Molen van Ter Heiden

De Molen van Ter Heiden was een houten korenwindmolen aan de Lombeeksesteenweg.

Op 21 januari 1847 werd schepen Heymans aangeduid om een on­derzoek "de commodo et incommodo" in te stellen, naar aanleiding van de aanvraag van Marie-Therése  Regnaert, weduwe van Pieter van den Berghe uit Lennik, om een windmolen op te richten op haar eigendom, groot 1 ha op de Neerheyde, op het kadasterperceel sectie D nr. 464. Op 13 februari 1847 gaf de Bestendige Deputatie van de provincie Brabant haar de toelating. De standaardmolen werd overgebracht uit Nederhasselt (Oost-Vlaanderen).

Opeenvolgende eigenaars:
- 1847, opbouw: Vandenberghe-Regnart Carolus, de weduwe, landbouwer te Sint-Kwintens-Lennik
- 29.01.1862, gift: Vandenberghe-De Samblanckx Felix Carolus Maria, landbouwer te Sint-Kwintens-Lennik (notaris Walravens)
- 19.11.1904, erfenis: de weduwe en kinderen (overlijden van Felix Vandenberghe)
- 06.04.1909, verkoop: Vandenberghe-Van Overstraeten Carolus Gustaaf, molenaar te Sint-Kwintens-Lennik (notaris Sohet)

De molen werd in 1936 nog vereeuwigd op een schilderij en werd in 1937 nog gebruikt voor het vermalen van fruit, zoals appels, ten bate van veevoeders. De sloop volgde in 1938. De molenwal is nog zichtbaar.

Het voormalig molenaarshuis uit de 19de eeuw bestaat nog en is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed. Het werd in de jaren 1970 bewoond door beeldhouwer Marcel Arnould.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Zie ook: Nederhasselt (prov. Oost-Vlaanderen)

Bouwkundige beschrijving van het molenaarshuis (Agentschap Onroerend Erfgoed, 1975).

Voormalig molenaarshuis (nok loodrecht op de straat) met één bouwlaag en pannen zadeldak, Witgekalkte baksteenbouw met gecementeerde en gepikte plint. Beluikte rechthoekige vensters met boven- en onderdorpels van arduin. Rechthoekige deur met smalle arduinen omlijsting en houten tussendorpel op klosjes. In de rechterzijgevel werd een gevelsteen van 1649 ingemetseld, wellicht afkomstig van het voorgaande molenaarshuis. Recentere rechthoekige poort en vooruitspringend bijgebouw.

J.-F. Vinckx, "De Molens van ’t Payottenland. Sint-Kwintens-Lennik: molen van Ter Heide", in: Eigen Schoon en De Brabander, XIII, 1930-1931, p. 204. (inleiding p. 199 gedateerd St.-Kwintens-Lennik 24 augustus 1929)
J. Vrancken, "Uit oude papieren. Over de verdwenen windmolens van Sint-Kwintens-Lennik", Eigen Schoon en de Brabander, LII, 1969, p. 145.
J. Penninckx, "Merkwaardige gebouwen te Sint-Kwintens-Lennik", in: De Autotoerist, 8 juni 1978, p. 808-811.
J. Vrancken, "Sint-Kwintens-Lennik in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1973;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992;
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
De Maegd C. & Van Aerschot S., Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2N, Gent, 1975.
Jan Van Reepingen, "Monumenten: molens. De molen van Ter Heide", in: 't Archiefje (Infoblad van Het Lenniks Archief), IV, 2011, 3, p. 16-38.