van René Cosyns uit Brakel (°1896 - +1980),  | Database Belgische molens
© Schilderij van René Cosyns uit Brakel (°1896 - +1980),