Molen Moncarey

Molen Moncarey was een houten korenwindmolen in de Duinkerkestraat, in de Eekhoek, op  de hoek met de h uidige Westlaan (ringlaan Poperinge), op 1,2 kilometer ten westen van het centrum.

Hij werd voor 1461 opgericht: hij komt voor in de "Census molendinorum" over de rente-inkomsten van de molens in Poperinge (Stadsarchief Poperinge)

In 1766 verkochten Nicolays Frans van Renynghe en zijn vrouw de molen uit ter hand aan Pieter Joannes Degrendel en Marie Anne de Vynck. Op het "meulenhof" stond toen ook een "assecot" of rosmolen.

Na Pieter Degrendel kwam Benedict Degrendel. Zijn weduwe Victoria droeg de molen op 3 juni 1839 over aan de familie Moncarey na ontvangst van de rente op de koopprijs, die sinds 1806 verschuldigd was door Auguste Liethout (akte notaris Berten, Poperinge).
De molenaarsfamilie Moncarey was afkomstig uit Hondschote (F) van waaruit vier nazaten naar ons land trokken om er molenaar te worden.

Eigenaars na 1760:
- 1760, eigenaar: van Renynghe Nicolays Frans en zijn vrouw
- 1766, verkoop: Degrendel Pieter Joannes & de Vynck Marie Anne
- later, verkoop: Degrendel Benedict
- 1806, verkoop: Liethout Auguste (notaris Berten, Poperinge)
- voor 1834, eigenaar: Liethout-Denaes François Xavier
- ca. 1835, erfenis: de erfgenamen: a) Liethout Amelie, echtgenote Moncarey Arsène, molenaar te Poperinge, b) Liethout Rosalie Nathalie, landbouwster te Poperinge, c) Liethout Catherine Barbe, echtgenote Vaneecke, bakker te Poperinge en d) Liethout Anne Thérèse, minderjarige te Poperinge (overlijden van François Xavier Liethout)
- 10.02.1836, deling: Moncarey Arsène, molenaar te Poperinge (notaris Berten)
- 11.01.1875, erfenis: de kinderen (overlijden van Arsène Moncarey)
- 23.07.1877, verkoop: Moncarey-Sohier Jules, molenaar te Poperinge (notaris Lava)
- 10.01.1890, verkoop: Ghysel Renatus, zonder beroep te Poperinge (notaris Lava)
- 02.06.1891, verkoop: Lava-Maleveys Amaat Jozef Corneel, notaris te Poperinge

De staakmolen werd in 1905 gesloopt.

Na zijn sloop kwam in 1918 op zijn standplaats de stoommelkerij Sint-Bertinus, later handelspand (nr. 161-163).

Van het populaire gezegde "een slag van de molen krijgen" bestond in Poperinge de variant: "Hij heeft een slag van Moncareys Molen gekregen".

Lieven DENEWET, John VERPAALEN & Herman HOLEMANS

Archieven
Stadsarchief Poperinge, "Census molendinorum" (rente-inkomsten van de molens te Poperinge, 1461)

Werken
E. Leeuwerck, De watermolen en de 15 windmolens te Poperinge ten jare 1850, in: Aan de Schreve, I, 1971, 3, p. 26; 4, p. 8-9; II, 1972, 1, p. 14-16; 2, p. 25-29; 3, p. 19-21; 4, p. 28-30.
E. Leeuwerck, Poperingse molensprokkelingen, in: Aan de Schreve, VIII, 1978, 3, p. 30-32.
John Verpaalen, "Molens van het Hoppeland", Koksijde, De Klaproos, 1997.
Willy Tillie, Stefaan Cossey, Antoon Couttenye, "Terugblik, Oude straatgezichten in de hoppestad", Poperinge, Kring voor Heemkunde Aan de Schreve, 1983.
Delepiere A.-M. & Huys M. Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Poperinge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11N2, Brussel - Turnhout, 1989.
Cossey Stefaan en Tillie Willy, Groeten uit het hoppeland, Groot-Poperinge tussen 1900-1925", Poperinge, Kring voor Heemkunde "Aan de Schreve", 1994.