Stampkotmolen

De Stampkotmolen was een houten oliewindmolen op wal, type staakmolen op teerlingen, gelegen aan de zuidzijde van de Doornikseweg (nr. 11), ten westen van de Elleboogstraat, op een halve kilometer ten noordwesten van de kerk van Helkijn.

Hij werd in 1755 als een oliemolen gebouwd. Jan-Baptist Branswijck bekwam op 23 augustus 1755 het octrooi van de Oostenrijkse keizerin Maria-Theresia om een oliewindmolen op te richten, middels een cijns van 3 ponden per jaar. Branswijck was timmerman en zou zijn beroep samen uitoefenen met die van olieslager. De molen zou komen "sur une pièce de deux cents verges, à Helchin, sous la jurisdiction du temporel de l'évêché de Tournay et du ressort du bailliage de Tournésis, tenant du côté du nord au grand chemin de Tournay à Audenarde, d'occident aux biens de Mr de Cazier du Breucq, de midi et d'orient à Etienne Froment".

We zien hem nog niet aangeduid op de Villaretkaart (1745-1748), maar wel op:
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen.
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen en met de benaming "Stampmolen. Moulin"
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Stampkot molen"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen en met de benaming "Stampmolen"

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Dumortier Pieter Jan Antonius, eigenaar te Outrijve
- 1844, erfenis: a) Dumortier Henricus, eigenaar te Outrijve en b) Dumortier Adolphe, eigenaar te Outrijve
- 12.04.1858, deling: Dumortier Hendrik Pieter Jan Francis, advocaat te Outrijve (notaris Reyntjens).

De staakoliemolen verdween al in 1858: in een notariële akte van 12 augustus van dat jaar wordt enkel nog de molenberg vermeld.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Mailbericht Hans Nuyttens, 20.10.2021.
Ik ben eigenaar van de percelen waar deze molen stond, en tijdens werken in de tuin heb ik de voorbije jaren al verschillende funderingen aangetroffen die heel waarschijnlijk van deze verdwenen windmolen afkomstig zijn. Ook enkele muren, funderingen en de kelder van mijn woning zijn sowieso nog afkomstig van gebouwen van voor de 20e eeuw, en aan het metselwerk te zien uit dezelfde periode van de molen.

Archieven en landkaarten
- Algemeen Rijksarchief, Financiële Raad, nr. 1864 (bundel oprichting, 1755).
- Fricxkaart (1712) (niet aangeduid)
- Villaretkaart (1745-1748) (niet aangeduid)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
- Despriet P. & Castelein R., "Helkijn in Archeologische en historische monografieën van Zuid-West-Vlaanderen", nr. 20, Kortrijk, 1988.
- Dewert Jules, "Les Moulins du Hainaut. Tome V. Arrondissement de Tournai", Zulte, Luc Goeminne, 1981, p. 91-92.
- "Een dorp in de West. Helkijn, het dorp van de bisschoppen van Doornik", in Curiosa, nr. 395, jg. 40, 2002, p. 25-30.
- Holemans Herman, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995.
- Holemans Herman, "Molens te Spiere-Helkijn", Ons Molenheem (Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem),  juni 1991, nr. 2, p. 8-12.
- Mulders Torie (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (niet vermeld).

Mailberichten
- Hans Nuyttens, 20.10.2021.