De Roobaertmolen was een driezolder-staakmolen op een wal, gelegen aan de westzijde van de Rennevoortstraat (nr. 46), op het erf van de boerderij van Stefaan Beyls-Patteeuw, een rechtstreekse afstammeling van de molenaars Beyls. De wal is afgegraven en nu staat er een landbouwloods.

De molen werd voor 1775 opgericht. Hij staat immers aangeduid, met het bruin symbool van een staakmolen, op de Ferrariskaart van ca. 1775.

Op de molenstaak, die zich sinds 1960 in de staakmolen van Moulbaix (Henegouwen) bevindt, stond de inscriptie "I.H.S. Dominicus ende Joannes Devos Anno 1783". Lange tijd werd ten onrechte gedacht dit het bouwjaar aanwees. In het fonds Financiële Raad in het Algemeen Rijksarchief  Brussel is ook geen molenoctrooi terug te vinden die dat vermeende bouwjaar kon bevestigen.

In het najaar 1798 werd Petrus Verlinde, gehuwd met Isabella Ghesquière, er de molenaar. Rond die tijd werd hun enige kind Maria-Theresia geboren. Met hen kwam eveneens Petrus Dejonckheere als 18-jarige knecht aan.

Pieter Dejonckheere woonde er in 1815 met zijn vrouw Adelaïde Devos, dochter van Dominicus Devos (bouwheer van de molen) en hun drie kinderen, waarvan Cordula, de jongste, later huwde met Petrus Beyls, die hier trouwens ook als knecht aankwam.

De molen staat aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

Rond 1830 behoorde de molen toe aan de familie De Jonckheere:
a) Pierre Jacques De Jonckheere, molenaar te Rollegem-Kapelle;
b) Amelia (°1807) die huwde met  Eugène François Soetaert, molenaar te Ledegem;
c) Cordula (1833-1859) die huwde met huwde met Pierre-François Beyls (1828-1858), molenaar te Rollegem-Kapelle.
d) Rosa De Jonckheere, bakkerin te Rollegem-Kapelle.

Vanaf 1851 werden enkel Eugène Soetaert - De Jonckheere  en Pierre  Beyls - De Jonckheere eigenaar. Eugène Soetaert vertrok naar Ledegem, terwijl Pierre Beyls vroegtijdig overleed. Zo kwam de molen in 1859 toe aan Jan Beyls-Delvael, die in Rollegem bleef malen en Armand Beyls-Vandecnocke (1854-1933), die zijn vader Pierre opvolgde als molenaar te Ledegem.

Jan Beyls overleed tijdens de eerste wereldoorlog in 1918. zijn vrouw was al in 1907 overleden.

Op 01-09-1910 berichtte 'De Volksstem' het volgende tragisch molenongeval: "Rolleghem-Capelle -Kind gedood- de 7-jarige Hendrik Mestdagh wilde op den molenheuvel van Jan Beyls loopen terwijl de molen volop draaide. De kleine werd door een der wieken weggeslingerd en zoo erg gekwetst, dat hij ondanks de beste zorgen van eenen geneesheer kort daarna bezweek. " Het slachtoffer was de 6-jarige Henri Alfons Mestdagh. Hij werd geboren te Rollegem-Kapelle op 07-10-1903. Hij overleed te Rollegem-Kapelle op 29-08-1910 om 18.00 uur.

De laatste eigenaar-molenaar was de zoon van Jan, Alfons Beyls (°Rollegem-Kapelle 1889 - +Roeselare 1971). Hij huwde met Maria Roussel (°Wervik - +Rollegem-Kapelle 1952). Hij bleef tot rond 1954 ook met de wind malen, alhoewel hij ook met de motor kon malen.
Zoon Joseph Beyls (°Rollegem-Kapelle 1927 - +Izegem 2012) bleef op de boerderij met de windmolen wonen. Broer Gerard Beyls (Rollegem-Kapelle, 1928-2012)  stichtte na zijn huwelijk met Lieve Rebry in 1955 "Beyls Voeders bvba" in de Roeselarestraat 103 en gaf enkele jaren geleden de leiding door aan zijn zoon Lieven. 

Hoe verliep het ondertussen met de windmolen? Uit een beschrijving van de provinciale monumentencommissie uit 1938 weten we dat de steekbanden en de trap toen grondige herstelling nodig hadden. De windweeg was bedekt met eikenhouten schalies. Eén molenroede was verdekkerd (voorzien van het stroomlijnprofiel "Dekker").

In 1954 werd de molen stilgelegd. Het verval trad geleidelijk in. Op 2 september 1959 waaide de Roobaertmolen om door de slechte toestand van de molenvoet. De staak werd hergebruikt bij de restauratie van de nog bestaande Moulin de la Marquise te Moulbaix in 1960-61.

Lieven DENEWET

Gedrukte bronnen
- "De Volksstem", 01.09.1910 (molenongeval)

Literatuur
- Aurel Vlieghe, Windmolens te Rollegem-Kapelle, in: H. Vandromme e.a., 800 Jaar Rollegem-Kapelle. Tentoonstelling Heemkring Rollegem-Kapelle, Rollegem-Kapelle, Heemkring Rollegem-Kapelle, 2013, p. 37-38.
- Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (123).
- Lieven Denewet, "De gebroeders Beyls, de laatste windmolenaars van Rollegem-Kapelle, bijna samen heengegaan", West-Vlaams Molenblad, XXXVII, 2012, 2, p. 62-63.
- Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten P-R, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2001.
- MTY, "Twee broers overlijden met twaalf uur verschil", Het Nieuwsblad, 05.09.2012.

Mailberichten
- Caroline Schaeffer, 24.02.2025.