Molenechos's Homepage Molenechos.org

Merendree (Deinze), Vlaanderen - Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Molen Vermeire
Ligging
Kerselare 5
9850 Merendree (Deinze)
Oostergemkouter
200 m N v.d. kerk
kadasterperceel B 696
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Gebouwd
1783
Verdwenen
1919, sloop na oorlogsschade
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Database nummer
4010

Beschrijving / geschiedenis

De Molen Vermeire was een houten korenwindmolen in de Kerselare 5, nabij de Lostraat op de Oostergemkouter, op 200 meter ten noorden van de kerk van Merendree.

De staakmolen werd in 1783 opgericht door molenmaker Judocus Hoste uit Ruiselede. Bouwheer was Jean Baptist Vermeure (Zomergem 1727 - Merendree 1806), gehuwd met Joanna De Neve (Merendree, ca. 1730-1809). Hij was al sinds 1750 pachter-molenaar van de molen van dorpsheer (zie onder Merendree, Molen Verplaetse). Hij geraakte evenwel in onmin met de heer van Merendree, Ferdinand Joseph Coolman, en er volgde een proces tussen beiden. Hierop liet hij dus zelf een molen bouwen. Hij vroeg in 1792 de toestemming aan de Financiële Raad van Brussel om gebruik te mogen maken van zijn reeds opgerichte molen, een regularisatie dus.

Kadastrale beschrijving uit het proces-verbal van afpaling van de gemeente Merendree in 1812:
"L'expert n'a fait qu'une seule classe des moulins. Il n'a pu se procurer les baux, mais d'après les renseignements qu'il s'est procurés sur la valeur locative ordinaire de ces usines, il estime que leur produit brut est de 360 francs. Duquel déduisant 1/3 pour les réparations, le revenu net se trouve fixé à 240 francs".

De staakmolen bleef tot in eigendom van de familie Vermeire tot in 1896. Jean-Baptiste werd opgevolgd door zijn zoon Pierre François Vermeire (Merendree, 1749-1807), gehuwd in 1779 met Isabella Theresia De Roo (Poeke 1745 - voor 1807).
Opvolger was hun enige zoon Jean Baptiste Vermeire (°Aalter ca. 1783), gehuwd met Catherine De Reu (Nevele, ca. 1780 - Merendree 1817).
Andermaal was er een zoon-opvolger: Jean Baptiste Vermeire (Merendree, 1812-1867), gehuwd met Coleta Francisca Iserbijt (Kuurne 1815 - na 1870).
Anderzijds werd de molen op 6 februari 1833 verkocht aan zijn zus Sophie Vermeire, echtgenote van Jean-Baptist IJzerbijt (+05.12.1865) (akte notaris Hoorebeke).

Hun kinderen verkochten de molen op 20 februari  1896 aan Richard Sieron-De Vreese, zoon van Frederik en bakker te Hansbeke (akte notaris De Mulder). Dat gezin vertrok in 1900 naar de USA.
Inmiddels hadden ze de molen op 10 november 1897 verkocht aan Eduard Verstraete-Van Thuyne, landbouwer te Merendree (akte notaris Fobe).
Op 15 februari 1902 schonk laatstgenoemde de molen aan Bruno Alfons Verstraete-De Schrijver, molenaar te Merendree (akte notaris De Mulder).

De molen werd in 1919 gesloopt, wellicht door de opgelopen oorlogsschade.

Lieven DENEWET & Luc NEYT

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1934 (vraag door Jan Baptist Vermeire in 1792 om gebruik te mogen maken van zijn reeds opgerichte molen).
Rijksarchief Gent, Raad van Vlaanderen, nr. 27.054. (Schepenen van Lovendegem). Adriaen Acke (Lovendegem) contra Jan-Baptist Vermeire, molenaar te Merendree, successie, 1767
Rijksarchief Gent, Raad van Vlaanderen, nr. 27.288 (Ferdinand Joseph Fidelis Coolman (Gent) contra Jan-Baptist Vermeire, molenaar te Merendree, over eigendom van goederen te Merendree, 1773-1783 (2 pakken)

Werken
Luc Neyt, De drie windmolens van Merendree, in: Het Land van Nevele, XV, 1984, nr. 1, p. 22-34.
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962), p. 130-131. 
De Potter F. & Broeckaert J., "Geschiedenis van de gemeenten der provinicie Oost-Vlaanderen", reek I, dl. 5, Gent, 1864-1870.
De Ruyck L., Moelaert R., Ryserhove A., De kerkdorpen Merendree en Hansbeke heemkundig bekeken, s.l., 1979.
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004, p. 61.
Goeminne Luc, Bestek van een nieuwe staakmolen te Merendree in 1784, in: Appeltjes van het Meetjesland, LXII, 2011, p. 227-234.